|
| Ảnh: SCMP |
Trang tin SCMP đã yêu cầu ChatGPT tưởng tượng Einstein sẽ nói gì về AI tạo sinh trong nền giáo dục đại học nếu ông ấy vẫn còn sống. Phản hồi của ChatGPT như sau: “AI tạo sinh là một công cụ mạnh mẽ cho sự sáng tạo và khám phá của con người. Nhưng nó không thay thế được trí tuệ và sự khôn ngoan của con người. Có thể coi các công cụ này là một đối tác, không phải là một bậc thầy. Giáo dục đại học phải dạy sinh viên cách sử dụng nó một cách khôn ngoan và có trách nhiệm, cũng như cách giữ cho đầu óc của họ luôn cởi mở, sáng tạo”.
Giáo dục đại học đang phải đứng trước những bước chuyển mình với sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo thế hệ mới. Không giống như những thay đổi trước đây, chẳng hạn như chuyển sang học trực tuyến trong thời kỳ đại dịch, AI tạo sinh đòi hỏi sự chuyển đổi không chỉ trong việc cung cấp giáo dục đại học mà còn cả nội dung và phương pháp sư phạm của nhà trường. Điều này khiến nhiều tổ chức phải suy nghĩ lại về những phương pháp dạy học trong một thế giới nơi con người cộng tác với AI, cùng nhau sáng tạo.
Cuộc tranh luận về việc AI đảm nhận công việc của con người đã dần trở nên căng thẳng hơn trong những năm gần đây. Đã có nhiều cuộc thảo luận sau chương trình đố vui Jeopardy năm 2011, trong đó Watson của IBM đã vượt qua hai nhà vô địch là con người và trận đấu cờ vây năm 2016 mà robot AlphaGo của Google đánh bại bậc thầy cờ vây Lee Sedol.
Với sự xuất hiện của ChatGPT vào tháng 11 năm ngoái, khả năng mất việc làm đột nhiên trở nên rất thực tế. Một báo cáo của Goldman Sachs ước tính rằng AI tạo sinh có thể xóa sạch 18% việc làm trên toàn cầu – khoảng 300 triệu nhân viên – trong đó các chuyên gia có trình độ học vấn dễ bị ảnh hưởng nhất.
AI tạo sinh đã thay đổi tương lai mà các tổ chức giáo dục đại học trên khắp thế giới đang chuẩn bị cho sinh viên của họ. Mọi người sẽ cần phải làm việc với AI hoặc có nguy cơ bị thay thế trong chính việc làm của họ. Một cuộc khảo sát vào tháng 2 với 1.000 công ty Hoa Kỳ cho thấy gần một nửa đang sử dụng ChatGPT. Các trường đại học cần xem xét lại vai trò của mình và thiết kế lại chương trình giảng dạy cũng như phương pháp sư phạm cho thế giới mới này.
Giáo dục đại học nên chào đón trí tuệ nhân tạo thay vì xa lánh hoặc cấm đoán nó. Nếu triển vọng của học sinh phụ thuộc vào khả năng cộng tác với AI tạo sinh, thì chúng ta cần dạy cách sử dụng những công cụ mới này một cách hiệu quả. Một cuộc thăm dò vào tháng 4 với hơn 1.000 nhà lãnh đạo doanh nghiệp ở Hoa Kỳ cho thấy 91% các công ty đang tìm kiếm những người lao động có kỹ năng ChatGPT.
Ngay cả khi AI không thể thay thế công việc của bạn ở thời điểm hiện tại, thì một người khác có thể sử dụng AI sẽ thế chỗ bạn. Và chẳng bao lâu nữa, hầu hết mọi người sẽ sử dụng AI tại nơi làm việc, vì vậy sinh viên không chỉ cần biết cách sử dụng mà còn phải xuất sắc trong lĩnh vực này.
Giáo dục đại học hiện không còn phải tập trung vào việc dạy các kỹ năng mà AI có thể thực hiện tốt. Làm như vậy sẽ gây bất lợi cho sinh viên vì họ không bao giờ có thể cạnh tranh với AI trong các lĩnh vực này.
Thay vào đó, chúng ta cần nhấn mạnh các kỹ năng mà AI không thể tạo ra một cách dễ dàng, có thể kế tới tư duy sáng tạo, phản biện, phân tích, phán đoán, đặt ưu tiên, giao tiếp giữa các cá nhân, khả năng đồng cảm và sự tò mò. Những điều này sẽ cho phép học sinh phát triển mạnh trong một thế giới nơi AI dần phổ biến và thống trị.
Sau trận hỏa hoạn ở London năm 1666, kiến trúc sư nổi tiếng Sir Christopher Wren được giao nhiệm vụ xây dựng lại Nhà thờ St Paul. Chuyện kể rằng khi anh hỏi ba người thợ rằng họ đang làm gì, một người nói rằng anh ta đang làm gạch và người kia nói rằng anh ta đang xây một bức tường. Tuy nhiên, người công nhân thứ ba nói rằng anh ta đang tạo ra một kiệt tác cho Chúa.
Anh ấy có một tầm nhìn vượt xa nhiệm vụ trần tục của mình. Anh ấy có ý thức về mục đích và niềm tự hào đã thúc đẩy anh ấy tiếp tục cống hiến. Người công nhân này một thứ mà máy móc không thể dễ dàng thay thế được.
Đó là những gì chúng ta cần trau dồi ở học sinh của mình: khả năng nhìn xa hơn nhiệm vụ trước mắt để tạo ra một cái gì đó có ý nghĩa và độc đáo. AI tạo sinh có thể bổ sung và nâng cao khả năng của học sinh. Nhưng giáo dục đại học cần dạy cho sinh viên cách tốt nhất để sử dụng AI giúp chúng tạo ra những hướng dẫn, phản hồi và đánh giá có ý nghĩa.
Học sinh cũng phải nhận thức được những hạn chế của AI tạo sinh, chẳng hạn như các vấn đề xung quanh quyền riêng tư, đạo đức và bảo mật dữ liệu. Quan trọng nhất, sinh viên cần biết rằng AI tạo sinh không phải lúc nào cũng chính xác. Họ cần học cách kiểm tra những kết quả, phản hồi của AI, đồng thời sử dụng những công cụ này một cách có đạo đức và có trách nhiệm.
Theo SCMP
