Ngày 10/12, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Báo chí (sửa đổi) với 437/440 Đại biểu Quốc hội có mặt tán thành, đạt 99,31%. Với 4 chương, 51 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026, Luật Báo chí (sửa đổi) có 5 điểm mới cơ bản sau:
Kênh MXH của cơ quan báo chí là một dạng sản phẩm báo chí chính thức
Luật mới đã làm rõ các khái niệm: Báo chí, báo chí in, báo chí điện tử, phát thanh, truyền hình, xuất bản báo chí trên không gian mạng, chuyên trang của báo điện tử, kênh nội dung của cơ quan báo chí trên không gian mạng, tạp chí, tạp chí khoa học.
Quy định về cơ quan báo chí trong Luật nêu rõ: cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc; có cơ chế đặc thù về tài chính; được thành lập phù hợp với Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Còng cơ quan báo và phát thanh, truyền hình thuộc tỉnh ủy, thành ủy, có nhiều loại hình báo chí, sản phẩm báo chí.
Chính phủ quy định chi tiết cơ chế đặc thù về tài chính đối với từng cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện phù hợp với mức độ tự chủ.
Liên quan đến vấn đề kinh tế báo chí, ngoài nguồn thu do cơ quan chủ quản báo chí cấp và từ bán sản phẩm; Luật quy định nguồn thu báo chí còn đến từ hoạt động kinh doanh, dịch vụ, liên kết của cơ quan báo chí, các đơn vị trực thuộc cơ quan báo chí; hoạt động tài chính và phần vốn góp vào doanh nghiệp (nếu có)...
Theo luật mới, "kênh nội dung của cơ quan báo chí trên không gian mạng" được xác định là kênh thông tin do cơ quan báo chí thiết lập trên một mạng xã hội để cung cấp, truyền đưa, thu thập, trao đổi, chia sẻ thông tin và kết nối cộng đồng người sử dụng mạng xã hội. Kênh này phải có dấu hiệu nhận biết thống nhất khi được thiết lập trên các mạng xã hội khác nhau.
Việc luật hóa khái niệm này nhằm điều chỉnh hoạt động xuất bản thông tin báo chí trên mạng xã hội - lĩnh vực chưa được quy định trong Luật Báo chí hiện hành.
Cùng với báo in, báo điện tử, phát thanh, truyền hình, kênh nội dung trên mạng xã hội trở thành một dạng sản phẩm báo chí chính thức và phải tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật.
Luật quy định rõ trách nhiệm của cơ quan báo chí khi mở và vận hành kênh nội dung trên không gian mạng. Cơ quan báo chí phải chịu trách nhiệm về nội dung và bản quyền khi đăng, phát thông tin; đồng thời không phải chịu trách nhiệm đối với các thay đổi phát sinh do lỗi kỹ thuật của nền tảng mạng xã hội.
Cơ quan báo chí phải đưa thông tin lên kênh nội dung trước hoặc sau khi biên tập, cập nhật trên báo chí chính thức và lưu giữ đầy đủ nội dung đã xuất bản theo quy định về lưu chiểu báo chí điện tử.
Khi mở kênh nội dung, cơ quan báo chí có trách nhiệm thông báo với cơ quan quản lý nhà nước về báo chí và kết nối trực tuyến với hệ thống lưu chiểu để phục vụ việc đo kiểm xu hướng thông tin trên không gian mạng theo quy định của Chính phủ.
Các nội dung bị nghiêm cấm theo Điều 8 trong luật mới cũng được áp dụng với hoạt động trên kênh nội dung mạng xã hội, bao gồm thông tin chống Nhà nước, gây chia rẽ, xuyên tạc lịch sử, xúc phạm dân tộc, thông tin sai sự thật, vu khống, kích động bạo lực, miêu tả hành vi đồi trụy, kỳ thị giới, tôn giáo, hoặc thông tin gây ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của trẻ em.
Luật cũng nghiêm cấm đăng phát thông tin tiết lộ bí mật nhà nước, bí mật cá nhân, gia đình và các bí mật khác theo quy định pháp luật.
Luật Báo chí sửa đổi cũng quy định các cơ quan báo chí phải tuân thủ đầy đủ quy định về tôn chỉ, mục đích, không đăng, phát nội dung thuộc danh mục hành vi bị nghiêm cấm, đồng thời lưu trữ dữ liệu theo quy định. Chính phủ được giao quy định chi tiết về nền tảng số báo chí quốc gia và công cụ số phục vụ giám sát hoạt động báo chí trên không gian mạng.
Người làm việc tại tạp chí khoa học không được cấp thẻ nhà báo
Luật quy định trường hợp cấp thẻ nhà báo lần đầu phải có thời gian công tác liên tục tại cơ quan báo chí đề nghị cấp thẻ từ 2 năm trở lên tính đến thời điểm xét cấp thẻ và đã qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp.
Với lãnh đạo các cơ quan báo chí đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có văn bản đồng ý bổ nhiệm không áp dụng điều kiện này.
Về đối tượng được cấp thẻ nhà báo, luật loại trừ trường hợp người làm việc tại cơ quan tạp chí khoa học.
Về cung cấp thông tin cho báo chí, luật quy định cơ quan báo chí và nhà báo có quyền và nghĩa vụ không tiết lộ người cung cấp thông tin, trừ trường hợp có yêu cầu bằng văn bản của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân, Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh và tương đương trở lên, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Bộ Công an, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh phục vụ cho công tác điều tra, truy tố, xét xử tội phạm.
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân, Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh và tương đương trở lên, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Bộ Công an, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức bảo vệ người cung cấp thông tin.
Các cơ quan bảo vệ pháp luật có trách nhiệm phối hợp với Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân, Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh và tương đương trở lên, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Bộ Công an, Thủ trưởng Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh bảo vệ người cung cấp thông tin.
Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi): Cần bổ sung các nội dung về ứng dụng, sử dụng AI
