Thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính 600 triệu người trên thế giới (hoặc cứ 10 người thì có 1 người trên thế giới) sẽ bị bệnh do ăn phải thực phẩm ô nhiễm mỗi năm. Vì thế, hầu hết các quốc gia phát triển trên thế giới như Mỹ và các quốc gia thuộc EU đã chủ động đưa ra các quy định về truy xuất nguồn gốc và an toàn thực phẩm.
Mỹ
Tại Mỹ, chính phủ và người dân đều rất quan tâm đến chất lượng sản phẩm và vệ sinh an toàn thực phẩm. Vì thế, quốc gia này đã ban hành rất nhiều quy định và điều luật liên quan đến an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc như Luật An ninh y tế; Luật Liên bang về thực phẩm, dược phẩm và mỹ phẩm; Luật sửa đổi về ATTP; Đạo luật Nông trại.
Luật An ninh y tế (gọi tắt là Đạo luật Bioterrorism ), ngày 12/6/2002 yêu cầu các công ty trong và ngoài nước sản xuất, chế biến, đóng gói hoặc nhập khẩu thực phẩm cho người dân Hoa Kỳ phải đến các tiểu bang để đăng ký với USFDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ).
Việc cung cấp thực phẩm được tạo thành từ nhiều điểm trên đường đi. Nhà sản xuất nguyên liệu (nông dân), nhà chế biến, nhà nhập khẩu, nhà phân phối, nhà bán lẻ, nhà sản xuất và người tiêu dùng tạo nên các điểm khác nhau dọc theo chuỗi. Về mặt truy xuất nguồn gốc thực phẩm trong chuỗi cung ứng, khía cạnh quan trọng nhất của Đạo luật Bioterrorism là mỗi điểm dọc theo chuỗi sẽ cần phải có tài khoản cho nơi họ nhận được thực phẩm từ đâu và điểm kết thúc.
Luật sửa đổi về an toàn thực phẩm. Luật này ra đời vào 4/1/2011 tập trung vào các quy định về tăng cường năng lực để ngăn ngừa các vấn đề về an toàn thực phẩm, tăng cường năng lực để phát hiện và phản ứng đối với các vấn đề về an toàn thực phẩm, nâng cao chất lượng của thực phẩm nhập khẩu.
Chính phủ Mỹ không đưa ra các quy định dứt khoát về cách truy xuất nguồn gốc của thực phẩm. Họ đã đặt ra các dự án thí điểm liên quan đến ngành sản xuất vì đó là một trong những ngành có rủi ro cao khi xử lý các vấn đề thu hồi sản phẩm.
Chương trình giám sát thủy sản xuất khẩu vào Mỹ. Chương trình dành cho một số sản phẩm thủy sản nhất định, nêu rõ các yêu cầu về truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản bao gồm: các yêu cầu báo cáo và lưu trữ dữ liệu, hồ sơ cần thiết nhằm truy lại và ngăn chặn việc khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định, mô tả sai lệch về sản phẩm nhập vào thị trường Mỹ.
Dữ liệu được thu thập, lưu trữ sẽ cho phép truy xuất được từ điểm nhập cảnh vào Mỹ, quay lại điểm được khai thác hoặc sản xuất để kiểm chứng xem chúng có được khai thác hay sản xuất hợp pháp không.
Vào tháng 7 năm 2020, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (USFDA) đã công bố kế hoạch chi tiết về Kỷ nguyên mới cho An toàn Thực phẩm Thông minh hơn, trong đó nêu bật vai trò quan trọng của công nghệ trong việc thúc đẩy các nỗ lực truy xuất nguồn gốc trong ngành.
Kế hoạch chi tiết nhằm khuyến khích việc áp dụng cũng như thúc đẩy các sáng kiến chuyển đổi số hướng tới thông tin rõ ràng hơn và sự linh hoạt hơn trong các trường hợp khẩn cấp. Ngoài ra, Quy tắc được đề xuất về Truy xuất Nguồn gốc Thực phẩm thiết lập 'danh sách truy xuất nguồn gốc thực phẩm', một tập hợp các loại thực phẩm có mức độ rủi ro cao, cũng như "các yếu tố dữ liệu chính" phải được thu thập tại các "sự kiện theo dõi quan trọng" khác nhau cùng với chuỗi cung ứng.
EU
Tại Liên minh Châu Âu (EU), Quy định chung về Luật Thực phẩm do Cơ quan An toàn Thực phẩm Châu Âu thiết lập, đưa ra các yêu cầu truy xuất nguồn gốc đối với các hãng thực phẩm và đồ uống đang hoạt động trong khối.
Vào cuối những năm 1990, an toàn thực phẩm bắt đầu trở thành trung tâm của chính sách lương thực của Cộng đồng Châu Âu. Việc xuất bản “Sách trắng về An toàn Thực phẩm” năm 2000 đã tạo cơ sở cho việc phê duyệt luật khung đầu tiên liên quan đến thực phẩm: Quy định (EC) số 178/2002, còn được gọi là Quy định chung về Luật Thực phẩm, có hiệu lực kể từ ngày 1 tháng 1 năm 2005, Quy định đưa ra các quy tắc cho truy xuất nguồn gốc thực phẩm.
Các hãng kinh doanh thực phẩm phải có sẵn các hệ thống và quy trình cho phép họ cung cấp các thông tin sau cho các cơ quan có thẩm quyền, khi được yêu cầu:
Thứ nhất, ai đã cung cấp cho họ thực phẩm, thức ăn chăn nuôi hoặc bất kỳ chất nào được đưa vào thực phẩm?
Thứ hai, danh tính của các doanh nghiệp mà họ đã cung cấp sản phẩm của họ (“truy xuất nguồn gốc … sẽ được thiết lập ở tất cả các giai đoạn sản xuất, chế biến và phân phối”) .
Thực phẩm và thức ăn chăn nuôi được đưa ra thị trường EU phải được dán nhãn hoặc nhận dạng đầy đủ để tạo điều kiện truy xuất nguồn gốc.
Khả năng theo dõi các sản phẩm dọc theo toàn bộ chuỗi sản xuất để đảm bảo an toàn và chất lượng của chúng được công nhận là một yếu tố quan trọng, ưu tiên trong các chính sách của Liên minh Châu Âu. Vì lý do này, ngoài Quy định (EC) số 178/2002 nêu trên, Liên minh Châu Âu sau đó đã phê duyệt Quy định (EU) số 1169/2011 (có hiệu lực kể từ tháng 12 năm 2014) về việc cung cấp thông tin thực phẩm cho người tiêu dùng. Có hiệu lực kể từ ngày 1 tháng 1 năm 2005, Quy định đưa ra các quy tắc về truy xuất nguồn gốc thực phẩm.
Quy định (EU) số 1169/2011, có hiệu lực kể từ ngày 13 tháng 12 năm 2014, yêu cầu các hãng thực phẩm phải: Cải thiện việc ghi nhãn sản phẩm thực phẩm; Làm cho thông tin rõ ràng, dễ đọc và dễ hiểu; tạo điều kiện mua hàng thông báo.
7 điều cần biết về truy xuất nguồn gốc
Dưới đây là 7 điều cần biết về các công nghệ truy xuất nguồn gốc làm nền tảng giúp đảm bảo an toàn cho chuỗi cung ứng thực phẩm toàn cầu.
1. Truy xuất nguồn gốc thực phẩm là một phần quan trọng của chuỗi cung ứng
Theo một báo cáo sẽ được công bố vào tháng 4, công nghệ được sử dụng trong truy xuất nguồn gốc thực phẩm được dự đoán sẽ đạt 29,43 tỷ USD vào năm 2030, điều này làm nổi bật giá trị và tầm quan trọng của nó trên toàn cầu. Thị trường trị giá 12,86 tỷ USD vào năm vào năm 2019, được dự đoán sẽ tăng 7,8% hàng năm đến năm 2030.
Thông qua sự tiến bộ của công nghệ và sự đổi mới, việc truy xuất nguồn gốc thực phẩm nhằm mục đích mang lại niềm tin của người tiêu dùng trên toàn cầu do nhận thức ngày càng tăng về các vấn đề an toàn thực phẩm và nhu cầu ngày càng tăng đối với sản phẩm được đảm bảo quy trình đóng gói theo tiêu chuẩn.
Khả năng truy xuất nguồn gốc đảm bảo rằng các sản phẩm an toàn và có chất lượng cao, đem đến cho người dùng sự an tâm về nguồn gốc thực phẩm mà họ đang sử dụng.
2. Các công nghệ mới sẽ nâng cao hiệu quả và độ chính xác của việc truy xuất nguồn gốc
Lĩnh vực truy xuất nguồn gốc thực phẩm đang trải qua một cuộc cách mạng với việc hàng loạt các công nghệ truy xuất thực phẩm mới lần lượt được ra đời và phát triển, giúp cải thiện hiệu quả và độ chính xác trong việc theo dõi thực phẩm từ nơi sản xuất cho đến khi đến tay người tiêu dùng.
Smart labels, blockchain, enabled track và trace systems là một số công cụ mới đảm bảo đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và người tiêu dùng có thể tin tưởng vào thực phẩm họ tiêu thụ. Những công nghệ mới này cho phép các thương hiệu phản ứng nhanh chóng với các vấn đề về an toàn thực phẩm và cung cấp sự minh bạch tốt hơn cho khách hàng, cho phép tạo ra chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn và đảm bảo hơn.
3. Toàn cầu hóa sẽ tiếp tục thúc đẩy tăng trưởng lĩnh vực truy xuất nguồn gốc
Nhu cầu về các giải pháp truy xuất nguồn gốc thực phẩm đang ngày một tăng lên. Công nghệ truy xuất nguồn gốc có thể giúp các công ty xác định nguồn gốc, chất lượng của thực phẩm khi chúng di chuyển qua chuỗi cung ứng, giúp việc theo dõi và truy tìm các mặt hàng kém chất lượng trở nên dễ dàng hơn. Do đó, lĩnh vực truy xuất nguồn gốc thực phẩm sẽ còn được phát triển mạnh mẽ trong tương lai, khi mà ngày càng có nhiều công ty thực phẩm nhận ra được các lợi ích khi sử những công nghệ này.
4. Các thị trường mới nổi là mục tiêu quan trọng của các công ty truy xuất nguồn gốc thực phẩm
Khi ngành truy xuất nguồn gốc thực phẩm tiếp tục mở rộng, các công ty đang nhận ra tầm quan trọng của các thị trường mới nổi. Bằng cách tập trung vào các khu vực như Mỹ Latinh, Châu Phi và Đông Nam Á, các công ty truy xuất nguồn gốc thực phẩm có thể mở ra cơ hội phát triển mới. Những thị trường này thường ít bão hòa hơn so với các khu vực khác, tạo ra nhiều cơ hội cho các công ty truy xuất nguồn gốc thực phẩm.
5. Nhu cầu ngày càng tăng đối với các sản phẩm thực phẩm bền vững giúp thúc đẩy sự đổi mới trong ngành truy xuất nguồn gốc thực phẩm
Khi người tiêu dùng ngày càng nhận thức được rằng việc mua hàng của họ có tác động đến môi trường và xã hội, nhu cầu về các sản phẩm thực phẩm bền vững ngày càng tăng. Xu hướng này đã châm ngòi cho sự đổi mới trong ngành truy xuất nguồn gốc thực phẩm, cho phép các công ty giám sát và kiểm soát chuỗi cung ứng của họ để đảm bảo tính bền vững.
Nhu cầu ngày càng tăng về tính minh bạch và tính bền vững này sẽ dẫn đến các cách tiếp cận sáng tạo mới để truy xuất nguồn gốc thực phẩm, chẳng hạn như các hệ thống dựa trên các hệ thống blockchain để theo dõi và xác minh nguồn gốc thực phẩm. Các công ty cũng đang khám phá các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học (ML) để cải thiện việc thu thập và phân tích dữ liệu nhằm đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm. Với sự gia tăng nhu cầu đối với các sản phẩm bền vững, truy xuất nguồn gốc thực phẩm sẽ là một công cụ quan trọng để doanh nghiệp đảm bảo rằng sản phẩm của họ đáp ứng mong đợi của khách hàng.
6. Việc tăng cường các quy định của chính phủ về vệ sinh an toàn thực phẩm sẽ đặt ra những thách thức mới cho các công ty truy xuất nguồn gốc thực phẩm
Khi ngành truy xuất nguồn gốc thực phẩm tiếp tục phát triển, các chính phủ trên toàn thế giới đang tăng cường quy định về lĩnh vực này để đảm bảo an toàn thực phẩm. Quy định mới này thách thức các công ty phải luôn cập nhật các quy định mới nhất và tuân thủ chúng nếu không sẽ bị phạt nặng.
7. Các công nghệ và đổi mới mới sẽ tiếp tục thúc đẩy ngành truy xuất nguồn gốc thực phẩm
Tác động của công nghệ và khoa học đối với ngành truy xuất nguồn gốc thực phẩm là rất lớn và xu hướng này sẽ tiếp tục được duy trì. Các công nghệ tiên tiến như blockchain, Internet of Things (IoT) và công nghệ nhận dạng tần số vô tuyến (RFID) cho phép các nhà sản xuất thực phẩm theo dõi từng bước của quy trình sản xuất, từ trang trại đến bàn ăn. Do đó, các vấn đề về an toàn thực phẩm có thể được cải thiện, đồng thời tăng hiệu quả trong quá trình truy xuất nguồn gốc thực phẩm.
(Còn nữa)
