PGS. TS Vũ Văn Quang, Phó Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Gan - Mật - Tuỵ Bệnh viện TWQĐ 108,
Hành trình sống của cô gái trẻ
Ở tuổi 17, H. đã trải qua một hành trình chữa bệnh đầy gian nan. Tháng 3/2023, em phát hiện có u gan, từng trải qua phẫu thuật và nhiều lần can thiệp nút mạch, nhưng khối u vẫn tiếp tục phát triển. Khi các phương án điều trị thông thường không còn hiệu quả, H. được chỉ định ghép gan – cơ hội duy nhất để giữ lại sự sống.
Người hiến gan là chị Th. (mẹ của H.) - người phụ nữ nhỏ nhắn nhưng kiên cường. “Bố mẹ sinh con ra và nuôi đến bây giờ, chỉ mong con khỏe mạnh. Con còn trẻ, còn cả tương lai phía trước. Quyết định hiến gan cho con, tôi không do dự một giây nào”, chị chia sẻ.
Trái ngược với mẹ, H. lại không muốn nhận phần gan của người sinh ra mình. “Em sợ bố mẹ đau, sợ nếu có biến chứng thì sao?”, cô gái nói trong nước mắt.
Thế nhưng, tình mẫu tử đã vượt qua nỗi sợ ấy. Trước giờ phẫu thuật, hai mẹ con nắm chặt tay nhau, động viên nhau cùng vượt qua ca mổ định mệnh.
“Sau lần này khỏi hẳn, kiêng thêm mấy tháng nữa sẽ lại được đi học, được vui chơi như trước. Hai mẹ con cùng cố gắng nhé”, chị Th. dặn con gái trong căn phòng chờ phẫu thuật buổi sáng 7/10.
Vượt qua rào cản nhóm máu – dấu mốc mới trong ghép gan
Điều đặc biệt trong trường hợp của H. là ca ghép gan được thực hiện dù mẹ và con không cùng nhóm máu (mẹ nhóm B, con nhóm O).
Đối với ghép gan bất đồng nhóm máu ABO, vấn đề quan trọng nhất là phải làm giảm lượng kháng thể kháng kháng nguyên A và/hoặc B có trong huyết thanh của người nhận về mức an toàn để không gây ra các đáp ứng miễn dịch dịch thể quá mức chống lại gan ghép.
Trước đây, sự bất đồng nhóm máu ABO từng được xem là rào cản gần như không thể vượt qua trong ghép tạng do nguy cơ thải ghép cao.
ThS. BSCKI Nguyễn Hoàng Ngọc Anh, Khoa Phẫu thuật Gan – Mật – Tụy Bệnh viện TWQĐ 108, cho biết: “Trước ghép, bệnh nhân H. được điều trị giải mẫn cảm bằng thuốc ức chế miễn dịch Rituximab kết hợp lọc thay huyết tương 3 lần để làm giảm hiệu giá kháng thể. Khi đạt mức 1/8 – giá trị an toàn – ca ghép gan có thể được tiến hành.”
Ca mổ kéo dài 8 giờ đồng hồ, các bác sĩ tiến hành phẫu thuật nội soi lấy mảnh gan ghép phải từ người mẹ, rồi ghép cho con gái.
Trao đổi với VietTimes chiều 16/10, PGS.TS Vũ Văn Quang, Phó Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Gan – Mật – Tụy, thông tin: “Đây là ca khó vì bệnh nhân từng mổ hai lần, ổ bụng dính, lại có nhiều khối u. Người hiến cũng có bất thường ở đường mật nên khi nối phải cực kỳ thận trọng để tránh rò hoặc hẹp sau mổ.”
Khi tỉnh dậy, H. câu đầu tiên hỏi là “Không biết mẹ có cùng tầng với mình không, mẹ đã đỡ đau chưa?”. Một tuần sau ghép, hai mẹ con được gặp nhau. Cái ôm nghẹn ngào giữa hành lang bệnh viện khiến cả ê-kíp y bác sĩ cũng rưng rưng xúc động.
Tăng cơ hội sống nhờ kỹ thuật tiên tiến
Hiện sức khỏe của cả hai mẹ con đều ổn định. Người hiến được xuất viện sau một tuần, còn người nhận phục hồi nhanh, chức năng gan ghép hoạt động bình thường, đi lại nhẹ nhàng. “Sáng nào bác sĩ cũng đến thăm, hỏi han sức khỏe và hướng dẫn chăm sóc. Em rất biết ơn vì được chữa khỏi”, H. chia sẻ.
Theo PGS. TS Vũ Văn Quang, Phó Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Gan - Mật - Tuỵ Bệnh viện TWQĐ 108, thành công của ca ghép này không chỉ mang ý nghĩa với riêng gia đình bệnh nhân, mà còn mở ra thêm một hướng đi mới trong lĩnh vực ghép tạng tại Việt Nam.
“Trước đây, ghép gan không cùng nhóm máu được coi là chống chỉ định. Nhưng nhờ tiến bộ về điều chỉnh miễn dịch, giờ đây rào cản đó có thể được vượt qua, giúp mở rộng nguồn tạng hiến – yếu tố vô cùng quan trọng khi nhu cầu ghép ngày càng tăng”, ông cho biết.
Ở Việt Nam, Bệnh viện TWQĐ 108 là một trong những đơn vị tiên phong thực hiện kỹ thuật này. Trước đó, ngày 30/10/2023, bệnh viện đã lần đầu tiên ghép gan không cùng nhóm máu cho bệnh nhi 15 tuổi, người hiến là bà nội của cháu.
Mỗi ca ghép không chỉ là một kỳ tích y học, mà còn là câu chuyện về tình thân, về nghị lực sống và lòng nhân ái của con người.