"Khối u im lặng” nguy hiểm
Bệnh nhân P.V.Đ (37 tuổi, ở Hà Nội) vừa được các bác sĩ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương phẫu thuật thành công dị dạng thông động – tĩnh mạch (AVM) hiếm gặp ở ngón tay cái. Khối u tồn tại 17 năm, không gây đau nhưng dần lớn lên và âm thầm ăn mòn xương.
Anh Đ nhập viện trong tình trạng lo lắng vì khối u bất thường ở ngón tay cái trái ngày càng phình to. Khối này đã theo anh suốt 17 năm nhưng chưa từng gây đau nhức. Tuy nhiên, phim X-quang cho thấy xương đốt 1 ngón cái đã bị ăn mòn nghiêm trọng, chỉ còn bằng ngón út, mất một nửa thể tích so với bên lành.
Chia sẻ với VietTimes về ca bệnh đặc biệt này, ThS.BS Nguyễn Ngọc Linh, chuyên khoa Phẫu thuật tạo hình của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương thông tin: Dị dạng AVM xảy ra khi dòng máu đi tắt từ động mạch sang tĩnh mạch, bỏ qua hệ mao mạch nuôi dưỡng mô. Dòng chảy sai hướng, mạnh và liên tục này va đập trực tiếp vào xương, gây mòn cơ học dù không viêm, không đau.
Trước đó, bệnh nhân từng đi khám ở nhiều nơi nhưng đều bị nhầm là u phần mềm, u thần kinh hay bao gân. Hình thái bên ngoài dễ đánh lừa khiến bác sĩ khó nhận diện. Chỉ đến khi được thăm khám và làm xét nghiệm chuyên sâu tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, các bác sĩ mới phát hiện khối u thực chất là các búi mạch máu đan chéo – dấu hiệu đặc trưng của AVM.
Bệnh nhân được chỉ định mổ loại bỏ tổn thương. Trong ca mổ, khối AVM kích thước khoảng 4 x 3 cm nằm ngay dưới da, bao quanh ngón cái, tiềm ẩn nguy cơ chảy máu ồ ạt nếu thao tác không chuẩn xác. Ekip đã khéo léo thắt động mạch nuôi khối AVM trước để làm xẹp khối u, sau đó bóc tách toàn bộ tổn thương an toàn. Nhờ vậy, nguy cơ mất máu được kiểm soát và giảm tối đa khả năng tái phát.
Cảnh báo từ chuyên gia
ThS.BS Nguyễn Ngọc Linh cảnh báo AVM nhỏ nhưng có thể gây chảy máu không kiểm soát khi bị tổn thương, làm biến dạng chi hoặc mất chức năng cầm nắm. Ở các cơ quan như phổi, não, gan…, dị dạng mạch máu lớn thậm chí có thể gây suy tim mạn tính.
“AVM không phải là khối u lành tính thông thường. Việc chẩn đoán sớm và can thiệp đúng thời điểm là yếu tố sống còn. Trường hợp của anh Đ. là minh chứng rõ ràng cho giá trị của xử trí chuẩn mực", ông Linh nói.
Bác sĩ khuyến cáo khi phát hiện khối u tồn tại lâu năm, dù không đau nhưng ngày càng to, sờ thấy mạch đập hoặc đổi màu da, tuyệt đối không được tự ý chích, bóc hoặc mổ tại các cơ sở nhỏ lẻ. Người bệnh cần đến các bệnh viện có chuyên khoa sâu về truyền nhiễm, mạch máu hoặc phẫu thuật tạo hình để được chẩn đoán và xử trí an toàn.
Theo các chuyên gia, AVM là bệnh lý hiếm gặp, tỉ lệ chẩn đoán nhầm khá cao nếu chỉ dựa vào hình thái bên ngoài. Việc điều trị cần kết hợp nhiều chuyên khoa như chẩn đoán hình ảnh, mạch máu, phẫu thuật tạo hình và gây mê hồi sức.
Ca bệnh của anh Đ. ngoài khẳng định năng lực xử trí của các bác sĩ trong nước với bệnh lý hiếm, còn là lời nhắc nhở cộng đồng: không nên coi thường những khối u lâu năm tưởng chừng “vô hại”. Bởi đôi khi, sự im lặng kéo dài lại chính là mối đe dọa tiềm tàng cho sức khỏe và chức năng cơ thể.