Khám, chữa bệnh từ xa thời 4.0 – “cứu cánh” cho cả bác sĩ và bệnh nhân

Cứu cánh cho bác sĩ và bệnh nhân vùng cao, vùng xa

Việc chẩn đoán và xử trí đã phù hợp chưa? Hướng xử trí có gì thay đổi? Nếu có thì phác đồ nên như thế nào? Phương pháp vô cảm gì phù hợp? Sau mổ có nguy cơ tắc mạch không và đề phòng thế nào? Tăng mỡ máu mức độ nào là nguy hiểm? vv… là những câu hỏi của các bác sĩ Bệnh viện (BV) Tĩnh Gia, Thanh Hóa, về một thai phụ 25 tuổi mới nhập viện với chẩn đoán bước đầu là tiền sản giật/tăng mỡ máu. Ở đầu cầu tại BV Đại học Y Hà Nội, hàng chục chuyên gia các lĩnh vực: sản, ngoại, hô hấp, chẩn đoán hình ảnh, tim mạch vv… cùng xem các hình ảnh phim chụp, siêu âm và phân tích hình ảnh trực tuyến, rồi hội chẩn, trước khi đưa ra các chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị cho bệnh nhân.

Mô hình khám, chữa bệnh (KCB) từ xa được BV Đại học Y Hà Nội triển khai từ 18/4/2020, do Bộ Y tế lựa chọn làm thí điểm, nhằm chăm sóc cho người bệnh trong giai đoạn dịch COVID-19 bùng phát ở Việt Nam, khi họ không thể đến BV được. Sau gần 2 tháng, mô hình đã bước đầu cho thấy tính hiệu quả cao.

Theo PGS.TS. Nguyễn Lân Hiếu - Giám đốc BV Đại học Y Hà Nội, nền tảng hỗ trợ tư vấn, KCB từ xa sẽ xóa nhòa ranh giới trình độ của các đơn vị chưa được nâng cao về chuyên môn. Hiện chúng ta đang KCB theo phương pháp truyền thống và vẫn cần tiếp tục duy trì phát huy. KCB từ xa không thể thay thế tuyệt đối phương pháp truyền thống, nhưng sẽ là một công cụ hỗ trợ hữu ích cho hệ thống y tế. Hiệu quả rõ nhất là giảm tỷ lệ bệnh nhân đi từ nhà đến BV, giảm tỷ lệ chuyển tuyến từ BV cơ sở đến BV trung ương, đặc biệt là giảm tỷ lệ tái khám của người bệnh.

PGS.TS. Phạm Thị Bích Đào – Trưởng phòng Kế hoạch – Tổng hợp của BV Đại học Y Hà Nội - cho biết hơn 2 tháng qua, BV đã tổ chức được 12 buổi KCB từ xa với 29 BV, trong đó có 5 BV tuyến tỉnh, 5 BV đa khoa khu vực, 17 cơ sở y tế tuyến huyện, 1 phòng khám đa khoa tư nhân và đặc biệt, còn có phòng khám tại Campuchia cũng xin kết nối. Đã có 85 ca bệnh nặng được hội chẩn, để từ đó, quyết định chuyển viện 20 ca, trong đó, có 6 ca chuyển đến BV Đại học Y Hà Nội và đã được điều trị thành công, ra viện.

Đáng nói là tất cả các trường hợp mà BV tuyến dưới đưa ra hội chẩn, đều là các ca bệnh nặng, phức tạp, mà các bác sỹ cơ sở gặp khó khăn trong chẩn đoán, điều trị. Nhờ các buổi KCB từ xa, nhiều bệnh nhân nặng đã được cứu sống, khi các chuyên gia của BV Đại học Y Hà Nội cùng các bác sĩ tuyến dưới hội chẩn, đưa ra hướng xử lý chính xác và kịp thời.

PGS.TS. Phạm Thị Bích Đào cho biết thêm, không chỉ hỗ trợ các BV tuyến dưới trong các buổi KCB từ xa, các bác sĩ của BV Đại học Y Hà Nội còn hỗ trợ các bác sĩ tuyến dưới trong điều trị, phẫu thuật, chẩn đoán hình ảnh bất cứ lúc nào. Điển hình là bệnh nhân nam 65 tuổi ở Lào Cai bị ứ mủ màng phổi, suy hô hấp, đã được cứu sống, nhờ các chuyên gia của BV Đại học Y Hà Nội hướng dẫn các bác sĩ ở BVĐK Mường Khương dẫn lưu màng phổi qua telehealth. Hay một bệnh nhân nữ 48 tuổi ở BV ĐKKV Bắc Quang (Hà Giang) bị chấn thương rất phức tạp, nhờ hội chẩn với các bác sĩ của BV Đại học Y Hà Nội mà được xử trí ban đầu rất tốt để hạn chế mất chức năng, trước khi chuyển lên BV Đại học Y Hà Nội tiếp tục điều trị.

Cơ hội lớn cho bác sĩ tuyến dưới

Cùng với hội chẩn, các chuyên gia ở BV Đại học Y Hà Nội còn có các báo cáo chuyên đề, cập nhật kiến thức của các chuyên ngành cho cán bộ y tế tuyến dưới. Đến nay, đã có 12 báo cáo với các chủ đề, chuyên khoa khác nhau: ngoại tiết niệu, tim mạch, ung thư, can thiệp chẩn đoán hình ảnh, ngoại chấn thương, sức khỏe tâm thần, nội tiết…

Vì thế, mỗi buổi KCB từ xa không chỉ giúp các bác sĩ tuyến dưới có hướng xử lý ngay với từng bệnh nhân, mang lại lợi ích rất lớn cho người bệnh, mà thông qua các cuộc trao đổi, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm của các chuyên gia, các bác sĩ tuyến dưới có cơ hội nâng cao trình độ chuyên môn, tay nghề, góp phần nâng cao chất lượng KCB của ngành y tế.

Theo BS. Hoàng Quang Trung - Giám đốc BVĐK tỉnh Hà Tĩnh, những lần hội chẩn trực tuyến với BV Đại học Y Hà Nội, các bệnh nhân nặng của BV tỉnh đã được các chuyên gia đầu ngành phân tích kỹ lưỡng, đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Nhờ đó các bệnh nhân được điều trị tốt nhất ngay tại chỗ, hạn chế việc chuyển tuyến, tiết kiệm chi phí, đồng thời, giảm tải cho tuyến trên.

PGS.TS. Phạm Thị Bích Đào cho biết các BV đều có thể tham gia KCB từ xa, bằng việc đề xuất để BV Đại học Y Hà Nội khảo sát, đánh giá hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị và quyết định lựa chọn. Hiện có tới 86 cơ sở y tế đăng ký, nhưng mới có 29 đơn vị được kết nối.

“Việc triển khai mô hình KCB từ xa mang lại nhiều lợi ích cho y tế tuyến dưới. Tuy nhiên, bên cạnh sự ủng hộ của Chính phủ, Bộ Y tế, Bộ TTTT, Tập đoàn Viettel cùng đội ngũ thầy thuốc nhiệt huyết, cũng còn nhiều khó khăn. Đó là các BV đề xuất KCB từ xa hầu hết ở các địa phương rất khó khăn về đi lại cũng như về nhân lực, trang thiết bị, cơ sở vật chất, để kết nối. Hiện cũng chưa có chính sách cụ thể, chưa có kinh phí cho mô hình này, nên BV Đại học Y Hà Nội phải tự xoay sở trong nguồn kinh phí của BV để hỗ trợ các BV tuyến dưới" - PGS.TS. Phạm Thị Bích Đào chia sẻ.