Iran tăng tốc chương trình tên lửa siêu thanh: Phương Tây lo ngại về "thế lực hỗ trợ" đằng sau

Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran đang tăng tốc phát triển tên lửa đạn đạo và siêu vượt âm Fattah, giữa lúc phương Tây lo ngại sự hỗ trợ từ Trung Quốc và Triều Tiên, đe dọa thay đổi cán cân quyền lực ở Trung Đông.
Hình ảnh một phương tiện lướt siêu thanh đang trong quá trình bay. Ảnh: MW.

Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) cùng ngành công nghiệp quốc phòng nước này đang đẩy nhanh tốc độ phát triển kho vũ khí tên lửa đạn đạo, theo các nguồn tin tình báo châu Âu.

Trong khi đó, các nước phương Tây đang nỗ lực tái áp đặt các lệnh trừng phạt kinh tế và tìm cách coi chương trình tên lửa của Iran là bất hợp pháp thông qua Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Tuy nhiên, hai thành viên thường trực không thuộc phương Tây – Trung Quốc và Nga – cho rằng không thể làm điều đó nếu không có một cuộc bỏ phiếu mới, mà cả hai được cho là sẽ phủ quyết để bảo vệ đối tác chiến lược Tehran.

Các nhà phân tích cho rằng kho tên lửa đạn đạo của Iran đóng vai trò trung tâm trong việc ngăn chặn leo thang xung đột giữa Iran và khối phương Tây, cũng như Israel hồi tháng 6. Khi đó, Israel đã mở các cuộc tấn công quy mô lớn nhằm vào các mục tiêu lãnh đạo, cơ sở hạ tầng dân sự, quân sự và hạt nhân trên khắp Iran – với sự hậu thuẫn của Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và nhiều quốc gia châu Âu.

Tên lửa đạn đạo của Iran ngay trước khi rơi xuống lãnh thổ Israel. Ảnh: MW.

Đáp trả, IRGC liên tục tăng cường các đợt tấn công bằng tên lửa đạn đạo, và ngày 18/6, họ tuyên bố đã phóng loại tên lửa đạn đạo siêu vượt âm đầu tiên – Fattah. Phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh NATO sau đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói: “Đặc biệt trong những ngày cuối cùng, Israel đã bị tấn công rất nặng. Những quả tên lửa đạn đạo đó, lạy Chúa, chúng đã phá hủy rất nhiều tòa nhà”.

Theo các nguồn phân tích quân sự, thiệt hại nặng nề cùng khả năng phòng thủ tên lửa của Israel ngày càng suy giảm là lý do chính khiến Tel Aviv chấp nhận lệnh ngừng bắn ngày 24/6. Do đó, việc Iran tăng cường kho vũ khí tên lửa – bao gồm các mẫu siêu vượt âm và đa đầu đạn – hiện được xem là yếu tố sống còn để răn đe những cuộc tấn công mới từ phương Tây hoặc Israel.

Thiệt hại ở Tel Aviv sau vụ tấn công bằng tên lửa của Iran. Ảnh: MW.

Các nguồn tình báo phương Tây cáo buộc Iran đang nhận lô hàng perchlorate natri từ Trung Quốc để chế tạo nhiên liệu rắn cho thế hệ tên lửa hiện đại. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia phản bác cáo buộc này, cho rằng đây là một câu chuyện được dàn dựng để biện minh cho các lệnh trừng phạt kinh tế nhằm vào doanh nghiệp Trung Quốc.

Dù Iran có thể tự phát triển nhiên liệu rắn từ thập niên 1970, nước này được cho là vẫn nhận hỗ trợ kỹ thuật khác từ Triều Tiên.

Sau khi Triều Tiên thử nghiệm tên lửa đạn đạo mang phương tiện lướt siêu vượt âm Hwasong-8 vào tháng 9/2021, với tầm bắn 1.800 km, giới quan sát cho rằng Bình Nhưỡng có thể chuyển giao công nghệ chủ chốt cho Tehran, như họ đã làm suốt hơn 40 năm hợp tác quân sự. Việc Iran ra mắt tên lửa Fattah có thiết kế lướt tương tự vào tháng 6/2023 càng củng cố nghi ngờ này.

Tên lửa đất đối không được phóng từ hệ thống phòng không tầm xa HQ-9B của Trung Quốc. Ảnh: MW.

Song song với chương trình tên lửa, Trung Quốc được cho là đang giúp Iran củng cố hệ thống phòng không. Các báo cáo đầu tháng 7 cho biết Tehran đã nhận hệ thống phòng không tầm xa HQ-9B do Trung Quốc sản xuất, loại cũng được Pakistan triển khai. Đến tháng 10, tài liệu rò rỉ từ chính phủ Nga tiết lộ Iran đã đặt mua 48 tiêm kích Su-35, cùng các đợt giao MiG-29 hiện đại hóa đầu tiên – giúp Iran lần đầu tiên sở hữu dòng tiêm kích thế hệ hậu Chiến tranh Lạnh.

Việc tăng cường sức mạnh không quân và phòng không, kết hợp với kho tên lửa đạn đạo ngày càng hiện đại, đang giúp Iran thiết lập thế răn đe hiệu quả hơn trước các cuộc tấn công tiềm tàng từ phương Tây và Israel, đồng thời khẳng định vị thế của mình như một cường quốc quân sự đang trỗi dậy ở Trung Đông.

Theo MW