Y học điện quang và y học hạt nhân:

Hé lộ hàng loạt bí quyết mới trong chẩn đoán và điều trị ung thư

VietTimes  – Đừng vội bi quan khi mắc bệnh hiểm nghèo, kể cả các loại ung thư, bởi hiện nay, y học điện quang và y học hạt nhân ở Việt Nam đang có những bước tiến mạnh mẽ trong chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả. Nhiều bệnh nhân ung thư đã được điều trị khỏi hoàn toàn. Điều này đã được khẳng định tại hội nghị quốc tế về điện quang và y học hạt nhân diễn ra tại Đà Nẵng, với các công bố mới nhất của các chuyên gia trong lĩnh vực này.
Ứng dụng y học hạt nhân trong điều trị ung thư ở Bệnh viện Bạch Mai
Ứng dụng y học hạt nhân trong điều trị ung thư ở Bệnh viện Bạch Mai

Những kết quả ý nghĩa

Chụp cộng hưởng từ là một trong những phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại, giúp xác dịnh chính xác tình hình bệnh. Nhưng với việc áp dụng, nghiên cứu ứng dụng, các chuyên gia còn đưa ra những đánh giá mới rất quan trọng, làm cơ sở giúp các thầy thuốc áp dụng trong khám, chữa bệnh.

Với gần 50 trường hợp ung thư vòm họng được nghiên cứu trong 3 năm (2016-2019), bác sĩ Lâm Đông Phong và cộng sự đã rút ra kết luận: Cộng hưởng từ thường quy và cộng hưởng từ khuếch tán với bản đồ ADC có giá trị cao trong chẩn đoán và phân loại giai đoạn của ung thư vòm họng. Không chỉ vậy, cộng hưởng từ thường quy còn cho phép xác định chính xác vị trí các nhóm hạch cổ.

Từ nghiên cứu thực tế trong các năm 2016-2019, các bác sĩ Nguyễn Thị Xoan, Nguyễn Duy Hùng của Đại học Y Hà Nội và Bệnh viện Việt Đức đã sử dụng cộng hưởng từ để chẩn đoán chấn thương đám rối thần kinh tay và khẳng định: Cộng hưởng từ có giá trị phát hiện vị trí, mức độ tổn thương đám rối thần kinh tay trước phẫu thuật.

Cũng từ 2 đơn vị y nghiên cứu khoa học y tế hàng đầu là Đại học Y Hà Nội và Bệnh viện Việt Đức, các bác sĩ Bạch Công Hưng, Lê Thanh Dũng đã chứng minh được hiệu quả và độ an toàn của phương pháp điều trị nút mạch ung thư biểu mô tế bào gan bằng hỗn hợp cồn tuyệt đối và Lipiodlo.

GS.TS. Mai Trọng Khoa – Phó Chủ tịch Hội Điện quang và Y học hạt nhân Việt Nam - trình bày các kết quả trong điều trị ung thư bằng y học hạt nhân
GS.TS. Mai Trọng Khoa – Phó Chủ tịch Hội Điện quang và Y học hạt nhân Việt Nam - trình bày các kết quả trong điều trị ung thư bằng y học hạt nhân

Ung thư gan giai đoạn tiến triển xâm lấn gây huyết khối tĩnh mạch cửa có tiên lượng xấu, điều trị rất khó khăn. Vì thế, kết quả nghiên cứu và điều trị của các bác sĩ của Trung tâm điện quang (Bệnh viện Bạch Mai) rất có ý nghĩa với cả bệnh nhân và thầy thuốc, khi kết luận việc điều trị căn bệnh này bằng nút mạch hóa dầu kết hợp truyền cisplatin, là có thể xem xét lựa chọn, vì kết quả đáp ứng khả quan.

Chụp X-quang phổ có tiêm thuốc cản quang (CESM) đang là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh mới phát triển vài năm qua. Nhưng các bác sĩ của Bệnh viện Quân đội 108 còn chủ động nghiên cứu về vai trò của CESM trong chẩn đoán ung thư vú. Kết quả nghiên cứu trên 50 bệnh nhân cho thấy CESM có độ chẩn đoán chính xác cao và có thể coi là một xét nghiệm hữu ích để đánh giá ban đầu các tổn thương vú.

Đột phá của y học hạt nhân

Y học hạt nhân đang có những bước tiến “vũ bão”, tạo nên sự đột phá trong chẩn đoán và điều trị ở Việt Nam – đặc biệt là trong ung thư. GS.TS. Mai Trọng Khoa – Phó Chủ tịch Hội Điện quang và Y học hạt nhân Việt Nam – một trong những chuyên gia hàng đầu về lĩnh vực này, cho biết: Nhiều kỹ thuật tiên tiến có sử dụng bức xạ ion hóa trên thế giới đã được ứng dụng thành công, để chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư cùng nhiều bệnh lý khác tại Việt Nam, mà Trung tâm Y học hạt nhân và ung bướu (Bệnh viện Bạch Mai) là một điển hình.

Trong chẩn đoán, hầu hết các kỹ thuật hiện đại đã được sử dụng  thường quy ở Việt Nam, như siêu âm màu 3D, 4D, CT đa lớp cắt; chất chỉ điểm khối u trong máu, đếm tế bào u trong máu, xét nghiệm phát hiện các đột biến gen.

GS. Khoa cho biết thêm: Còn trong điều trị, hầu hết các kỹ thuật và phương pháp mới trên thế giới cũng được áp dụng ở Việt Nam: phẫu thuật tiên tiến, phẫu thuật robot, điều trị trúng đích, điều trị nội tiết, quang động học, gen trị liệu, tế bào gốc, điều trị miễn dịch và miễn dịch phóng xạ, xạ trị, xạ phẫu bằng sao Gamma và dao gamma quay, xạ trị trong chọn lọc, cấy hạt phóng xạ vv… 

PGS.TS. Phạm Thị Cẩm Phương - Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân - Ung bướu (Bệnh viện Bạch Mai) thông tin về nhứng kết quả mới trong điều trị ung thư
PGS.TS. Phạm Cẩm Phương - Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân - Ung bướu (Bệnh viện Bạch Mai) thông tin về những kết quả mới trong điều trị ung thư

“Chúng ta đang hy vọng, thời gian tới sẽ áp dụng các phương pháp điều trị hiện đại cho bệnh nhân ung thư như điều trị phóng xạ thụ thể peptid, xạ trị bằng hạt proton, hạt neutron, y học phóng xạ nano vv…” – GS. Khoa cho hay.

Cũng theo GS. Khoa, trong ung thư, kỹ thuật PET được ứng dụng để chẩn đoán u nguyên phát, di căn, tái phát, đánh giá giai đoạn, giúp lựa chọn phương pháp điều trị tối ưu nhất, đồng thời, đánh giá đúng sau điều trị.

Đến nay, đã có hơn 14.500 bệnh nhân ung thư các loại: phổi, ung thư não di căn, thực quản, vú, đại trực tràng, dạ dày vv… và 30 bệnh nhân sa sút trí tuệ do bệnh Alzheimer, đã được chụp PET-CT.

 Đặc biệt, lần đầu tiên ở Việt Nam, PET/CT được ứng dụng để mô phỏng lập kế hoạch xạ trị ung thư với các kỹ thuật xạ trị 3D, IMRT. Đã có hơn 1.500 bệnh nhân ung thư phổi, đầu mặt cổ, thực quản, trực tràng được ứng dụng thành công bằng phương pháp này.

Các bác sĩ Việt Nam còn ứng dụng thành công CR128 dãy để mô phỏng lập kế hoạch xạ trị cho 6.000 bệnh nhân ung thư. Ngoài ra, có 72.366 bệnh nhân ung thư và bệnh lý khác được sử dụng kỹ thuật chụp SPECT để chấn đoán và theo dõi vv…

GS. Mai Trọng Khoa cho biết thêm: Trong điều trị, các bác sĩ đã ứng dụng thành công kỹ thuật cấy phóng xạ để điều trị cho bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến. Đặc biệt, lần đầu tiên Việt Nam đã thành công với kỹ thuật xạ trị trong chọn lọc và cấy hạt phóng xạ đạt hiệu quả cao và an toàn, đồng thời, nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật miễn dịch phóng xạ và thuốc phóng xạ để chẩn đoán, điều trị ung thư và một số bệnh khác. Đã có hàng nghìn bệnh nhân ung thư tuyến giáp, bướu tuyến giáp đã được chữa khỏi bằng các đồng vị phóng xạ vv…

Những thành công của các thầy thuốc Việt Nam trong nghiên cứu và ứng dụng các tiến bộ về điện quang và y học hạt nhân trong chẩn đoán và điều trị bệnh, không chỉ là tin vui, mà còn là cơ hội sống cho nhiều bệnh nhân ung thư và các bệnh khác.