Thông tin trên được BS Nguyễn Thị Thu Huyền, Trung tâm Khám chữa bệnh theo yêu cầu và Quốc tế, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, chia sẻ vào chiều nay, 1/7.
Bệnh nhân là anh A.T. (30 tuổi, quê Phú Thọ) cho biết gần một năm nay, anh thường xuyên bị đau bụng khi đi ngoài, kèm theo táo bón và són phân ít một. Tưởng chỉ là rối loạn tiêu hóa thông thường, anh chủ quan không đi khám. Đến khi phát hiện trong phân có những đoạn ký sinh trùng màu trắng, ngọ nguậy như đốt sán, anh mới tìm đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
Tại Trung tâm Khám chữa bệnh theo yêu cầu và Quốc tế, sau khi làm các xét nghiệm ký sinh trùng, anh T. được chỉ định thụt tháo chuẩn bị nội soi đại tràng. Kết quả khiến ai cũng giật mình: một con sán dây dài hơn 3 mét được thải ra theo phân, còn sống, đang ký sinh trong ruột và đại tràng của bệnh nhân.
Bệnh nhân cho biết có thói quen ăn rau sống và đã lâu không tẩy giun. Anh nghi ngờ nguyên nhân lây nhiễm là do ăn phải rau sống không đảm bảo vệ sinh, có thể chứa trứng sán dây.
Theo TS Lê Nguyễn Minh Hoa, Kỹ thuật viên trưởng Khoa Vi sinh và Sinh học phân tử, quan sát ban đầu nghi ngờ đây là sán dây bò (Taenia saginata), nhưng cần chẩn đoán phân biệt với sán dây lợn (Taenia solium). Muốn xác định chính xác loài sán, phải thu được phần đầu sán – bộ phận quan trọng mang đặc điểm định danh. Do đó, bệnh nhân cần uống thuốc xổ để thải ra toàn bộ con sán, bao gồm cả phần đầu, tránh nguy cơ tái phát.
BS Nguyễn Thị Thu Huyền cảnh báo: Sán dây là ký sinh trùng có thể tồn tại âm thầm trong cơ thể nhiều năm mà không có biểu hiện rõ rệt. Một số người có thể gặp đau bụng âm ỉ, đầy hơi, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa, sụt cân dù ăn uống bình thường. Dấu hiệu đầu tiên đôi khi chính là việc thấy đốt sán bò ra theo phân. Sau điều trị, bệnh nhân cần xét nghiệm phân định kỳ để bảo đảm sán đã được loại bỏ hoàn toàn.
Về đường lây nhiễm, bác sĩ Huyền phân tích: Sán dây bò chủ yếu lây qua thịt bò tái, chưa nấu chín kỹ; sán dây lợn nguy hiểm hơn vì trứng không chỉ lây qua thịt mà còn có thể truyền từ người sang người qua đường phân – tay – miệng nếu vệ sinh kém. Trứng sán khi vào cơ thể có thể nở thành ấu trùng, xuyên qua thành ruột, di chuyển tới não, mắt, cơ… gây những biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng.
Nguy cơ nhiễm sán dây gia tăng khi duy trì thói quen ăn uống thiếu an toàn: ăn thịt tái, tiết canh, rau sống không rửa kỹ, uống nước lã hoặc không tẩy giun định kỳ. Đáng lo ngại, mỗi đốt sán dây chứa hàng nghìn trứng, nếu không điều trị triệt để, trứng tiếp tục phát tán, làm tăng nguy cơ tái nhiễm cho bản thân và cộng đồng.
Để phòng bệnh, các chuyên gia khuyến cáo: giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, ăn chín uống sôi, hạn chế ăn thịt tái, rau sống chưa được xử lý kỹ.
Đặc biệt, cần tẩy giun định kỳ 6 tháng một lần, nhất là ở trẻ em, người cao tuổi, người có sức đề kháng yếu. Đây không chỉ là biện pháp bảo vệ sức khỏe bản thân mà còn góp phần ngăn chặn mầm bệnh lây lan trong cộng đồng.
