Tối 10/12, lễ tổng kết và trao giải báo chí toàn quốc về phòng, chống HIV/AIDS đã diễn ra, đánh dấu cột mốc quan trọng trong hành trình 35 năm Việt Nam nỗ lực kiểm soát đại dịch HIV/AIDS.
Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương nói suốt thập niên 1990 và 2000, HIV/AIDS từng gieo nỗi ám ảnh sâu sắc, để lại những mất mát lớn trong nhiều gia đình khi kiến thức còn hạn chế và nguồn lực điều trị chưa đủ đầy. Tuy nhiên, sau 35 năm, Việt Nam đã trở thành điểm sáng trên bản đồ thế giới trong lĩnh vực điều trị HIV/AIDS khi cùng Anh, Đức và Thụy Sĩ nằm trong nhóm 4 quốc gia có chất lượng điều trị tốt nhất, với hơn 96% người điều trị ARV đạt tải lượng vi rút dưới ngưỡng ức chế.
Thành tựu này mang ý nghĩa đặc biệt: người nhiễm HIV hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh, làm việc bình thường và không lây truyền HIV qua đường tình dục nếu duy trì điều trị hiệu quả.
Trong chặng đường này, báo chí là lực lượng tiên phong trên mặt trận tư tưởng. Những thông điệp gây sợ hãi của giai đoạn trước đã nhường chỗ cho cách truyền thông nhân văn, khoa học và dễ tiếp cận hơn. Từ PrEP, ARV tới K=K hay bảo hiểm y tế, các chủ đề từng rất khó hiểu đã trở nên gần gũi nhờ sự sáng tạo và bền bỉ của người làm báo.
Sức lan tỏa của hơn 1.200 tác phẩm
Theo Ban Tổ chức, trong hơn 3 tháng phát động, giải năm nay đã thu hút hơn 1.200 tác phẩm trên phạm vi cả nước, phản ánh bầu nhiệt huyết của các nhà báo trong công tác truyền thông phòng, chống HIV/AIDS.
Không chỉ tập trung ở các cơ quan báo chí lớn, cuộc thi còn đón nhận sự tham gia của những “phóng viên không chuyên” như cán bộ CDC vùng cao, nhân viên y tế thôn bản hay cộng tác viên truyền thanh cơ sở. Họ mang tới cuộc thi những câu chuyện chân thật, giàu cảm xúc, ghi lại hành trình thầm lặng của cộng đồng tuyến đầu.
Giải thưởng năm nay cho thấy sự chuyển mình mạnh mẽ của truyền thông về HIV/AIDS, không còn những thông điệp nặng nề hay gây hoang mang. Thay vào đó là sự nhân bản, tích cực, truyền cảm hứng và cổ vũ những nỗ lực vượt qua kỳ thị.
Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh vai trò của báo chí trong hành trình giải mã HIV, xóa bỏ định kiến và khơi dậy lòng nhân ái. Nhiều phóng viên đã dành hàng chục năm gắn bó với lĩnh vực này, đồng hành cùng bác sĩ, bệnh nhân và cộng đồng dễ tổn thương, kể lại những câu chuyện đời sống bằng sự tôn trọng và thấu hiểu.
Lễ trao giải đã xướng tên 12 tác phẩm xuất sắc nhất ở 3 nhóm: tác phẩm viết, tác phẩm ảnh và tác phẩm truyền hình.
Ở nhóm tác phẩm viết: Giải Nhất thuộc về tác giả Đinh Thị Hằng (Thông tấn xã Việt Nam) với bài viết về vị bác sĩ và một sáng kiến đặc biệt giúp cứu trẻ nhiễm HIV khỏi nguy cơ tử vong.
Giải Nhì được trao cho tác giả Phạm Thị Hiệp với tác phẩm về người thầy thuốc Việt Nam đầu tiên được đào tạo về HIV/AIDS tại Pháp và hành trình gần nửa thế kỷ cống hiến.
Giải Ba thuộc về tác giả Trương Thị Bích Ngọc (Báo Nhân dân) với bài viết khắc họa những người giữ lửa cho công tác phòng, chống HIV/AIDS.
Giải Khuyến khích thuộc về tác giả Ngô Thị Thanh Hằng (Tạp chí Viettimes) với bài viết về GS Lê Minh Giang và hành trình bền bỉ đưa khoa học đến các cộng đồng dễ tổn thương.
Ở nhóm tác phẩm ảnh: Giải Nhất thuộc về nhóm tác giả Lê Gia Thắng, Nguyễn Quang Hải và Lê Thanh Hằng (Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương) với phóng sự ảnh về hành trình hiến máu nghĩa tình gắn với nỗ lực phòng ngừa lây nhiễm HIV.
Giải Nhì được trao cho tác giả Trần Đức Duy với phóng sự ảnh “Chuyện của Giang – Hành trình đi qua bóng tối”.
Giải Ba thuộc về nhóm tác giả Trung tâm Nội dung số và Truyền thông, Thông tấn xã Việt Nam, với tác phẩm phản ánh hành trình 35 năm chống HIV/AIDS.
Giải Khuyến khích được trao cho Khoa Truyền thông – Giáo dục sức khỏe, CDC Sơn La với tác phẩm “Dệt cầu vồng giữa núi”.
Ở nhóm tác phẩm truyền hình: Giải Nhất thuộc về tác giả Trần Thị Thu Hiền và Vi Văn Bình (Báo Sức khỏe và Đời sống) với tác phẩm khắc họa những người giữ lửa hy vọng tại Viện Y học Nhiệt đới Bạch Mai.
Giải Nhì được trao cho nhóm tác giả CDC Quảng Ninh với tác phẩm “Ánh sáng phía cuối đường”.
Giải Ba thuộc về nhóm tác giả của Trung tâm Nội dung số và Truyền thông, Thông tấn xã Việt Nam.
Giải Khuyến khích là tác phẩm “Đồng tâm hiệp lực để chấm dứt dịch HIV/AIDS” của tác giả Cao Thị Thùy Giang (Thông tấn xã Việt Nam).