Một trăm năm trước, trong những ngày đầu vận động cách mạng, báo chí cách mạng Việt Nam ra đời truyền và thắp lên ngọn lửa khát vọng độc lập, tự do cho dân tộc. Từ tờ “Thanh Niên” do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập ngày 21/6/1925, báo chí cách mạng đã đồng hành cùng dân tộc qua những bước ngoặt lớn của lịch sử, trở thành một bộ phận không thể tách rời của sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và kiến thiết đất nước.
Hôm nay, khi công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và mạng xã hội đang định hình lại diện mạo truyền thông toàn cầu, báo chí Việt Nam đang đứng trước bước ngoặt và thách thức mới: chuyển đổi để thích ứng.
Trong cơn lốc của thông tin nhanh, tin giả, tin thao túng và cám dỗ lượt xem, có một điều vẫn bất biến – đó là giá trị cốt lõi của báo chí cách mạng: nói sự thật, bảo vệ lẽ phải, lấy con người ở trung tâm, vì con người. Đây không chỉ là nguyên tắc nghề nghiệp, mà còn là nền tảng đạo đức – thứ làm nên niềm tin bạn đọc và sự bền vững của một tờ báo.
Giá trị cốt lõi của báo chí cách mạng là nói sự thật, bảo vệ lẽ phải, lấy con người ở trung tâm, vì con người. Trong ảnh Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan đến Bệnh viện Nhi Trung ương thăm, động viên gia đình và cháu bé bị xe cán qua người ở Nam Định sau phản ánh nhân viên y tế Bệnh viện đa khoa tỉnh Nam Định yêu cầu đủ tiền thì mới cấp cứu.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn người làm báo: “Nhiệm vụ của người làm báo là phục vụ lợi ích của nhân dân, của cách mạng, nói đúng sự thật, không thêm không bớt, không thiên vị.” Lời dạy ấy đến hôm nay vẫn nguyên vẹn tính thời sự và cấp thiết. Khi truyền thông đang bị phân mảnh, mạng xã hội đôi khi “lấn át” truyền thống, thì bản lĩnh của nhà báo cách mạng chính là giữ mình trước những hào nhoáng ảo và trở thành “người lính tiên phong” bảo vệ sự thật.
Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhiều lần nhấn mạnh: “Báo chí cách mạng phải là vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng – văn hóa, là tiếng nói của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, đồng thời phải phản ánh trung thực, khách quan cuộc sống, bảo vệ cái đúng, đấu tranh với cái sai, cái xấu”. Đây chính là lời hiệu triệu cho báo chí trong thời đại mới – khi truyền thông không chỉ cần đổi mới hình thức, mà còn phải làm sâu sắc hơn nội dung, sắc bén hơn về tư tưởng.
Một cơ quan báo chí có thể ứng dụng công nghệ hiện đại nhất, sở hữu nền tảng số ưu việt nhất, nhưng nếu rời xa sự thật, chạy theo giật gân, bỏ quên con người – thì sẽ mất niềm tin. Ngược lại, tờ báo nào dám nói sự thật, biết đứng về phía lẽ phải và hành động vì lợi ích công chúng, thì dù trên nền tảng nào cũng sẽ có chỗ đứng bền vững trong lòng bạn đọc.
Trên mặt trận truyền thông hôm nay, giữ được niềm tin công chúng chính là “tài sản lớn nhất” của mỗi tòa soạn. Niềm tin ấy không đến từ kỹ thuật, mà đến từ tư tưởng, đạo đức nghề nghiệp và lòng dũng cảm.
Nhân kỷ niệm 100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam, một lần nữa cần khẳng định: công nghệ có thể làm thay đổi diện mạo nghề báo, nhưng không thể thay đổi bản chất nghề báo. Và chỉ có những tòa soạn giữ vững được những giá trị cốt lõi ấy – sự thật, lẽ phải, nhân văn – mới có thể dẫn dắt xã hội đi đến điều tử tế, văn minh và tiến bộ.