Chia sẻ với VietTimes, TS Nguyễn Tuấn Anh nói rằng ông rất trăn trở khi ứng dụng quản lý tàu cá toàn trình của mình mới chỉ được ngư dân sử dụng mà chưa thâm nhập được vào các đơn vị quản lý cảng biển, do phải chờ được cấp phép từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Ứng dụng quản lý tàu cá do công ty GeoAI của ông Tuấn Anh phát triển không chỉ là một phần mềm quản lý tàu cá thông thường mà còn là một giải pháp chuyển đổi số toàn diện trong công tác quản lý tàu cá và chống khai thác hải sản bất hợp pháp (IUU). Dưới đây là những chia sẻ của TS Nguyễn Tuấn Anh với VietTimes bên lề Lễ phát động Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam 2025 vừa diễn ra hôm 15/4 tại Hà Nội.
- Năm 2024, GeoAI đã tham gia Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam và đạt giải. Ông có thể giới thiệu về giải pháp công nghệ mà đơn vị đã tham dự không?
- Vâng, đúng vậy. Năm ngoái, chúng tôi đã tham gia Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam. Thực ra, chúng tôi đã theo dõi và quan tâm đến giải thưởng này từ nhiều năm trước, đặc biệt là các tiêu chí đánh giá. Chúng tôi nhận thấy giải thưởng mang lại những thay đổi tích cực cho doanh nghiệp và người dân.
Khi được trao giải, chúng tôi cảm thấy những cống hiến, nỗ lực và cả những khó khăn trong quá trình đồng hành cùng bà con ngư dân đã được ghi nhận. Điều đó trở thành động lực để chúng tôi tiếp tục hoàn thiện sản phẩm và tiếp cận cộng đồng ngư dân rộng rãi hơn.
Từ đầu, chúng tôi xác định rằng sản phẩm phải thật sự mang lại lợi ích thiết thực cho người dùng. Khi người dân thấy sản phẩm hữu ích, họ sẽ chủ động sử dụng mà không cần quảng bá rầm rộ. Đặc biệt, ngư dân là đối tượng ít có cơ hội tiếp cận công nghệ thông tin hay các phương tiện truyền thông, nên sự lan truyền từ người này sang người khác trong cộng đồng là rất hiệu quả.
Chúng tôi vui vì trước đây bà con thường phải mua thiết bị định vị từ nước ngoài, vừa tốn kém, vừa có nguy cơ chứa thông tin vi phạm chủ quyền của Việt Nam. Vì vậy, chúng tôi tập trung làm sao để sản phẩm thực sự phục vụ họ: hỗ trợ đánh bắt, truy xuất nguồn gốc, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, khai báo – tất cả trong một.
- Sau khi đạt Giải thưởng chuyển đổi số Việt Nam 2024, công ty định hướng phát triển sản phẩm như thế nào?
- Hiện nay, hệ thống của chúng tôi gần như đã chuyển đổi số toàn trình – từ quản lý tại cảng, kết nối người dân, xây dựng tài khoản và hồ sơ tàu cá, đến truy xuất nguồn gốc, giám sát hải trình, nhật ký khai thác điện tử, khai báo và cấp phép ra khơi. Tất cả đều đã được tích hợp liên thông trên biển và sử dụng cảng biển làm trung tâm quản lý.
GeoAI cung cấp một hệ thống dữ liệu số hóa, giúp số hóa toàn bộ quy trình quản lý tại cảng cá và trên biển. Từ hồ sơ giấy phép hoạt động của cảng, dữ liệu ra vào cảng của tàu cá, nhật ký khai thác điện tử, cho đến giám sát hành trình và truy xuất nguồn gốc hải sản. Tất cả được kết nối và lưu trữ trên hệ thống cơ sở dữ liệu chung của ngành thủy sản, tạo ra một quy trình tuần hoàn khép kín, không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong quá trình quản lý.
Trước đây, ngư dân muốn ra khơi phải mang theo hồ sơ giấy đến cảng để xin xuất bến. Nay, chỉ cần ngồi trên tàu, mở ứng dụng và bấm một nút là hệ thống sẽ tự động kết nối với dữ liệu trên máy chủ của cảng. Cán bộ quản lý cảng chỉ cần mở giao diện web sẽ thấy toàn bộ tình trạng tàu: đang xin xuất bến, đang hoạt động hay đã cập bến. Hệ thống còn hiển thị lịch sử vi phạm của từng tàu nếu có, giúp ra quyết định nhanh chóng.
Với mong muốn xây dựng một hệ thống đồng bộ, chuyển đổi số toàn trình trong công tác quản lý tàu cá và đảm bảo không để ngư dân cô đơn trên biển, chúng tôi có thể cung cấp miễn phí hệ thống quản lý toàn trình cho các tỉnh. Chúng tôi mong rằng thông qua Giải thưởng VDA, tiếng nói của chúng tôi sẽ đến được với các cấp quản lý.
- Ứng dụng này có phụ thuộc vào kết nối 5G hay Internet vệ tinh không?
- Hoàn toàn không. Trước mỗi chuyến đi biển, ngư dân chỉ cần bấm "xin đi biển" trong ứng dụng. Tất cả dữ liệu mới nhất như bản đồ môi trường, thông tin thời tiết, độ sâu, dòng chảy... sẽ được tải về máy. Sau đó, ứng dụng có thể hoạt động hoàn toàn offline.
Nhật ký khai thác và dữ liệu hành trình được lưu trữ cục bộ. Khi tàu cập bến, chỉ cần bấm "xin nhập bến", dữ liệu sẽ tự động gửi về máy chủ. Hệ thống quản lý có thể kiểm tra toàn bộ hành trình, xác định vùng khai thác và phát hiện nếu có vi phạm trong đánh bắt hải sản. Điều này rất hữu ích vì dù không thể xử phạt tại chỗ ngoài khơi, nhưng khi tàu về, dữ liệu vẫn đủ làm căn cứ xử lý. Dữ liệu này không thể bị can thiệp bởi người dùng nên đảm bảo tính minh bạch và khách quan.
- Ông có kiến nghị gì về chính sách đối với các cơ quan quản lý không?
- Đúng là vấn đề này chúng tôi đang rất trăn trở. Công ty chúng tôi chuyên phát triển các giải pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong hệ thống thông tin địa lý thời gian thực, không vì mục tiêu kinh tế mà vì trách nhiệm với đất nước.
Kinh tế biển là vấn đề cốt lõi của Việt Nam, và chúng ta phải chủ động, tự lực giải quyết "xóa thẻ vàng IUU".
Chúng tôi mong muốn hệ thống được triển khai đồng bộ ở tất cả tỉnh thành ven biển. Điều đó sẽ giúp ngư dân không phải tốn tiền mua thiết bị nước ngoài, giúp cơ quan quản lý địa phương giám sát, truy xuất nguồn gốc và chống khai thác bất hợp pháp hiệu quả hơn.
- Ông đánh giá như thế nào về Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam? Ông có ý định giới thiệu giải thưởng này tới các đối tác không?
- Tôi đánh giá rất cao Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam. Nó là nguồn động lực lớn cho các đơn vị đang triển khai chuyển đổi số.
Tôi hiện đang quản lý các nhóm cộng đồng trên Facebook và Zalo với hàng trăm nghìn thành viên. Trong các nhóm đó, tôi thường xuyên chia sẻ về giải thưởng và khuyến khích các đơn vị nghiên cứu tiêu chí để tham gia. Nhiều doanh nghiệp bày tỏ sự hưởng ứng và hy vọng sẽ có thêm nhiều sáng kiến xuất sắc được vinh danh.
- Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!
