Đúng vào ngày bầu cử, Bộ Ngoại giao Mỹ phê duyệt bán tiếp UAV tối tân cho Đài Loan

Theo trang tin Hồng Kông Dongfang ngày 4/11, bản Thông cáo báo chí của Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng Mỹ (DSCA) cho biết, Bộ Ngoại giao đã phê duyệt thương vụ bán vũ khí cho Đài Loan, theo đó sẽ bán 4 UAV loại MQ-9B, 2 trạm điều khiển mặt đất cố định, 2 trạm điều khiển di động và 14 mô-đun chống lừa gạt có chọn lọc và hiệu quả (SAASM), hệ thống nhúng định vị toàn cầu (EGI), radar tuần tra biển SeaVue. v.v.

Thông cáo báo chí nhấn mạnh rằng vụ mua bán vũ khí này dựa trên "Đạo luật Quan hệ Đài Loan", sẽ giúp quân đội Đài Loan tăng cường khả năng phòng vệ, tiếp tục hiện đại hóa, duy trì ổn định chính trị khu vực, cân bằng quân sự và tiến bộ kinh tế, đồng thời sẽ không làm thay đổi cán cân quân sự cơ bản của khu vực. Điều này có thể làm trầm trọng thêm quan hệ căng thẳng với Trung Quốc.

Cơ quan Ngoại giao Đài Loan sáng 4/11 đã bày tỏ hoan nghênh vụ bán vũ khí, nói họ đã chính thức nhận được thông báo từ chính phủ Mỹ và cho rằng việc bán vũ khí đã giúp nâng cao khả năng và sự tự tin của Đài Loan trong việc bảo vệ hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan. Đây là lần thứ 10 Tổng thống Mỹ Trump bán vũ khí cho Đài Loan kể từ khi ông nhậm chức, cũng là lần bán vũ khí thứ ba trong vòng hai tuần qua.

Trang tin Hoa ngữ Đa Chiều (Dwnews) ngày 4/11 đưa tin, hãng Reuters dẫn lời người phụ tá Quốc hội Mỹ nói, thương vụ trị giá 600 triệu USD này là lần đầu tiên Washington nới lỏng việc bán công nghệ máy bay không người lái tinh vi và được quản lý nghiêm ngặt ra nước ngoài kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức năm 2016.

Tin tức về vụ mua bán vũ khí được Reuters tiết lộ đầu tiên, một số nguồn tin hôm 13/10 cho biết Nhà Trắng đã thông báo với Quốc hội rằng họ sẽ bán máy bay không người lái MQ-9 và các tên lửa hành trình bờ đối hạm Harpoon do Boeing sản xuất cho Đài Loan.

Theo các báo cáo, máy bay không người lái (UAV) MQ-9 là một UAV cỡ lớn do General Atomics Aeronautical Systems Inc. nghiên cứu phát triển cho Không quân Mỹ. Kể từ khi chính quyền Donald Trump giải thích lại Chế độ kiểm soát công nghệ tên lửa (Missile Technology Control Regime, MTCR) để thúc đẩy việc bán thêm các máy bay không người lái hơn cho nhiều quốc gia; thương vụ bán máy bay không người lái MQ-9 cho Đài Loan lần này là vụ mua bán MQ-9 đầu tiên được nhà chức trách thông báo cho Quốc hội.

Ngoài ra, Bộ Quốc phòng Mỹ ngày 26/10 cũng thông báo đồng ý bán 100 bộ Hệ thống phòng thủ bờ biển AGM-84 Harpoon (Harpoon Coastal Defense Systems, HCDS) do Boeing sản xuất cho Đài Loan, với tổng trị giá hơn 2,37 tỉ đô la Mỹ. Thương vụ này bao gồm 400 tên lửa phóng từ mặt đất RGM-84L-4 Block II, 4 tên lửa bắn tập RTM-84L-4 Block II, 411 container bảo quản đạn và 100 xe bệ phóng di động, 25 xe radar dẫn bắn, v.v.

Với việc Bộ Ngoại giao Mỹ chính thức thông báo bán MQ-9 tới Quốc hội, đây là vụ bán vũ khí thứ ba của Mỹ cho Đài Loan chỉ trong nửa tháng. Đa Chiều viết, các chuyên gia cho rằng cuộc bầu cử năm 2020 ở Mỹ rất phức tạp và không loại trừ việc Tổng thống Donald Trump đã sử dụng việc tạo cơ hội cho những thương lái buôn bán vũ khí hưởng lợi nhằm thu hút phiếu bầu.

Ngày 3/11, khi thông tin về thương vụ được tiết lộ, ông Nghiêm Đức Phát, người đứng đầu Cơ quan quốc phòng Đài Loan, cho biết đây là lần đầu tiên Mỹ bán loại vũ khí này cho một "đồng minh". Sau khi nhận được thông báo chính thức, cơ quan quốc phòng Đài Loan sẽ đưa vào dự toán ngân sách năm tới và trình ra “Viện lập pháp” xem xét. Ông cũng cảm ơn Mỹ vì đã "đóng góp cho hòa bình khu vực". Theo báo cáo của các phương tiện truyền thông Đài Loan, phía Đài Loan đã đề xuất nhu cầu mua 8 chiếc.

Ngày 3/11, ông Chu Tùng Lĩnh, giáo sư, Viện trưởng Viện Quan hệ xuyên eo biển tại Đại học Liên hợp Bắc Kinh, nói với phóng viên của cơ quan truyền thông nhà nước Trung Quốc Thời báo Hoàn cầu: "Nhân tố chính trong việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan là vì cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020 rất phức tạp, đặc biệt là sự chia rẽ toàn xã hội ngày càng nghiêm trọng, đến mức nước lửa không thể hòa hợp; ông Trump đã dùng mọi cách để có được phiếu bầu và tăng cường việc bán vũ khí cho Đài Loan cũng là để kiếm phiếu bầu. Dù ông Trump có đắc cử hay không, những kẻ buôn bán vũ khí đều kiếm được một khoản lợi lớn. Điều này sẽ tạo điều kiện cho một số công ty lớn có thể kiếm được lợi”.

Chu Tùng Lĩnh nói, chính quyền Trump ban đầu định gói gọn và bán 7 hệ thống vũ khí chính cho Đài Loan, nhưng một mặt vì khối lượng giao dịch tương đối cao, vượt quá dự toán ngân sách của Đài Loan; mặt khác, họ lo lắng rằng kế hoạch bán vũ khí lớn như vậy sẽ dẫn đến việc bị Trung Quốc đại lục phản đối quyết liệt nên chia dự án bán theo lô cho Đài Loan.

Chu Tùng Lĩnh giải thích thêm: "Ngoài ra, động thái của ông Trump cũng là một dấu hiệu rõ ràng cho cử tri Mỹ rằng ông ấy đang thực hiện chính sách kiềm chế Trung Quốc để ‘làm cho nước Mỹ tiếp tục hùng mạnh’ nhằm duy trì địa vị bá chủ của Mỹ”.

Ngoài ra, đáp lại tuyên bố của ông Nghiêm Đức Phát, người đứng đầu cơ quan quốc phòng Đài Loan nói rằng “đây là lần đầu tiên Mỹ bán máy bay không người lái MQ-9 cho một đồng minh”, Chu Tùng Lĩnh nói phát ngôn như thế là sai. “Đài Loan không phải là một thực thể chính trị được Mỹ công nhận, nó chỉ là một khu vực”.