Doanh nghiệp công nghệ số được hưởng ưu đãi đầu tư đặc thù, vượt trội những gì?

Phát biểu tại họp báo thường kỳ của Bộ Khoa học và Công nghệ chiều 27/6, ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp CNTT khẳng định Luật Công nghiệp Công nghệ số (CNCNS) có nhiều chính sách ưu đãi vượt trội cho các dự án trọng điểm trong lĩnh vực công nghệ số, bán dẫn, AI và trung tâm dữ liệu.

Trong đó, các dự án có vốn từ 6.000 tỷ đồng trở lên được hưởng thuế suất 5% trong 37 năm, miễn thuế 6 năm, giảm 50% thuế trong 13 năm tiếp theo, cùng miễn giảm tiền thuê đất lên đến 22 năm, giảm 75% cho những năm còn lại.

Doanh nghiệp được hỗ trợ tài chính từ ngân sách, Quỹ đầu tư phát triển và được tính chi phí R&D lên đến 200% chi phí thực tế để tính thuế thu nhập doanh nghiệp.

Đây là những chính sách ưu đãi đầu tư đặc thù, vượt trội của ngành CNCNS - vốn trước đây chỉ áp dụng đối với các ngành lĩnh vực ưu tiên khác, có quy mô vốn đầu tư từ 30.000 tỷ đồng trở lên.

Các khu công nghệ số tập trung và dự án khởi nghiệp sáng tạo được hưởng ưu đãi tương tự các địa bàn đặc biệt khó khăn, tạo động lực mạnh mẽ cho doanh nghiệp công nghệ số.

Bên cạnh cơ chế ưu đãi hỗ trợ đầu tư đặc biệt, các dự án CNCNS còn được hỗ trợ tài chính từ ngân sách nhà nước và từ Quỹ đầu tư phát triển; được tăng mức chi bổ sung khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các khoản chi của doanh nghiệp cho R&D, được tính bằng 200% chi phí thực tế.

Cùng với đó, thủ tục hành chính được đơn giản hóa thông qua cơ chế phân cấp thẩm quyền thành lập khu CNS tập trung do UBND cấp tỉnh; áp dụng chế độ ưu tiên hải quan “luồng xanh” cho doanh nghiệp.

Nhà nước ưu tiên đầu tư vào hạ tầng thiết yếu như trung tâm dữ liệu, mạng 5G, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp tư nhân tham gia phát triển cơ sở hạ tầng hiện đại. Thị trường nội địa được mở rộng bằng cách thúc đẩy sử dụng sản phẩm công nghệ “Make in Vietnam” trong các dự án ngân sách và đặt hàng phát triển công nghệ số chiến lược.

Nêu hàng loạt ưu đãi cụ thể, ông Lịch khẳng định Luật CNCNS được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 14/6/2025 là cột mốc lịch sử, đánh dấu bước tiến chiến lược, từng bước đưa Việt Nam trở thành trung tâm công nghệ số toàn cầu.

"Luật CNCNS điều chỉnh toàn diện các lĩnh vực công nghiệp công nghệ số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và tài sản số, tạo nền tảng pháp lý đồng bộ để phát triển các ngành công nghệ số mũi nhọn", ông Nguyễn Khắc Lịch nói.

Với việc quy định chi tiết về quản lý AI và tài sản số, Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong trong việc xây dựng khung pháp lý về CNCNS minh bạch, đảm bảo an toàn, an ninh mạng và quyền lợi người dùng.

Xây dựng hành lang pháp lý đầu tiên về AI

Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, Luật CNCNS quy định rõ các nguyên tắc phát triển AI, kiểm soát rủi ro trong suốt vòng đời của hệ thống trí tuệ nhân tạo, là một trong những nguyên tắc phát triển, cung cấp, triển khai, sử dụng trí tuệ nhân tạo; yêu cầu về giám sát và kiểm tra đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo rủi ro cao, tác động lớn.

Trong bối cảnh AI đang trở thành động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội tại Việt Nam, nhưng cũng đặt ra thách thức về đạo đức, an ninh mạng và quyền riêng tư, Luật CNCNS quy định rõ các nguyên tắc phát triển AI, kiểm soát rủi ro trong suốt vòng đời của hệ thống trí tuệ nhân tạo.

Đây là một trong những nguyên tắc phát triển, cung cấp, triển khai, sử dụng trí tuệ nhân tạo, đặt ra yêu cầu về giám sát và kiểm tra đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo rủi ro cao, tác động lớn.

Đặc biệt, Luật nêu rõ việc phát triển dữ liệu số trong hoạt động công nghiệp công nghệ số trở thành tài nguyên, tư liệu sản xuất quan trọng và đưa trí tuệ nhân tạo trở thành phương thức sản xuất mới; thúc đẩy mạnh mẽ năng lực nội sinh quốc gia, tạo ra những mô hình kinh tế mới với năng suất và giá trị vượt trội. Nhà nước có chính sách ưu đãi cao nhất để thúc đẩy nghiên cứu, phát triển, triển khai, sử dụng trí tuệ nhân tạo.

Để khuyến khích đổi mới và phát triển khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ số, Luật CNCNS triển khai các chính sách hỗ trợ thiết thực. Doanh nghiệp vừa và nhỏ được hỗ trợ chi phí đầu tư hạ tầng, đào tạo nhân lực, và ưu tiên trong đấu thầu các dự án công. Nhà nước hỗ trợ kinh phí đổi mới công nghệ, giúp doanh nghiệp khởi nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn lực để hiện thực hóa ý tưởng.

Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) cho phép doanh nghiệp thử nghiệm sản phẩm và dịch vụ mới, khác luật hiện hành trong không gian, thời gian giới hạn để tạo môi trường thuận lợi cho sáng tạo. Những giải pháp này thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ số phát triển mạnh mẽ, đóng góp vào sự đổi mới của nền kinh tế.