Ngày 9/10 tại TP. Hồ Chí Minh, Trung tâm Phát triển giáo dục và đào tạo phía Nam (trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo) tổ chức Tọa đàm “Chiến lược phát triển ngành công nghệ bán dẫn Việt Nam - Vai trò của Giáo dục”.
Phát biểu khai mạc Tọa đàm về phát triển nguồn nhân lực cho công nghiệp bán dẫn, ông Lê Thắng Lợi, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường (Bộ Giáo dục và Đào tạo), nhấn mạnh rằng công nghiệp bán dẫn đang được xác định là một trong những lĩnh vực chiến lược, mang tính “xương sống” của nền kinh tế số và chuỗi cung ứng công nghệ cao toàn cầu.
Dẫn nội dung Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2050 do Thủ tướng, ông Lợi nhắc tới đặt mục tiêu hình thành ít nhất 100 doanh nghiệp thiết kế chip, 1 nhà máy chế tạo quy mô nhỏ và 10 cơ sở đóng gói – kiểm thử, với doanh thu hơn 25 tỷ USD/năm.
Theo đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo, để hiện thực hóa mục tiêu này, cần tập trung đào tạo nhân lực chất lượng cao. Việc này đặt trong bối cảnh chuẩn chương trình đào tạo vi mạch bán dẫn đã có, tạo hành lang pháp lý giúp các trường đại học cập nhật nội dung giảng dạy phù hợp với nhu cầu thực tiễn và xu hướng công nghệ.
Tại Tọa đàm, các chuyên gia đã chia sẻ nhiều góc nhìn, phân tích cơ hội và thách thức trong phát triển ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam. PGS.TS Nguyễn Ái Việt, thành viên Hội đồng tư vấn Quốc gia về phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, cho rằng Việt Nam đang có cơ hội lớn tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, đặc biệt ở các khâu thiết kế và kiểm thử vi mạch – những lĩnh vực có tiềm năng cao nhưng chưa được khai thác đầy đủ.
Ở góc nhìn quốc tế, TS. David Nghiêm, Nhà sáng lập Global Wireless Technology, nhận định Việt Nam nên tập trung phát triển các năng lực cốt lõi trong thiết kế và kiểm thử chip, kết hợp hợp tác với các đối tác công nghệ hàng đầu để nhanh chóng chiếm lĩnh vị thế trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu.
TS. Nguyễn Hữu Khánh Nhân (ĐH Tôn Đức Thắng) đề xuất mô hình trung tâm thiết kế và kiểm thử vi mạch tại các trường đại học, qua đó gắn kết đào tạo - nghiên cứu - sản xuất, giúp sinh viên tiếp cận công nghệ thực tế.
Trong khi đó, PGS.TS Lê Đức Hùng (ĐH Khoa học Tự nhiên – ĐHQG TP.HCM) nêu bật thách thức về thiếu đội ngũ giảng viên chuyên sâu và đề nghị tăng cường hợp tác quốc tế, đầu tư hạ tầng nghiên cứu và chính sách hỗ trợ đào tạo.
Phần thảo luận thu hút nhiều ý kiến từ giới chuyên môn và doanh nghiệp, xoay quanh các chủ đề: định vị Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu, cơ chế hợp tác công - tư, chiến lược đào tạo nhân lực đa tầng (từ đại học, cao đẳng đến đào tạo ngắn hạn). Các đại biểu thống nhất rằng nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố quyết định sự thành công của ngành bán dẫn, và giáo dục đại học chính là “cầu nối” giữa chính sách, khoa học công nghệ và thị trường lao động.
Cần định hướng đúng và gắn kết với doanh nghiệp
GS.TS Lê Minh Triết, Chủ tịch Hội Vật lý TP.HCM, Giám đốc BTEC FPT, cho rằng điểm then chốt để ngành bán dẫn cất cánh là đào tạo nhân lực chất lượng cao.
“Cần đào tạo thật tốt từ nền tảng cơ bản đến kỹ năng thực hành. Ngoài chương trình dài hạn, phải có khóa ngắn hạn, chuyên sâu, giúp người học nhanh thích ứng với nhu cầu doanh nghiệp. Mỗi cơ sở đào tạo cần xác định lợi thế riêng, không dàn trải; nếu định hướng đúng và gắn kết với doanh nghiệp, Việt Nam hoàn toàn có thể chủ động nguồn nhân lực trong thời gian ngắn,” ông Triết nói.
Theo PGS.TS Lê Quốc Cường, Phó Trưởng Ban Quản lý Khu Công nghệ cao TP. Hồ Chí Minh, cho biết Khu Công nghệ cao TP.HCM đang phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, gắn kết nghiên cứu - phát triển - sản xuất, tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp công nghệ đầu tư và chuyển giao công nghệ. Ông nhấn mạnh, để ngành vi mạch phát triển bền vững, cần đồng thời đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật, chính sách khởi nghiệp công nghệ và hợp tác quốc tế.
PGS.TS Nguyễn Văn Hiếu, Chủ tịch Hội Công nghệ Vi mạch Bán dẫn TP.HCM, đề cao sự phối hợp “Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp” trong phát triển nhân lực và hệ sinh thái bán dẫn. Ông cho rằng Trung tâm Phát triển giáo dục và đào tạo phía Nam sẽ tiếp tục làm cầu nối giữa các bên, tổ chức thêm các tọa đàm chuyên môn nhằm thúc đẩy hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm trong lĩnh vực vi mạch.
