Cựu vụ phó khai cựu Bộ trưởng Trương Minh Tuấn giới thiệu AIC
Ngày 17/3, TAND TP Hà Nội mở phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng tại Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT), trực thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông. Đây là vụ án thứ năm liên quan đến bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Chủ tịch Công ty Cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC), người hiện đang bỏ trốn.
Là người được thẩm vấn đầu tiên, bị cáo Nguyễn Trọng Đường (nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính Bộ Thông tin và Truyền thông, nguyên Giám đốc Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam) thừa nhận hành vi trong cáo trạng truy tố.
Bị cáo đường khai nhận về làm Giám đốc VNCERT từ cuối năm 2015. VNCERT được giao thực hiện “Dự án mua sắm trang thiết bị và thuê dịch vụ kỹ thuật nhằm theo dõi, phân tích sự cố, tấn công an toàn thông tin mạng trên một số kênh kết nối Internet quốc tế”.
Dự án được phân chia thành 12 gói thầu với tổng giá dự toán hơn 95 tỷ đồng. Trong đó, gói thầu mua sắm hệ thống thiết bị, phần mềm (gói số 8) có giá trị lớn nhất mà Công ty AIC được xác định trúng thầu với giá hơn 70,5 tỷ đồng.
Đến đầu năm 2017, VNCERT có quyết định phê duyệt kết quả chỉ định Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Khang Phát (Công ty Khang Phát) là đơn vị tư vấn khảo sát, tư vấn lập dự án.
Qua tìm hiểu, Đường biết Công ty Khang Phát là đơn vị chuyên tư vấn khảo sát cho Công ty Cổ phần tiến bộ quốc tế AIC.
Theo lời khai của bị cáo Đường, với tư cách giám đốc, bị cáo đã chỉ đạo thành lập tổ công tác để nghiên cứu và lập báo cáo khả thi sau khi được phê duyệt. Tổ công tác này do bị cáo Ngô Quang Huy, nguyên Phó giám đốc VNCERT, làm tổ trưởng, đồng thời chịu trách nhiệm lập báo cáo khả thi và trình lên Bộ. Sau đó, bị cáo chuyển chuyên gia để thẩm định dự án.
Bị cáo Đường cũng thừa nhận Công ty Khang Phát được bị cáo Huy giới thiệu để làm đơn vị tư vấn cho Công ty AIC. Sau đó, bị cáo Đường đã giao cho bị cáo Huy đánh giá Công ty Khang Phát trước khi đưa ra quyết định.
Tại tòa, bị cáo Đường cũng khai nhận, trước đó Bộ Thông tin và truyền thông đang muốn thay thế hệ thống máy chủ cũ và được AIC giới thiệu về hệ thống của Israel có giá tới 300 tỷ đồng. Tuy nhiên, Trung tâm của ông đã đề xuất nâng cấp hệ thống với chi phí chỉ 95 tỷ đồng. Điều này không chỉ tiết kiệm mà còn tương thích với hệ thống của Trung tâm.
Giai đoạn trước đấu thầu, ông Trương Minh Tuấn, khi ấy giữ chức Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông đã giới thiệu Công ty AIC với Nguyễn Trọng Đường.
"Bộ trưởng Trương Minh Tuấn đã chỉ đạo với bị cáo rất rõ AIC là đối tác của Bộ. Bộ sẽ nhờ AIC xin vốn cho dự án cũng như là kinh phí cho hoạt động của bộ, đổi lại, Bộ phải có trách nhiệm với Công ty AIC", bị cáo Nguyễn Trọng Đường khai và cho biết Bộ trưởng Trương Minh Tuấn thời điểm đó đã chỉ đạo "bằng miệng".
Tại phiên tòa, Chủ tọa hỏi: "Bộ trưởng có chỉ đạo bị cáo tạo điều kiện để AIC trúng thầu không? Bị cáo đã truyền đạt lại với cấp dưới như thế nào?"
Bị cáo Nguyễn Trọng Đường khai chỉ nói rằng AIC là đối tác của Bộ trưởng giới thiệu, không yêu cầu cấp dưới phải để AIC trúng thầu.
Chủ tọa tiếp tục truy vấn: "AIC là đối tác của Bộ trưởng, theo bị cáo hiểu điều đó có nghĩa gì?". Bị cáo Đường thừa nhận rằng bản thân ông hiểu và các cấp dưới "ngầm hiểu" rằng cần phải tạo điều kiện để Công ty AIC trúng thầu, cụ thể là gói thầu số 8.
Về quá trình đấu thầu, khi được hỏi liệu các tổ công tác có báo cáo hay không, bị cáo Đường trả lời rằng vì thời gian đã lâu nên ông không nhớ rõ các báo cáo từ cấp dưới.
Khắc phục 600 triệu đồng
Tại phiên tòa, bị cáo Đường thừa nhận hành vi sai phạm của mình với tư cách người đứng đầu Trung tâm. Tuy nhiên, bị cáo cho rằng nguyên nhân một phần xuất phát từ việc thực hiện chỉ đạo miệng của lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông.
Hội đồng xét xử nhấn mạnh bị cáo Nguyễn Trọng Đường cần cung cấp bằng chứng cụ thể thay vì chỉ dựa vào lời khai.
Tại giai đoạn điều tra, ông Trương Minh Tuấn khai quen biết Nguyễn Thị Thanh Nhàn nhưng khẳng định không chỉ đạo tạo điều kiện để Công ty AIC trúng thầu tại VNCERT.
Cơ quan điều tra cũng cho rằng, lời khai của Nguyễn Trọng Đường về việc "hiểu ý" chỉ đạo từ ông Tuấn không có tài liệu chứng minh, do đó chưa đủ căn cứ xem xét trách nhiệm hình sự với ông Tuấn trong vụ án.
Nguyễn Thị Thanh Nhàn – đối tượng được xác định là chính yếu trong việc chỉ đạo triển khai giai đoạn gây thất thoát tài sản – vẫn đang bỏ trốn. Việc xác minh hành vi "tiêu cực, chi phối" liên quan Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ được làm rõ khi bà Nhàn bị bắt giữ.
Tại tòa, bị cáo Nguyễn Trọng Đường khai rằng Công ty AIC trúng gói thầu số 8, gây thiệt hại hơn 17 tỷ đồng theo kết luận của Hội đồng thẩm định giá. Bị cáo thừa nhận hành vi sai phạm khi để Công ty AIC tham gia ngay từ giai đoạn lập danh mục, nắm thông tin và tham gia đấu thầu, dẫn đến những sai phạm của Ban Quản lý dự án.
Bị cáo cũng cho biết không tham gia vào việc lập danh mục hoặc phê duyệt mức giá và chỉ khi làm việc với cơ quan điều tra mới biết giá gói thầu số 8 cao hơn thị trường sau này.
Về việc hưởng lợi, bị cáo Đường khai rằng vào Tết Nguyên đán 2019, Nguyễn Hồng Sơn – Phó Tổng giám đốc AIC – đã gửi quà Tết gồm tiền đến lễ tân dù bị cáo từ chối. Khi liên lạc yêu cầu trả lại, ông Sơn giải thích đây là khoản "cảm ơn" vì sự hỗ trợ của Trung tâm và các hoạt động đào tạo.
Bị cáo Đường thừa nhận đã sử dụng số tiền này, trong đó một phần được chi thưởng Tết cho nhân viên VNCERT, còn bản thân nhận 200 triệu đồng. Bị cáo khai đã khắc phục 600 triệu đồng.