Tại thành phố Athens thuộc tiểu bang Georgia (Mỹ), cảnh sát ở đó đã quen với các tội phạm kiểu đột nhập, đánh nhau trong quán bar và trộm vặt.
Nhưng cuộc gọi 911 đến vào đêm ngày 13 tháng 3 năm 2019 không giống bất cứ điều gì mà Sở Cảnh sát Hạt Athens-Clarke từng gặp phải.
Người gọi điện là Jimmy Zhong, 28 tuổi, một cựu sinh viên Đại học Georgia, người thường xuyên lui tới các quán rượu ở Athens. Anh ta không giống những kẻ gây rối khác trong thị trấn. Zhong cũng là một chuyên gia máy tính có tiếng và ở trong ngôi nhà được giám sát chặt chẽ bằng hệ thống thông minh.
Zhong thông báo nhà mình bị đột nhập và 150 Bitcoin trị giá hàng trăm nghìn USD khi đó bị đánh cắp. "Tôi đang hoảng loạn", Zhong nói qua điện thoại, theo bản ghi âm CNBC thu được.
Zhong từ chối lời đề nghị gọi xe cấp cứu của người điều phối và bắt đầu cố gắng giải thích tình hình. “Tôi là nhà đầu tư vào Bitcoin, giống như một hình thức đầu tư trực tuyến”, anh ta nói.
Những gì xảy ra tiếp theo đã chấm dứt cuộc truy lùng kéo dài gần một thập kỷ và giải quyết một trong những tội ác lớn nhất của kỷ nguyên tiền mã hóa. Và nó cũng sẽ dẫn đến vụ tịch thu tiền mã hóa lớn nhất từ một cá nhân trong lịch sử của Bộ Tư pháp.
Cuộc gọi khẩn cấp của Zhong vào buổi tối mùa đông năm đó đã đưa các nhà điều tra lần theo dấu vết dẫn về những ngày đầu tiên của Bitcoin và tiết lộ một sự thật đen tối về thế giới của các hacker và lập trình viên chịu trách nhiệm tạo ra tiền mã hóa. Đó là một thế giới nơi các anh hùng và kẻ phản diện đổi chỗ cho nhau và thậm chí họ có thể là cùng một người.
Mọi chuyện sẽ không diễn ra theo cách mà Zhong mong muốn.
Cuộc gọi 911 không tìm ra nghi phạm trong vụ trộm nhà Zhong. Cảnh sát Athens đang giải quyết một trong những vụ án tiền mã hóa đầu tiên và họ không quen thuộc với thế giới ngầm đen tối do vậy vụ án chẳng có mấy tiến triển.
Vì vậy, Zhong đã tìm đến điều tra viên tư nhân địa phương Robin Martinelli, người sở hữu và điều hành Martinelli Investor ở Loganville, Georgia gần đó.
Từng giữ chức phó cảnh sát trưởng của một thị trấn, Martinelli không phải một chuyên gia về tiền mã hóa. Bà chỉ đảm nhiệm các vấn đề về quyền thừa kế, nuôi con... nhưng vẫn nhận lời giúp Zhong.
Bà bắt đầu bằng việc kiểm tra kho lưu trữ video giám sát từ nhà Zhong và phát hiện một bóng người mảnh khảnh, được xác định là nam giới. "Kẻ này mặc áo trùm đầu màu xám kèm mặt nạ trượt tuyết màu đen", Martinelli kể lại với CNBC..
Nghi phạm dường như biết đường đi quanh nhà của Zhong, điều này khiến Martinelli tin rằng anh ta là một người bạn hoặc ít nhất là người đã nghe Zhong khoe khoang về số Bitcoin của mình. Từ video, Martinelli có thể xác định được chiều cao và thậm chí cả kích thước bàn tay của nghi phạm.
Bà bắt đầu cuộc điều tra bằng cách theo dõi bạn bè của Zhong, theo dõi họ đến nhà và quán bar ở trung tâm thành phố trên Phố Broad và Đại lộ College. Bà đặt thiết bị theo dõi trên ô tô, lùng sục trên mạng xã hội và tiến hành kiểm tra lý lịch. Nhưng từ đây, Zhong lại có vẻ muốn ngăn công việc của Martinelli.
"Cậu ta sẽ khó chịu khi tôi đề cập đến việc ai đó biết số tiền này ở đâu. Tôi nghĩ, Jimmy đã bị tổn thương khi bị bạn bè thân thiết phản bội", bà Martinelli nói.
“Jimmy muốn được yêu thương”, bà nói. “Jimmy muốn có bạn bè”.
Ngay cả khi bà Martinelli tỏ ra khó chịu với nhóm bạn của Jimmy, bà vẫn thân thiện với khách hàng của mình, người mà bà coi là một người đàn ông kỳ quặc đang tìm kiếm bạn bè.
“Jimmy là một chàng trai tốt,” bà nói.
Rất nhiều người xung quanh Athens cũng có cảm nhận tương tự về anh ta.
Trong những năm trước vụ trộm, Zhong nổi tiếng với việc "ném" rất nhiều tiền khắp thị trấn. Anh ta là loại người sẽ mua một loạt rượu đắt tiền cho cả quán bar, hàng trăm USD biến mất trong vài giây đằng sau những quyết định điên rồ của Jimmy Zhong.
Theo tài liệu của tòa án mà CNBC xem xét, mặc dù sống trong một ngôi nhà gỗ khiêm tốn ngoài khuôn viên trường, gần nhà ở sinh viên và quán bar đại học ở trung tâm thành phố, nhưng Zhong vẫn thường ở tại các khách sạn sang trọng, bao gồm Ritz Carlton, Plaza và Waldorf Astoria. Anh ta mua sắm tại các cửa hàng cao cấp như Louis Vuitton, Gucci và Jimmy Choo. Anh ta lái những chiếc xe sang trọng, trong đó có chiếc Tesla. Zhong đã mua ngôi nhà thứ hai, một ngôi nhà ven hồ có bến tàu ở Gainesville, Georgia, cách Athens một quãng lái xe ngắn - ngôi nhà có du thuyền, ván trượt phản lực và rất nhiều rượu. Zhong cũng sẵn sàng thuê máy bay riêng cho nhóm bạn đi chơi.
Zhong đang sống cuộc sống tốt đẹp mà không có nguồn thu nhập rõ ràng. Theo những gì mọi người biết, anh ta thực sự không có việc làm. Zhong nói với bạn bè rằng mình đã đầu tư vào Bitcoin từ rất sớm, khai thác hàng nghìn đồng tiền trong những ngày đầu. Anh ta đã nghiên cứu về tiền mã hóa từ năm 2009, năm Bitcoin được phát minh bởi Satoshi Nakamoto và một nhóm nhỏ các nhà phát triển gắn liền với người tạo ra đồng tiền điện tử giá trị này.
Dù Zhong làm gì thì anh ta cũng kiếm được hàng núi tiền và anh sẵn sàng vung tiền.
Vào năm 2018, khi đội bóng đá Georgia Bulldogs yêu quý của Zhong tổ chức giải Rose Bowl, Zhong đã tập hợp một nhóm nhỏ bạn bè đi hành hương đến Los Angeles.
Stefana Masic, cựu sinh viên Georgia và là một trong những người bạn trong chuyến đi, nói với CNBC: “Tôi thực sự có cảm giác như không có giới hạn nào với Jimmy".
Masic cho biết Zhong không chỉ trả tiền vé mà còn thuê máy bay riêng cho chuyến bay xuyên quốc gia. Và anh ấy đã tặng mỗi người bạn số tiền lên tới 10.000 USD để mua sắm thoải mái ở Beverly Hills.
“Trước đây tôi chưa bao giờ được bay riêng và cũng chưa bao giờ ở trong một căn phòng Airbnb đẹp đến thế. Thật tuyệt vì bạn biết đấy, tôi đã được trải nghiệm rất nhiều điều mà bình thường tôi sẽ không trải nghiệm được”.
Khi đang cổ vũ cho đội của mình ở LA, Zhong không biết rằng mình đã vào tầm ngắm của nhóm đặc vụ của đơn vị Điều tra Hình sự IRS, những người lần theo dấu vết của hàng chục nghìn Bitcoin bị đánh cắp từ nhiều năm trước.
Điều thu hút sự chú ý của các nhà điều tra là vụ hack năm 2012, trong đó ai đó đã đánh cắp 50.000 Bitcoin từ một trang web đen có tên Silk Road, theo tài liệu của tòa án. Trang web đó là một trong những thị trường tiền điện tử sớm nhất, nơi người mua và người bán ẩn danh trao đổi tất cả các loại tài liệu bất hợp pháp. Trang web này chứa đầy ma túy, súng, nội dung khiêu dâm và những thứ khác mà mọi người muốn giữ bí mật.
Theo tài liệu của tòa án, trong những năm qua, giá trị Bitcoin bị hacker Silk Road đánh cắp đã tăng vọt lên hơn 3 tỉ USD. Các nhà điều tra có thể theo dõi vị trí của tiền tệ trên blockchain, đây là sổ cái công khai của tất cả các giao dịch. Nhưng họ không thể nhìn thấy danh tính của chủ sở hữu mới của số tiền. Vì vậy, họ đã theo dõi và chờ đợi trong nhiều năm khi tin tặc chuyển tiền từ tài khoản này sang tài khoản khác.
Cuối cùng, Chainalysis , một công ty phân tích Blockchain đang truy tìm các ví kỹ thuật số chứa tài sản Silk Road bị đánh cắp, đã phát hiện ra hacker đã mắc một sai lầm nhỏ. Anh ta đã chuyển khoảng 800 USD sang một sàn giao dịch tiền điện tử tuân theo các quy tắc ngân hàng đã được thiết lập, bao gồm cái gọi là quy trình biết khách hàng của bạn, yêu cầu tên thật và địa chỉ của chủ tài khoản.
Tài khoản được đăng ký dưới tên của Zhong. Giao dịch diễn ra vào tháng 9 năm 2019, sáu tháng sau cuộc gọi 911 của Zhong tới cảnh sát địa phương.
Chỉ điều đó thôi thì chưa đủ để chứng minh Zhong là hacker. Họ phải chắc chắn.
Vì vậy, IRS đã gọi cho Sở cảnh sát hạt Athens-Clarke và yêu cầu giúp đỡ, theo nguồn tin của cả hai cơ quan. Vào thời điểm đó, cuộc điều tra của cảnh sát về báo cáo tội ác của Zhong đang tiến triển chậm chạp.
“Tôi nhận được cuộc gọi từ IRS”, Trung úy Jody Thompson, người đứng đầu đơn vị tội phạm tài chính và tài sản địa phương, nói với CNBC. “Và anh ấy nói, ‘Tôi có thể ghé qua và nói chuyện với bạn về Jimmy không?’”.
Sau đó, Thompson gia nhập lực lượng với đặc vụ IRS-CI Trevor McAleenan và Shaun MaGruder, Giám đốc điều hành của một công ty tình báo mạng có tên BlockTrace . Công ty của MaGruder làm việc với IRS với tư cách là một nhà thầu được thuê vì có kinh nghiệm giải quyết các giao dịch blockchain phức tạp.
Ba điều tra viên Jody Thompson, Trevor McAleenan và Shaun MaGruder tiếp cận Zhong và nói đang điều tra về việc hàng trăm Bitcoin của người này bị đánh cắp. Việc đầu tiên là đến gõ cửa ngôi nhà ở Gainesville. "Nếu các anh giải quyết được vấn đề, tôi hứa chúng ta sẽ có các bữa tiệc hoành tráng", Zhong nói.
Theo camera giấu kín mà nhóm điều tra ghi lại, ngôi nhà có quầy bar, cột múa thoát y và súng. Nhóm sau đó bảo Zhong mở laptop và kể chi tiết về việc mình bị trộm. Người này yêu cầu nhóm quay đi chỗ khác, nhưng camera vẫn ghi lại thông tin. Địa chỉ ví Bitcoin hiện rõ trên màn hình, với trị giá 60-70 triệu USD khi đó.
Khi rời ngôi nhà, MaGruder nghĩ: "Chúng ta đã tìm thấy rồi. Thật không thể tin được".
Một lệnh khám xét nhà được cấp. Ngày 9/11/2021, bộ ba trở lại cùng với một đội ngũ cảnh sát đông đảo. Khi lục tung mọi thứ, nhóm nhìn thấy một hộp bỏng ngô, bên trong là bo mạch chứa khóa bảo mật ví Bitcoin trị giá hàng triệu USD.
Sử dụng những con chó đánh hơi được huấn luyện để phát hiện các thiết bị điện tử, McAleenan cho biết họ đã tìm thấy một chiếc két sắt được chôn trong bê tông dưới lớp gạch lát sàn tầng hầm. Các tài liệu của tòa án cho biết chiếc két sắt chứa kim loại quý, nhiều tiền mặt và đồng Bitcoin vật lý được đúc trong những năm đầu của tiền điện tử. Họ cũng tìm thấy một chiếc ví chứa Bitcoin từ vụ hack đầu tiên của Silk Road vào năm 2012.
Zhong đã bị bắt.
McAleenan nói: “Thực sự đến tận đêm khuya, chúng tôi mới có thể nói rằng mình đã thành công. Chúng tôi đã tìm thấy bằng chứng mà chúng tôi đang tìm kiếm”.
Khi họ thu thập các bằng chứng, các đặc vụ đã phát hiện một điều bất ngờ về Zhong. Theo tiếng lóng của tiền mã hóa, anh ta là một “tay xã hội đen nguyên bản" (OG).
Các nhà điều tra phát hiện ra rằng từ năm 2009, năm Bitcoin được phát minh, Zhong nằm trong nhóm nhỏ các lập trình viên đầu tiên làm việc để phát triển và hoàn thiện công nghệ. McAleenan cho biết anh ta là người đóng góp nhỏ hơn so với một số người chơi OG khác, những người đã trở nên nổi tiếng trong cộng đồng bitcoin kể từ đó. Nói cách khác, một hacker từng tham gia vào quá trình phát triển Bitcoin đã trở thành một trong những kẻ trộm Bitcoin lớn nhất mọi thời đại.
Nathaniel Popper, tác giả cuốn sách “Vàng kỹ thuật số: Bitcoin và câu chuyện thầm lặng của những kẻ khốn cùng và triệu phú đang cố gắng tái tạo lại tiền”, cho biết sự trớ trêu về vai trò của Zhong trong lịch sử bitcoin là biểu tượng của nền văn hóa đã xây dựng nên tiền điện tử ngay từ đầu.
Zhong bị buộc tội gian lận chuyển khoản. Sau khi nhận tội, anh ta bị kết án một năm một ngày trong nhà tù liên bang. Zhong, hiện 33 tuổi, bắt đầu thụ án tại trại tù liên bang ở Montgomery, Alabama, vào ngày 14 tháng 7 năm 2023.
Cuối cùng, Zhong đã không giữ được số Bitcoin bị đánh cắp. Chính phủ Mỹ đã tịch thu những tài sản đó. Các quan chức đã mở một quy trình cho phép nạn nhân của vụ hack đăng ký để lấy lại Bitcoin của họ, theo một tài liệu tịch thu mà CNBC đã xem xét.
Không có ai đứng ra nhận số tiền này. Điều đó không có gì đáng ngạc nhiên, vì những người sử dụng Silk Road vào năm 2012 phần lớn là những kẻ buôn bán ma túy và khách hàng của họ. Chính phủ liên bang chỉ đơn giản là bán hết số Bitcoin bị đánh cắp và sẽ giữ lại số tiền thu được. Theo IRS-CI, một phần doanh thu được tạo ra có thể sẽ được chia sẻ với Sở cảnh sát hạt Athens-Clarke để ghi nhận sự giúp đỡ của các quan chức địa phương trong vụ án.
Khi Zhong rời tòa án vào ngày 14 tháng 4, CNBC đã cố gắng phỏng vấn Zhong về tội ác của anh ta. Zhong đã lấy áo khoác che đầu rồi bỏ đi không nói một lời.
Luật sư của Zhong, Michael Bachner, nói rằng vụ trộm chưa bao giờ thực sự gây thiệt hại cho chính phủ Mỹ.
Bachner nói với CNBC: “Chính phủ chắc chắn không bị tổn hại bởi bất kỳ hành vi nào của Jimmy. Nếu Jimmy không đánh cắp số tiền này và trên thực tế, chính phủ đã tịch thu chúng từ [nhà điều hành Silk Road Ross Ulbricht] thì họ sẽ bán chúng hai năm sau đó vào năm 2014 giống như những gì họ đã làm với các đồng tiền khác”.
Vào thời điểm đó, chính phủ “có thể nhận được 320 USD/Bitcoin và bây giờ, nhờ có Jimmy, chính phủ đã thu được lợi nhuận 3 tỉ USD”.
Zhong yêu cầu không phải ngồi tù vì lo ngại cho số phận của Chad, chú chó 13 tuổi của anh. Zhong đã có một cuộc sống khó khăn. Về chứng tự kỷ, Bachner cho biết anh từng bị bắt nạt nặng nề ở trường. Và anh ấy đã tìm thấy niềm an ủi trong nhiều năm trong một cộng đồng trực tuyến nơi anh ấy có thể triển khai các kỹ năng máy tính của mình.
Đối với vụ trộm Bitcoin ở Athens khiến Zhong phải gọi 911 vào tháng 3 năm 2019 – tội ác đó chưa bao giờ được giải quyết. Thủ phạm vẫn chưa bị bắt.
Theo CNBC
