Coi chừng nghe lén thời công nghệ cao!

Thiết bị định vị bằng nửa hộp diêm, con chíp nhỏ như cúc áo, camera bút, đồng hồ ghi âm; phần mềm, ứng dụng chạy dưới chế độ ẩn... hàng loạt các thiết bị, dịch vụ nghe lén nở rộ khiến nhiều người hoang mang, lo sợ thông tin, bí mật đời tư có thể bị xâm phạm mọi lúc, mọi nơi.
Ảnh minh họa

Cả trăm ngàn địa chỉ cung cấp

Ngày 29.10, các trinh sát thuộc lực lượng Công an TP.HCM bắt quả tang hai vụ giao dịch mua bán cài đặt phần mềm nghe lén, định vị được một số doanh nghiệp (DN) sử dụng hoạt động dưới hình thức thám tử tư. Nhóm đối tượng dùng phần mềm savemy.mobi hoặc bỏ con chip (cục rời) vào túi xách, cốp xe để theo dõi từ xa...

Trước đó, liên tiếp các vụ có liên quan tới cung cấp thiết bị, dịch vụ nghe lén tại khắp cả nước cũng bị lực lượng công an, cơ quan chức năng phát hiện, đặc biệt là vụ 14.000 khách hàng bị Công ty TNHH công nghệ Việt Hồng (Q.Thanh Xuân, Hà Nội) cài phần mềm ptracker (phần mềm định vị điện thoại (ĐT) bằng GPS xác định vị trí tân tiến nhất) theo dõi vào cuối năm 2014. Đây là phần mềm giúp người dùng có thể xem tin nhắn, danh bạ, ghi âm cuộc gọi, định vị ĐT, quay phim, chụp ảnh, bật - tắt 3G/GPRS của ĐT bị giám sát. Thậm chí, người sử dụng còn có thể ra lệnh điều khiển từ xa điện thoại bị cài ptracker bằng cách nhắn tin tới ĐT này. Nghiêm trọng hơn, toàn bộ dữ liệu sau khi được lấy từ điện thoại bị cài phần mềm đã được gửi về máy chủ của Công ty Việt Hồng. Tại đây, người của công ty có thể xem, xóa, khai thác nội dung dữ liệu đó.

Ptraker chỉ là một trong số hàng trăm phần mềm nghe lén đang được bán nhan nhản trên mạng hiện nay. Chỉ cần gõ một cụm từ trên Google “phần mềm nghe lén” lập tức sẽ cho ra hàng trăm nghìn kết quả.

PV trong vai người cần mua phần mềm theo dõi, liên hệ với số “đường dây nóng” của trang web thamtuq..., chưa kịp trình bày thì một nhân viên xưng tên H. đầu dây bên kia đã mời gọi: “Theo dõi vợ, bồ bịch, con trốn học hay đồng nghiệp nói xấu, dìm hàng vậy ông anh của em”. Sau đó, H. giới thiệu đủ các thiết bị, chủng loại, phần mềm nghe lén các loại ĐT thông minh trên thị trường.

Trong đó, một số phần mềm phổ thông hay được sử dụng như Spyphone software, AppSpy... Các phần mềm này dù bị cấm, nhưng vẫn được chào bán công khai với mức giá không hề “mềm”. Để có thể sở hữu một phần mềm Appspy cài được cho hệ điều hành Androi, H. ra giá: “Phần mềm của Mỹ, chất lượng anh không phải nghĩ, 1 tháng 3 triệu. Nếu anh dùng cả năm có khuyến mãi tổng cộng hơn 10 triệu đồng anh ạ”.

Cách nhận biết bị nghe lén

Đại tá Lê Hồng Sơn khuyến cáo người dân khi dùng smartphone không nên để cho người khác có thể truy cập vào điện thoại của mình; không truy cập vào các đường link lạ, khi nhận đường link qua tin nhắn từ số lạ thì không truy cập vào vì có thể bị nhiễm mã độc; khi ĐT có dấu hiệu nhanh hết pin (do hệ điều hành của phần mềm cài đặt hoạt động ẩn), tài khoản 3G nhanh hết tiền bất thường, ĐT chạy chậm, một số biểu tượng không kích hoạt nhưng vẫn xuất hiện, nhận các tin nhắn lạ yêu cầu gửi lệnh điều khiển các kiểu... phải đến cửa hàng ĐT uy tín nào đó để cài đặt lại máy. Đây là những cảnh báo chính trong việc phòng tránh việc bị cài những phần mềm nghe lén vào ĐT. Ngoài ra, khi nghi ngờ ĐT bị nghe lén, người sử dụng cần đến cửa hàng ĐT uy tín để cài đặt lại chế độ mặc định của nhà sản xuất. Cách tốt nhất là hạn chế cho người khác mượn ĐT hoặc đề phòng người xấu tặng ĐT.

Thái Sơn - Đàm Huy

Còn tại trang phanmemtheodoi..., giá các phần mềm được rao rẻ hơn, loại phổ thông dao động từ 1 - 2 triệu đồng/tháng; riêng iPhone gói cao cấp phải từ 3 - 4 triệu/tháng, thậm chí tăng lên tùy theo phiên bản IOS. Ngoài ra, nhân viên trang web này còn giới thiệu một loạt các thiết bị nghe lén khác gồm: thiết bị nghe lén định vị giá 1,6 triệu đồng; thiết bị có lọc âm giá 990.000 đồng; nghe lén ngụy trang ổ điện 1,2 triệu; ghi âm mini dạng bật lửa 1,3 triệu...

Trong khi đó, tại các cửa khẩu giáp với Trung Quốc như Móng Cái (Quảng Ninh), chợ Cốc Lếu (Lào Cai), thiết bị ghi âm, nghe lén, quay phim cũng được bày bán công khai, giá khá rẻ, chẳng hạn chiếc camera bút chỉ khoảng 400.000 đồng, chip bé bằng cúc áo (nghe, quay) gần 1 triệu đồng, đồng hồ ghi âm 200.000 - 300.000 đồng/chiếc. Tất cả đều là hàng Trung Quốc.

Đại tá Lê Hồng Sơn, Trưởng phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an TP.Hà Nội, cho biết tình trạng mua bán cung cấp các thiết bị, phần mềm trên ĐT hiện nay trên thị trường cực kỳ phức tạp. "Thời điểm phát hiện Công ty Việt Hồng cung cấp dịch vụ nghe lén ĐT giữa năm 2014, PC50 Hà Nội đã thăm dò trên các trang mạng internet và phát hiện có tới 82.000 địa chỉ cung cấp dịch vụ hoặc thiết bị nghe lén trên ĐT. Điều đó chứng tỏ có cầu nên cung phát triển", đại tá Sơn nói.

Vợ nghe lén chồng, nhân viên nghe lén sếp...

Mặc dù phải cài trực tiếp vào máy của đối tượng mới có thể theo dõi, tuy nhiên các trang web đều khẳng định ứng dụng cao cấp hiện nay rất khó bị phát hiện do được chạy trong chế độ ẩn; ứng dụng giám sát sẽ không hiển thị một biểu tượng nào trên thanh công cụ. “Nó lặng lẽ chạy ở chế độ nền để không làm gián đoạn các chức năng của ĐT. Mục đích của việc này theo dõi ĐTDĐ là để giữ con cái tránh khỏi sự lôi kéo từ bạn xấu và vợ mình ngoại tình thôi anh”, nhân viên tên K. của một trang web cho biết.

Đại tá Lê Hồng Sơn nhận xét: “Đối với các thiết bị đã bị cài đặt thiết bị hoặc phần mềm nghe lén, người sử dụng rất khó nhận biết, đặc biệt là những người sử dụng thông thường”.

Còn với VoidSpy, khách hàng sẽ được cung cấp bản ghi ĐT, tin nhắn văn bản, email, hình ảnh, video, danh bạ, địa chỉ internet, cập nhật lịch và nhiều hơn nữa... chỉ trên một đường link. Theo K., khách hàng chỉ cần nhắn địa chỉ mail sẽ nhận được phần mềm cài đặt kèm theo hướng dẫn. Sau khi cài đặt xong, thanh toán tiền qua tài khoản sẽ được gửi mã kích hoạt. “Dù ở bất cứ đâu, khi nào, chỉ cần kích vào đường link là có thể thu thập được tất cả thông tin từ nghe, gọi, tin nhắn”, K. khoe.

Riêng đối với iPhone do tính bảo mật cao, ứng dụng độc quyền nên theo các đối tượng cung cấp phần mềm nghe lén, việc cài đặt khó khăn hơn. Đa phần ứng dụng hiện nay mới chỉ “vượt tường” được với IOS phiên bản dưới 8.0. Đối với hệ điều hành dưới 9.0 phải bẻ khóa mới cài đặt được. Nhưng những dịch vụ này giá không hề rẻ, bởi có gói lên tới cả vài chục triệu đồng/năm.

Khi được hỏi về việc liệu có phải chế tài xử lý còn chưa thỏa đáng cho hành vi nghe lén ĐT hay do thủ đoạn tinh vi quá không phát hiện được mà dịch vụ này bùng nổ, đại tá Lê Hồng Sơn cho hay: “Thực ra về mặt luật pháp thì không có vướng mắc gì, tuy nhiên đây là loại tội phạm ẩn, rất khó phát hiện. Thứ hai, trong quá trình các đối tượng tham gia cài đặt việc nghe lén ĐT, các đối tượng sử dụng đa phần là để theo dõi người thân hoặc nghe lén sếp của mình hoặc theo dõi người yêu... Những việc làm đó vô tình đã tiếp tay cho các đối tượng thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Cái khó là ở chỗ đó”.

Trong khi đó, một lãnh đạo của Phòng CSĐT tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ (PC46) Công an TP.HCM, cho biết từ đầu năm đến nay, PC46 triệt phá nhiều công ty thám tử kinh doanh cài đặt phần mềm nghe lén và đang còn trong giai đoạn điều tra. Trong đó, đa phần khách hàng đến nhờ cài đặt phần mềm theo dõi ĐT của vợ, chồng và đối thủ kinh doanh của nhau; còn nhu cầu theo dõi con cái đi học, ham chơi... chiếm số ít.

Nghe lén, phạm tội gì ?

Trao đổi với PV, ông Nguyễn Thanh Hải, Cục trưởng Cục An toàn thông tin (Bộ TT-TT), nhìn nhận tình trạng nghe lén, theo dõi bằng phần mềm, ứng dụng trên máy tính, ĐT đang nở rộ. Đặc biệt với sự phát triển mạnh mẽ của internet và dịch vụ 3G. Các dịch vụ này là hành vi vi phạm pháp luật khi xâm phạm vào đời tư của mỗi cá nhân, cũng như việc thu thập thông tin, dữ liệu của cá nhân khác. Ông Hải cũng thừa nhận đa phần các trường hợp bị xử lý do công an phát hiện, còn Cục thì chưa xử lý trường hợp nào. “Tốc độ bùng nổ khá nhanh, về phương diện pháp lý, luật Hình sự, Dân sự đã có quy định. Hiện Chính phủ đang trình Quốc hội luật An toàn thông tin mạng có quy định về hành vi xâm phạm đời tư, thu thập thông tin cá nhân...”, ông Hải cho biết.

Công an đang “đấu trí” với một “thám tử tư” - Ảnh: Đàm Huy

Bà Vũ Xuân Nhuệ, Phó trưởng phòng 2 Viện KSND TP.HCM, cho biết hành vi cá nhân, tổ chức bán phần mềm, cài đặt, sử dụng các thiết bị nghe lén ĐT, đọc tin nhắn, định vị địa chỉ của người khác nhằm cung cấp thông tin cho khách hàng, thu lợi bất chính đã phạm tội “xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, ĐT, điện tín của người khác”, quy định tại Điều 125 bộ luật Hình sự. Cũng theo bà Nhuệ, khi có đầy đủ chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội, cơ quan điều tra có thể khởi tố vụ án, khởi tố bị can, không cần có yêu cầu của người bị hại hoặc của người đại diện hợp pháp của người bị hại là người chưa thành niên, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất.

Theo luật sư Bùi Quang Nghiêm, Phó chủ nhiệm Đoàn luật sư TP.HCM, đối với cá nhân mua phần mềm bất hợp pháp nhằm mục đích truy cập trái phép ĐT của người khác, dù đó là ĐT người thân cũng phải liên đới chịu trách nhiệm về hành vi xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, ĐT, điện tín của người khác. Còn theo luật sư Nguyễn Thị Bình (Đoàn luật sư Hà Nội), bản chất của hành vi tạo ra, cài đặt, phát tán và duy trì phần mềm để truy cập bất hợp pháp vào máy ĐT của người khác nhằm lấy thông tin riêng, cung cấp cho khách hàng, thu lợi, là xâm phạm một trong những quyền cơ bản của con người được quy định trong Hiến pháp năm 2013: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình... Không ai được bóc mở, kiểm soát, thu giữ trái luật thư tín, ĐT, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư của người khác”.

Quảng bá công khai trên mạng

Trên mạng internet, không khó để bắt gặp nhiều cá nhân, công ty thám tử quảng bá, tiếp thị về dịch vụ nghe lén ĐTDĐ đầy hấp dẫn. Điển hình như Công ty thám tử M.H “quảng cáo” chuyên cung cấp các loại phần mềm nghe lén, nghe trộm, theo dõi, giám sát, gián điệp, quản lý ĐT... hàng đầu tại VN. Phần mềm nghe lén ĐT có tính năng như một thám tử, phần mềm nghe lén được cài lên ĐT với tính năng: định vị GPS, ghi âm cuộc gọi, sao chép nội dung tin nhắn SMS, hình ảnh trên Facebook, Zalo, Yahoo... mà người sử dụng ĐT không thể phát hiện được do tính năng bảo mật an toàn của phần mềm.

Phần mềm này có thể cài đặt thu thập thông tin đầy đủ trên các dòng ĐT smartphone... Khi cài đặt phần mềm này trên ĐT sẽ chạy ẩn trong máy “âm thầm” sao chép nội dung tin nhắn, ghi âm cuộc gọi, sao chép danh bạ ĐT, định vị ĐT bằng GPS và gửi tất cả dữ liệu về máy chủ với tính năng bảo mật. Từ máy chủ trung tâm này, thông tin sẽ được gửi đến tài khoản trực tuyến của người nghe lén có thể xác định được vị trí của chủ nhân ĐT (bị nghe lén) trên bản đồ Google hay đọc toàn bộ tin nhắn được thực hiện trên ĐT... Tương tự, các công ty thám tử L.A, V.N... cũng quảng bá ì xèo nào là chuyên cài đặt phần mềm giám sát ĐT, theo dõi ngoại tình, theo dõi giám sát học sinh - sinh viên, thám tử theo dõi điều tra, điều tra và truy tìm biển số xe, thám tử điều tra trộm cắp, thám tử truy tìm số ĐT, thám tử xác minh nhân thân...

Theo Thanh niên

PC50 Hà Nội đã thăm dò trên các trang mạng internet và phát hiện có tới 82.000 địa chỉ cung cấp dịch vụ hoặc thiết bị nghe lén trên điện thoại. Điều đó chứng tỏ có cầu nên cung phát triển

Đại tá Lê Hồng Sơn, Trưởng phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an TP.Hà Nội