Chuyên gia AI Tuan Phan: Hãy thiết kế chính sách theo hướng “đo ni đóng giày” cho từng nhóm nhân tài

Tiếp nối diễn đàn Mời gọi và phát triển nhân tài, VietTimes đã có cuộc trao đổi với ông Anthony Tuan Phan, một trong những chuyên gia trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo tạo sinh (GenAI).

Với hơn 20 năm kinh nghiệm làm việc tại các tập đoàn công nghệ danh tiếng như Meta, eBay, Amazon trước khi trở về Việt Nam với vai trò Founder và CEO của công ty Starup trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo tạo sinh (GenAI), ông Anthony Tuan Phan đã đưa ra góc nhìn về việc làm thế nào để thu hút nhân tài công nghệ Việt kiều về nước cống hiến.

Cần trao cơ hội để tạo dấu ấn

- Là một người lập nghiệp ở nước ngoài trở về Việt Nam. Ông nhìn nhận như thế nào về chính sách thu hút nhân tài “vượt khung” này?

- Tôi cho rằng đây là một chính sách đột phá, rất kịp thời. Việc Tổng Bí thư và Trung ương ưu tiên ban hành cơ chế đãi ngộ “vượt khung” cho chuyên gia hàng đầu cho thấy quyết tâm thực chất trong việc coi con người, đặc biệt là nhân tài công nghệ - là trung tâm của đổi mới sáng tạo.

Là người từng lập nghiệp ở nước ngoài, tôi hiểu rõ giá trị của môi trường quốc tế từ điều kiện làm việc, mức đãi ngộ, đến cơ hội thử nghiệm các công nghệ mới. Nếu Việt Nam có thể tạo ra một hệ sinh thái làm việc ngang tầm hoặc thậm chí vượt trội ở một số mặt, chúng ta hoàn toàn có thể thu hút và giữ chân được những “kiến trúc sư trưởng” cho các ngành chiến lược như AI, bán dẫn, công nghệ vật liệu.

Chính sách này không chỉ mang ý nghĩa thu hút chất xám, mà còn gửi thông điệp mạnh mẽ: Việt Nam sẵn sàng đầu tư cho trí tuệ và đổi mới để bứt phá.

- Với chính sách này, theo ông, các cấp cần làm gì để thu hút nhân tài về nước?

- Theo tôi, có 3 việc cần làm ngay. Đó là cụ thể hóa và minh bạch chính sách đãi ngộ: Không chỉ dừng ở mức thu nhập cao, mà còn là điều kiện làm việc và sinh sống không chỉ cho chuyên gia mà cho cả gia đình của chuyên gia, ngân sách nghiên cứu và phát triển (R&D), quyền tự chủ trong nghiên cứu và triển khai dự án.

Thứ hai là xây dựng môi trường “sandbox” mở. Cho phép chuyên gia thử nghiệm các công nghệ mới, tiếp cận dữ liệu, hợp tác với doanh nghiệp và các viện nghiên cứu mà không bị rào cản thủ tục.

Thứ ba là kết nối và trao quyền. Cần giao cho các chuyên gia những dự án quốc gia trọng điểm, đặt họ vào vị trí có thể tạo ảnh hưởng thật sự, vì nhân tài không chỉ cần được mời về, mà còn cần được trao cho họ cơ hội để tạo dấu ấn.

Cần chính sách thu hút theo hướng “đo ni đóng giày”

- Theo ông, nhân tài cần gì ở đất nước khi quay về và kiến nghị gì đối với chính sách này?

- Đây là một vấn đề mang tính trải nghiệm cá nhân. Từ bản thân và quan sát của tôi, khi quyết định quay về Việt Nam, tôi thường tìm hiểu những điều sau:

Đó là môi trường làm việc cạnh tranh và cởi mở. Nơi tôi có thể thử nghiệm ý tưởng để giải quyết những bài toán lớn, chấp nhận sai sót tạm thời và sửa chữa nhanh chóng để luôn hướng đến mục tiêu, môi trường làm việc không bị giới hạn bởi thủ tục.

Thứ hai là nguồn lực và sự hỗ trợ thực chất từ ngân sách nghiên cứu, hạ tầng phòng lab, đến quyền tiếp cận dữ liệu và hợp tác quốc tế.

Thứ ba là sự ghi nhận và cơ hội phát triển lâu dài. Đó không chỉ là mức thu nhập, mà còn là vai trò chiến lược và khả năng ảnh hưởng đến các quyết sách công nghệ.

- Vậy quan điểm của ông như thế nào về chính sách thu hút nhân tài mang tính "vượt khung" này?

- Với những quan điểm đó, tôi cho rằng, hãy thiết kế chính sách theo hướng “đo ni đóng giày” cho từng nhóm nhân tài, vì nhu cầu của một chuyên gia AI sẽ rất khác với chuyên gia về bán dẫn hay vật liệu mới.

Đồng thời, cần một cơ chế theo dõi và chăm sóc sau khi mời về, để họ thực sự gắn bó, thay vì chỉ “về cho có”.

- Cảm ơn ông!

Đà Nẵng thúc đẩy sáng tạo, khởi nghiệp, nuôi dưỡng "kỳ lân" vươn xa thế nào?

Đà Nẵng kiến nghị hỗ trợ đầu tư xây dựng hạ tầng công nghệ trị giá 760 triệu USD

Dự án 1.800 tỷ đồng ở Đà Nẵng kỳ vọng là “nam châm” hút chất xám công nghệ