“Chiến tranh lai” gõ cửa: Người dân Đan Mạch gấp rút tích trữ lương thực, lên kế hoạch sơ tán

Trine, một lễ tân khách sạn ở thủ đô Đan Mạch, gần đây rất khó ngủ. Cô quá lo lắng vì tiếng ồn rùng rợn của những máy bay không người lái (UAV) chưa rõ danh tính lởn vởn trong đêm.

“Tôi sống rất gần sân bay, nên mỗi đêm mấy chiếc trực thăng và mấy thứ đó cứ bay vòng vòng”, cô nói. “Tôi thực sự cần ngủ”.

Cô không phải là người duy nhất căng thẳng ở Đan Mạch.

Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen nói rằng một “cuộc chiến lai” (hybrid war) đang diễn ra ở châu Âu, mô tả đây là “tình huống khó khăn và nguy hiểm nhất kể từ sau Thế chiến II”.

Chính phủ chưa chính thức xác định ai đứng sau các chuyến bay UAV này, nhưng Thủ tướng Frederiksen cáo buộc: “Chỉ có một quốc gia sẵn sàng đe dọa chúng ta và đó là Nga, và vì vậy chúng ta cần một phản ứng rất mạnh mẽ”.

Trong hôm 3/10, Cơ quan Tình báo Quốc phòng Đan Mạch cho biết Nga đang gây sức ép lên Đan Mạch bằng một cuộc “chiến tranh lai”, được cơ quan này định nghĩa là sự kết hợp giữa các biện pháp chính trị, kinh tế, thông tin và quân sự “nhằm làm suy yếu một nhà nước trong khi vẫn dưới ngưỡng xung đột vũ trang”.

Mỹ và các nước NATO khác đã gấp rút điều chuyển lực lượng quân sự, thực thi pháp luật và nguồn lực kỹ thuật tới Đan Mạch trong tuần này để bảo vệ các cuộc họp cấp cao của lãnh đạo châu Âu tại Copenhagen. Các quan chức coi những chiếc drone chưa rõ nguồn gốc xâm nhập không phận Đan Mạch là một rủi ro an ninh nghiêm trọng.

Sau ba năm rưỡi kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, các nước châu Âu như Đan Mạch – bên ủng hộ và cung cấp vũ khí cho Kiev – đang lo sợ Moscow có thể đưa xung đột về phía họ, điều mà Nga nhiều lần phủ định. Đan Mạch, thành viên NATO và Liên minh châu Âu với khoảng 6 triệu dân, hiện trong trạng thái cảnh báo cao sau các vụ xâm nhập không phận gần đây.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã phủ nhận bất kỳ kế hoạch tấn công nào nhằm vào các nước NATO. Phát biểu hôm 2/10 tại Sochi, ông Putin cáo buộc châu Âu đang “khuấy lên cơn cuồng loạn” về một “mối đe dọa từ Nga”.

Nhưng theo lời Bộ trưởng Tư pháp Peter Hummelgaard cảnh báo trên truyền hình quốc gia, đây là “hiện thực mới” của Đan Mạch.

Người dân lo lắng

“Mọi người đều bàn tán về chuyện đó”, Trine nói về các vụ việc liên quan tới UAV với hãng NPR của Mỹ, và thêm rằng gia đình cô “rất, rất lo lắng”.

Trine nói rằng cảm giác lo lắng khiến cô rà soát lại các kế hoạch khẩn cấp của gia đình. “Chúng tôi chuẩn bị, chúng tôi đã chuẩn bị”, cô giải thích, kiểm tra nguồn thực phẩm đóng hộp, tích trữ nước và ôn lại kế hoạch với các thành viên khác trong gia đình trong trường hợp họ phải sơ tán khỏi nhà ở Copenhagen.

Với gia đình Trine, kế hoạch là tập trung tại nhà cha cô ở “xa, rất xa ở vùng nông thôn”. Cô nói: “Đó là một ngôi nhà lớn, có chỗ cho mọi người, tôi và gia đình tôi, anh trai tôi và gia đình anh ấy, mẹ tôi, mọi người và cả thú nuôi nữa”.

Cô cho biết vài người bạn của cô còn có kế hoạch chi tiết hơn, thậm chí bao gồm cả rời khỏi Đan Mạch nếu cần thiết.

Tích trữ để đối phó khẩn cấp

Giống như các chính phủ vùng Bắc Âu khác, Đan Mạch từ lâu đã khuyến nghị công dân dự trữ đủ đồ để sống tối thiểu 3 ngày mà không có điện, thực phẩm hay nước sạch. Khi không cảm nhận mối đe dọa trực tiếp, nhiều người đã thờ ơ và không thực hiện.

Nhưng điều đó đã thay đổi. Kể từ khi những chiếc UAV xuất hiện lần đầu ngày 22/9, hướng dẫn này đã được bàn thảo rộng rãi trên truyền thông, cùng với các nỗ lực tránh gây hoảng loạn. Người dân dường như coi trọng khuyến nghị hơn trước, với các tiêu đề báo nói về việc người dân đổ xô mua cá đóng hộp và radio chạy bằng pin.

Tại một cửa hàng gia dụng ở ngoại ô Copenhagen, nhân viên bán hàng Peter Sandell cho biết bình nước 20 lít đang là mặt hàng “hot”. “Sáng nay chúng tôi có nhiều mặt hàng vừa được chất đầy lên kệ”, anh nói, chỉ vào mức xếp các can nhựa cao ngang vai mà trước đó đã được khách hàng mua hết.

Bên cạnh đó, kệ bếp ga cắm trại đang trống trơn. Alejandra và Alexander, một cặp đôi chỉ cung cấp tên mà không có họ, đã mua chiếc cuối cùng. Hai cánh tay Alejandra đầy vỏ bình đựng nhiên liệu.

Họ nói rằng không hề có kế hoạch mua sản phẩm này, nhưng khi thấy người ta xách chúng ra khỏi cửa hàng, họ bỗng nghĩ “được rồi, cứ mua để phòng hờ”.

Cặp đôi giải thích họ đã từng tích trữ nước trước đây, nhưng các vụ UAV mới đây khiến họ vội hoàn tất danh sách đồ dùng khẩn cấp.

Đảm bảo các hầm trú ẩn sẵn sàng

Chính quyền Đan Mạch cũng còn nhiều việc phải làm, theo Jakob Hallgren, cựu đại sứ Thụy Điển và là giám đốc Viện Quan hệ Quốc tế Thụy Điển.

Thụy Điển cũng từng trải qua giai đoạn tương tự ngay sau khi cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine bắt đầu năm 2022, ông Hallgren giải thích. Nhưng sau đó nước này đã đánh giá lại rủi ro vì quá gần chiến tuyến, và đầu tư nhiều vào việc cải tạo và mở rộng mạng lưới hầm trú ẩn.

Ông Hallgren khuyên chính phủ Đan Mạch nên làm điều tương tự. “Sống ở Đan Mạch, bạn có thể đã nghĩ rằng mình được che chở trước những diễn biến này”, ông nói. “Nhưng rõ ràng điều đó không còn đúng nữa. Vì vậy nếu họ chưa làm, thật sự đã đến lúc cần chắc chắn những hầm trú ẩn đó được sửa chữa và có thông tin thích hợp về nơi bạn có thể tìm thấy chúng”.

Nhiều người Đan Mạch thất vọng vì chính phủ chưa ra lệnh bắn hạ các UAV. Trine nói cô sẵn lòng giúp, đùa với chồng cô – một sĩ quan cảnh sát – rằng cô muốn mượn một trong những khẩu súng của anh.

Trine nhấn mạnh dù cô chỉ đùa về việc tự xử lý, cô thật sự hy vọng chính phủ Đan Mạch sẽ bắn hạ các UAV nếu chúng tiếp tục quấy rối bầu trời nước họ.

Theo NPR