Sau khi Công an tỉnh Thanh Hóa “Triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán thuốc tân dược giả với quy mô lớn trên phạm vi toàn quốc, bắt giữ 14 đối tượng về tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc phòng bệnh, chữa bệnh", chiều nay (17/4), đại diện Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã có cuộc trao đổi với báo chí xung quanh sự việc này.
Theo đó, trong số 21 loại sản phẩm bị công an phát hiện bắt giữ, có 4 loại giả thuốc tân dược (44 hộp Tetracyclin, 40 hộp Clorocid, 49 hộp Pharcoter, 52 hộp Neo-Codion); còn lại 39.323 hộp gồm 17 loại sản phẩm giả nghi là thuốc đông dược, sản phẩm có nhãn ghi mục đích sử dụng như thuốc chữa bệnh. Các đối tượng phạm tội đã tự “sáng tác” ra các tên thuốc.
Thuốc giả không vào được bệnh viện công
Theo ông Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược, thông tin ban đầu chưa phát hiện các loại thuốc giả trên tại các cơ sở khám chữa bệnh. Các sản phẩm thuốc giả không xâm nhập được vào hệ thống bệnh viện công lập, do không có giấy tờ, chứng từ để tham gia đấu thầu. Các sản phẩm giả này chủ yếu được bán trên mạng, tại kênh bán lẻ.
Với câu hỏi: Liệu thuốc giả có thể vào được bệnh viện tư hay không?. Ông Hùng cho VietTimes hay, nếu các bệnh viện làm đúng quy định về yêu cầu giấy tờ, thủ tục, thuốc giả không thể vào được.
Để bảo đảm chất lượng thuốc, Bộ Y tế đã triển khai hàng loạt hoạt động tiền kiểm cũng như hậu kiểm trong toàn bộ quá trình sản xuất, kinh doanh, sử dụng thuốc, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và đã ban hành nhiều quyết định xử phạt vi phạm hành chính nghiêm khắc đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm.
Về công tác phòng, chống thuốc giả, ông Hùng cho hay đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm không của riêng ngành y tế. Bộ Y tế và Bộ Công an đã ký quy chế phối hợp trong cung cấp thông tin, tài liệu, tình hình liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu, phân phối lưu thông thuốc trong đó có thuốc giả, thuốc kém chất lượng.
Bộ Công Thương, Bộ Công an, Bộ Y tế và các bộ, ngành thông qua Ban chỉ đạo 389 đã triển khai hàng loạt hoạt động phòng, chống sản xuất, buôn bán thuốc giả, phát hiện và xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm.
Bộ Y tế đã có nhiều văn bản chỉ đạo UBND các tỉnh, Sở Y tế và các đơn vị tăng cường kiểm tra, giám sát chất lượng thuốc; thường xuyên phối hợp với các cơ quan chức năng đấu tranh phòng chống thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc.
Mỗi năm lấy 40.000 mẫu thuốc để kiểm nghiệm
Theo ông Hùng, hàng năm, Viện kiểm nghiệm thuốc Trung ương và Viện kiểm nghiệm thuốc TP.HCM đều lấy mẫu 38.000-40.000 mẫu thuốc đang lưu hành để giám sát chất lượng. Đây là những loại có nguy cơ cao, như: thuốc có số lượng sử dụng lớn, thuốc có khả năng biến đổi trong quá trình lưu thông. Kết quả cho thấy, tỷ lệ thuốc giả trong những năm gần đây đều dưới 0,1%.
Trong năm 2023-2024, một số địa phương như: Thanh Hóa, Hà Nam, Hà Nội phát hiện một số lô thuốc Tetracyclin, Clorocid, Pharcoter và Neo-Codion giả, Bộ Y tế đã kịp thời chỉ đạo các Sở Y tế chủ động phối hợp với Ban chỉ đạo 389, Công an, QLTT tập trung đấu tranh phát hiện và xử lý kịp thời.
Ngày 9/1/2025, Cục Quản lý Dược và Thanh tra Bộ Y tế đã phối hợp với C03, A03 Bộ Công an, họp tăng cường phòng, chống thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ với Sở Y tế Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Hà Nam... Các đơn vị thống nhất đẩy mạnh công tác đấu tranh phòng chống thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc và xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định. Trên cơ sở đó, cơ quan chức năng đã vào cuộc điều tra, phát hiện và xử lý nghiêm vụ việc trên.
Tuy nhiên, việc lấy mẫu kiểm nghiệm còn gặp khó khăn do nguồn lực không đủ; tỷ lệ lấy mẫu theo quản lý rủi ro, trong khi đối tượng sản xuất buôn bán thuốc giả chủ yếu phân phối qua mạng.
Ông Tạ Mạnh Hùng nhấn mạnh: Thuốc chữa bệnh là loại hàng hóa đặc biệt, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng người bệnh; do vậy yêu cầu quản lý nghiêm ngặt. Các hoạt động sản xuất, kinh doanh, buôn bán, sử dụng thuốc phải tuân thủ các nguyên tắc, tiêu chuẩn thực hành tốt, được quy định tại Luật Dược và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan.
Sản xuất, kinh doanh thuốc giả là một trong những hành vi bị nghiêm cấm quy định tại Luật Dược và phải chịu trách nhiệm hình sự. Theo đó, người sản xuất, buôn bán thuốc giả có thể bị xử lý hình sự thấp nhất từ 2 năm tù, cao nhất là tử hình.
Để tiếp tục ngăn chặn hoạt động sản xuất, buôn bán thuốc giả, Bộ Y tế đang trình Chính phủ ra công điện yêu cầu các tỉnh tập trung đấu tranh phòng, chống thuốc giả.
