Các hình ảnh vệ tinh thương mại được các nhà nghiên cứu ở Trung tâm Nghiên cứu Không phổ biến vũ khí James Martin thu được cho thấy công việc xây dựng đang được tiến hành trên nhiều địa điểm khác nhau, thuộc một vùng đất kho căn có diện tích hàng trăm dặm vuông ở tỉnh Cam Túc của Trung Quốc. 119 vị trí xây dựng có các đặc điểm giống như các cơ sở phóng tên lửa hiện hữu của Trung Quốc.
Việc xây dựng hơn 100 hầm chứa tên lửa mới, một khi hoàn thiện, sẽ đánh dấu bước ngoặt lịch sử đối với Trung Quốc, được tin là đang sở hữu kho vũ khí khá khiêm tốn: 250 – 350 vũ khí hạt nhân. Số lượng tên lửa mới cho các hầm chứa này hiện vẫn chưa rõ, nhưng có thể nhỏ hơn nhiều. Thêm nữa, trong quá khứ Trung Quốc từng triển khai các hầm chứa giả để làm “chim mồi”.
Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Mỹ đã lên kế hoạch di dời các tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) của họ qua một ma trận các hầm chứa để khiến cho các nhà hoạch định chiến tranh Liên Xô không thể nắm được vị trí chính xác của các tên lửa này.
Việc xây dựng hơn 100 hầm chứa ICBM của Trung Quốc cho thấy một nỗ lực lớn nhằm tăng cường khả năng hạt nhân của Trung Quốc, theo nhà nghiên cứu JeffreyLewis, huyên gia về sức mạnh hạt nhân Trung Quốc và là thành viên của đội ngũ phân tích các bức ảnh vệ tinh nói trên. Ông mô tả quy mô của việc xây dựng này là “không thể tin nổi”.
“Nếu tính cả các hầm chứa khác đang được xây dựng trên khắp Trung Quốc, con số tổng sẽ lên tới khoảng 145 hầm chứa đang được xây dựng” – Lewis nói – “Chúng tôi tin rằng Trung Quốc đang tăng cường các lực lượng hạt nhân của họ, một phần là để duy trì khả năng răn đe sau cuộc tấn công đầu tiên của Mỹ, đủ số lượng để đánh bại các hệ thống tên lửa của Mỹ”.
Phát hiện được công bố sau khi giới chức Lầu Năm Góc cảnh báo về tốc độ phát triển sức mạnh hạt nhân nhanh chóng của Trung Quốc.
Charles Richard, chỉ huy các lực lượng hạt nhân Mỹ, nói trong một phiên điều trần hồi tháng 4 năm nay rằng “sự mở rộng nhanh chóng” đang diễn ra ở Trung Quốc, bao gồm mở rộng kho ICBM cùng các hệ thống phóng tên lửa di động có thể dễ dàng ẩn náu khỏi các vệ tinh. Thêm nữa, Hải quân Trung Quốc đã cho ra mắt các mẫu tàu ngầm có khả năng mang vũ khí nguyên tử mới.
Đáng chú ý, dự án xây dựng hàng loạt hầm chứa ICBM cũng giúp Trung Quốc có thêm cách che giấu những vũ khí mạnh nhất của họ. Các địa điểm xây dựng được phát hiện trong những bức ảnh vệ tinh được xếp thành 2 vạt lớn, bao phủ nhiều phần của một vùng sa mạc trải dài tới phía Tây và Tây Nam của Ngọc Môn – một thành phố 170.000 dân.
 |
Bức ảnh cho thấy một hầm chứa ICBM mang đầu đạn hạt nhân đang được xây dựng (Ảnh: Planet) |
Mỗi địa điểm xây dựng cách nhau khoảng 2 dặm, và nhiều địa điểm được che giấu bởi một dạng bao phủ hình mái vòm, giống như tại các địa điểm xây dựng hầm chứa khác của Trung Quốc. Một số vị trí xây dựng lại không được bao phủ, có thể nhìn thấy rõ đội ngũ công nhân đang hoạt động.
Lewis nói rằng các hầm chứa này rất có khả năng là để chứa mẫu tên lửa DF-41 của Trung Quốc, có khả năng mang nhiều đầu đạn và tầm bắn 9.300 dặm (15.000 km), đặt lãnh thổ Mỹ trong tầm với. Hoạt động cải tạo tại các địa điểm này đã bắt đầu từ đầu năm nay, mặc dù quá trình chuẩn bị có thể kéo dài nhiều tháng.
Hiện Bộ Ngoại giao Trung Quốc và Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ chưa đưa ra bình luận nào.
Một phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ cũng từ chối bình luận về các bức ảnh vệ tinh hay nói về những đánh giá tình báo của Mỹ về chương trình hạt nhân Trung Quốc. Tuy nhiên, phát ngôn viên này, John Supple, nhấn mạnh rằng Lầu Năm Góc từng có nhiều báo cáo và phân tích dấy lên quan ngại về việc Trung Quốc đẩy mạnh xây dựng hầm chứa tên lửa.
“Các lãnh đạo Bộ Quốc phòng từng điều trần và công khai nói về khả năng hạt nhân đang tăng dần của Trung Quốc, điều mà chúng tôi dự tính sẽ tăng gấp đôi hoặc hơn trong những thập kỷ tới” – ông Supple nói.
Chỉ nhằm mục đích răn đe?
 |
Một bức ảnh vệ tinh khác cho thấy các hầm chứa tên lửa đang được xây dựng (Ảnh: Planet) |
Các hầm chứa tên lửa thường dễ dàng bị phát hiện bởi các nhà phân tích hình ảnh đã qua đào tạo, và chúng cũng rất dễ bị phá hủy bằng các loại tên lửa dẫn đường có độ chính xác cao chỉ trong vài giờ đầu tiên của một cuộc chiến hạt nhân. Vì những lý do này, ông Lewis coi dự án xây dựng hầm chứa tên lửa của Trung Quốc chỉ như một chiến lược răn đe của một nước vốn có số lượng đầu đạn hạt nhân ít hơn rất nhiều so với Mỹ và Nga – tổng cộng hai nước có hơn 11.000 đầu đạn hạt nhân.
Thay vì lao vào một cuộc chạy đua vũ trang hao tổn chi phí với Washington và Moscow, Trung Quốc thường chọn học thuyết “răn đe hạn chế” trong đó ưu tiên về chất lượng vũ khí hạt nhân, đảm bảo rằng Bắc Kinh có khả năng đáp trả khi bị tấn công bởi thế lực thù địch.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, giới chức Trung Quốc cho rằng khả năng răn đe hạt nhân của đất nước họ đang giảm dần, do các chương trình hiện đại hóa hạt nhân được đề xuất hoặc đang được thực hiện ở Nga và Mỹ. Bắc Kinh cũng bác bỏ lời kêu gọi tham gia các cuộc đàm phán kiểm soát vũ trang, bởi lo ngại rằng những hạn chế mới sẽ vĩnh viễn biến họ trở thành một cường quốc hạt nhân hạng 2 nếu so với Washington và Moscow.
Những bức ảnh chụp vệ tinh dự án hầm chứa ICBM ở Cam Túc được cung cấp bởi công ty vệ tinh thương mại Planet. Dựa trên phân tích của mình, Lewis nói “có khả năng cao là Trung Quốc đang chơi trò bài tẩy”, giúp che giấu một số lượng nhỏ đầu đạn trong một mạng lưới chằng chịt các hầm chứa. Tuy nhiên, chiến thuật này vẫn sẽ gây sức ép nhất định đối với giới chức Mỹ, buộc họ phải đẩy nhanh nỗ lực hiện đại hóa vũ khí.
“Chúng ta đang lao vào một cuộc chạy đua vũ trang mà phần lớn nguyên nhân là do các khoản đầu tư và phòng thủ tên lửa của Mỹ” – Lewis nói.
Lầu Năm Góc từng tuyên bố kế hoạch tăng cường nâng cấp vũ khí hạt nhân cùng các hệ thống phóng trong vòng 2 thập kỷ tới, trong đó bao gồm một tên lửa hành trình phóng từ trên không loại mới và ít nhất 2 loại đầu đạn mới.
Tháng 2 năm nay, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tuyên bố rằng chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ “theo đuổi kiểm soát vũ trang để giảm các mối nguy hiểm đến từ kho vũ khi hạt nhân hiện đại và đang tăng dần của Trung Quốc”. Ông không lý giải làm thế nào để đạt được mục tiêu, nhưng nói rằng chính quyền sẽ tìm “các biện pháp kiểm soát vũ trang hữu hiệu để tăng sự ổn định, minh bạch và tính dễ dự đoán; đồng thời giảm thiểu nguy cơ xảy ra các cuộc chạy đua vũ trang nguy hiểm và hao tiền tốn của”.
Theo Washington Post
