Sau 4 ca nhập viện vì dị ứng nặng, trong đó có người tử vong do tự ý mua Phenylbutazone (thuốc cấm lưu hành tại Việt Nam), chiều 18/8, Bộ Y tế khẩn cấp yêu cầu các địa phương, cơ sở y tế tăng cường kiểm soát, xử lý vi phạm.
4 ca bệnh điển hình, một trường hợp tử vong
Ngày 6/8, Trung tâm Dị ứng và Miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai phát đi cảnh báo khẩn cấp về tình trạng người dân mua và sử dụng Phenylbutazone qua mạng xã hội, bất chấp việc loại thuốc này đã bị cấm ở Việt Nam từ năm 2001.
Chỉ trong nửa đầu năm 2025, bệnh viện tiếp nhận hàng loạt ca biến chứng nghiêm trọng. Gần đây nhất là 4 ca điển hình:
Bệnh nhân nam 51 tuổi (Hải Phòng) tự mua thuốc online để trị đau khớp, sau đó sốt cao, phát ban toàn thân và được chẩn đoán mắc hội chứng DRESS.
Bệnh nhân nam 66 tuổi (Nghệ An) dùng thuốc liên tục 35 ngày, xuất hiện ban đỏ, sốt, cũng mắc hội chứng DRESS.
Bệnh nhân nam 39 tuổi (Phú Thọ) uống Phenylbutazone 30 ngày, nhập viện với sốt, đau họng, phát ban, được chẩn đoán DRESS.
Nghiêm trọng nhất, bệnh nhân nữ 70 tuổi (Hòa Bình) tự dùng Phenylbutazone cùng thuốc không rõ nguồn gốc. Bà bị sốt cao, loét miệng, suy gan cấp và tử vong do hội chứng Lyell.
Theo các bác sĩ, những trường hợp này có điểm chung là triệu chứng khởi phát muộn, có thể sau 1–3 tháng, gây khó khăn trong chẩn đoán. Nhiều bệnh nhân không nhớ tên thuốc, hoặc nhầm lẫn triệu chứng với nhiễm trùng thông thường nên nhập viện muộn, giảm hiệu quả điều trị.
Phenylbutazone là thuốc cấm
Phenylbutazone từng được sử dụng để điều trị gout cấp và viêm cứng khớp đốt sống. Tuy nhiên, do hàng loạt tác dụng phụ nghiêm trọng như thiếu máu bất sản, mất bạch cầu hạt, loét dạ dày, suy gan, hội chứng hoại tử biểu bì nhiễm độc…, nên Cục Quản lý Dược đã ra công văn cấm nhập khẩu và sản xuất từ năm 2001.
BS. Chu Chí Hiếu, Trưởng phòng Dị nguyên, Trung tâm Dị ứng và Miễn dịch lâm sàng, cảnh báo "các ca dị ứng thuốc nặng do Phenylbutazone có thể gây suy đa tạng, thậm chí tử vong. Người dân tuyệt đối không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ".
TS.BSCC. Nguyễn Hoàng Phương, Giám đốc Trung tâm Dị ứng và Miễn dịch lâm sàng, cũng nhấn mạnh: “Việc buôn bán thuốc cấm trên mạng là hành vi vô trách nhiệm, coi thường tính mạng người dân. Chúng tôi kêu gọi cơ quan chức năng xử lý nghiêm mọi đối tượng vi phạm. Sức khỏe cộng đồng không thể trở thành công cụ để trục lợi”.
Bệnh viện Bạch Mai đã phải đưa ra khuyến cáo khẩn người dân không mua hoặc dùng Phenylbutazone, không tự ý uống thuốc theo quảng cáo trên mạng, cần đến ngay cơ sở y tế nếu có triệu chứng bất thường như sốt, phát ban, loét miệng, vàng da.
Bộ Y tế yêu cầu xử lý nghiêm
Trao đổi với VietTimes, ông Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược, khẳng định tại Việt Nam hiện không có thuốc nào chứa Phenylbutazone được cấp phép lưu hành, và không có nguyên liệu Phenylbutazone được phép nhập khẩu.
Chiều nay (18/8), Cục Quản lý Dược Bộ Y tế đã chỉ đạo khẩn các Sở Y tế và các cơ sở y tế, yêu cầu các Sở Y tế thông báo rộng rãi để người dân tuyệt đối không mua, bán hoặc sử dụng Phenylbutazone, nhằm ngăn chặn tình trạng buôn bán thuốc cấm trên mạng, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Khi phát hiện sản phẩm lưu hành trái phép, cần phối hợp với công an, quản lý thị trường để kiểm tra và xử lý ngay.
Các cơ sở khám chữa bệnh, kinh doanh dược phải rà soát và gỡ bỏ mọi quảng cáo liên quan đến Phenylbutazone, tránh gây hiểu lầm cho người dân. Cục cũng đề nghị tiếp tục tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân chỉ mua thuốc tại các cơ sở hợp pháp và sử dụng theo đơn bác sĩ.
Trường hợp tử vong tại Hòa Bình và các ca bệnh nặng tại Hải Phòng, Nghệ An, Phú Thọ cho thấy hậu quả khôn lường khi tin vào quảng cáo “thuốc trị đau khớp thần tốc” trôi nổi trên mạng xã hội. Việc một loại thuốc đã bị cấm gần 25 năm vẫn âm thầm xuất hiện trên thị trường là lời cảnh tỉnh cho cả người dân lẫn cơ quan chức năng.
Cục Quản lý Dược: Không được để thiếu thuốc phòng, chống Covid-19
