Căng thẳng Trung Quốc-Đài Loan: lần đầu tiên lực lượng phòng vệ Đài Loan nổ súng bắn UAV của PLA

Theo trang tin Hồng Kông Đông Phương lúc 10h09’ trưa 31/8, liên tục trong mấy ngày qua, máy bay không người lái của quân đội Trung Quốc (PLA) đã bay trên bầu trời đảo Kim Môn thuộc quyền kiểm soát của chính quyền Đài Loan, và binh sĩ Đài Loan trên đảo đã nổ súng lần đầu tiên vào chiều thứ Ba (30/8). Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cùng ngày tuyên bố, trong vài tuần qua Trung Quốc đại lục đã phản ứng quá mức và thực hiện nhiều hành động khiêu khích; phản ứng của Mỹ cũng như các thành viên khác trong khu vực là phù hợp và có trách nhiệm.

Ông Vedant Patel, Phó phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, cho biết trong một cuộc họp báo hôm thứ Ba (30/8) theo giờ Washington, Hoa Kỳ đã nói rõ rằng không nên làm tình hình leo thang và không có lý do gì để gây ra một cuộc khủng hoảng. Phía Hoa Kỳ nhắc lại rằng trong tương lai sẽ tiếp tục thực thi các nhiệm vụ trong khu vực phù hợp với luật pháp quốc tế, sẽ tiếp tục hỗ trợ Đài Loan và sẽ duy trì các kênh liên lạc thông suốt với đại lục.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Karine Jean-Pierre cũng cho biết tại cuộc họp báo rằng Hoa Kỳ trong nhiều thập kỷ đã duy trì chính sách nhất quán đối với Đài Loan và chính sách một Trung Quốc. Về việc Trung Quốc đóng cửa một số kênh liên lạc giữa hai nước, bà kêu gọi Trung Quốc đại lục mở lại các kênh liên quan, đó mới là sự đáp ứng các yêu cầu của quốc tế và cách tiếp cận có trách nhiệm.

Mới đây, truyền thông Mỹ tiết lộ chính quyền của Tổng thống Biden có kế hoạch đề nghị Quốc hội thông qua thương vụ bán vũ khí cho Đài Loan trị giá khoảng 1,1 tỉ USD. Cả Vedant Patel và Karine Jean-Pierre đều từ chối bình luận về tin này tại cuộc họp báo, nhưng nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục tôn trọng các cam kết của mình theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan và hỗ trợ khả năng tự vệ của Đài Loan.

Trong khi đó, theo trang Toutiao (Tin tức hàng đầu) của Trung Quốc lúc 8h50’ ngày 31/8, gần đây, các máy bay không người lái đại lục thường xuyên tiếp cận đảo Kim Môn và một số đảo nằm cách xa Đài Loan. Hôm qua (30/8), nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn đã đến đảo Bành Hồ, lần đầu tiên phản ứng và ra lệnh cho cơ quan phòng vệ Đài Loan thực hiện các biện pháp đối phó cần thiết và mạnh mẽ chống lại máy bay không người lái đại lục để bảo vệ an ninh "không phận". Sau đó lần đầu tiên, các binh sĩ Đài Loan đã bắn đạn thật để xua đuổi một máy bay không người lái đại lục bay tới Kim Môn.

Theo Toutiao, Bộ Tư lệnh Phòng thủ Kim Môn của Đài Loan tối qua (30/8) cho biết ba đợt 3 chiếc máy bay không người lái xuất kích từ Trung Quốc đại lục đã xuất hiện trên các đảo nhỏ như Đại Đảm (Dadan), Nhị Đảm (Erdan) và Sư Dữ (Shiyu) kể từ 16h23’ chiều ngày hôm đó. Sau khi lực lượng phòng thủ đảo đã nổ súng bắn đạn tín hiệu xua đuổi, chiếc máy bay đã rời đi theo hướng thành phố Hạ Môn.

Vào lúc 17h59’, lại có một máy bay không người lái khác đã tiến vào không phận trên vùng biển hạn chế ở khu vực đảo Nhị Đảm. Lực lượng phòng thủ đã bắn đạn thật để phòng vệ, và chiếc máy bay không người lái sau đó đã bay về Hạ Môn.

Trong gần nửa tháng qua, máy bay không người lái Trung Quốc đại lục đã nhiều lần bay đến gần doanh trại ở Kim Môn để chụp ảnh lính canh và các cơ sở quân sự từ trên không. Lính Đài Loan đã ném đá hoặc dùng gậy gỗ xua đuổi, nhưng không dám có hành động cụ thể để bắn hạ. Các video liên quan đã được lan truyền trên các trang mạng xã hội, cả đảng DPP cầm quyền, Quốc Dân Đảng đối lập và cư dân mạng có rất nhiều ý kiến chỉ trích về việc lực lượng phòng vệ Đài Loan không hành động. Cơ quan phòng vệ Đài Loan ngày 28/8 tuyên bố trên tài khoản Facebook của cơ quan này “Từ nay sẽ có hành động đáp trả thiết thực”.

Ông Triệu Lập Kiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc sau đó tuyên bố tại cuộc họp báo thường kỳ ngày 29/8: "Máy bay không người lái của Trung Quốc bay trên lãnh thổ Trung Quốc. Tôi không nghĩ đó là vấn đề gì đáng ồn ào".

Cơ quan đối ngoại của chính quyền Đài Loan đêm hôm đó đã dẫn câu văn cố Trung Quốc gọi phản ứng cứng rắn của Trung Quốc đại lục là "kẻ không mời mà đến gọi là trộm".

Người đứng đầu cơ quan phòng vệ Đài Loan Khưu Quốc Chính (Qiu Guozheng) ngày 30/8 tuyên bố rằng hành động của binh sĩ Đài Loan là “tự vệ chính đáng”. Ông nói: "Tôi cũng có thể nói rằng lúc đó tôi sẽ đốt pháo để dọa chim sẻ, khi đó các người cũng không nên làm ầm ĩ". Ông cũng nhấn mạnh rằng câu này không có ý nghĩa khiêu khích mà chỉ là bày tỏ thái độ.

Cũng theo Toutiao, cuối năm 2016, quân đội Đài Loan cũng đã tuyên bố rằng bắt đầu từ 0 giờ ngày 10/01/2017, để đối phó tình hình “xâm nhập bất hợp pháp” vào các doanh trại căn cứ quân sự (bao gồm sân bay quân sự) để quay phim chụp ảnh, sẽ “thực thi pháp luật” dùng phương thức can thiệp tần số gây nhiễu ngăn cản, hoặc sử dụng vũ khí phòng thủ để bắn hạ.

Tới 12 giờ trưa ngày 31/8 chưa thấy chính quyền Trung Quốc đưa ra phản ứng về vụ việc này.