Trong khuôn khổ Chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội thảo luận ở hội trường về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng đã giải trình, làm rõ một số nội dung đại biểu Quốc hội nêu, trong đó có việc ngăn chặn vấn nạn lừa đảo trực tuyến.
Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, đoàn Hải Dương, nhất trí cao với Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp 6 của Quốc hội. Các kiến nghị của cử tri gửi đến Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội đến Chính phủ và các bộ, ngành trung ương đã được Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương rất tích cực giải quyết và trả lời cử tri đạt kết quả rất cao như trong Báo cáo đã nêu là 99,7%.
Nêu ý kiến về vấn đề lừa đảo trực tuyến, đại biểu đoàn Hải Dương cho biết, cử tri rất quan tâm đến vấn nạn lừa đảo trực tuyến đang có chiều hướng gia tăng trong thời gian gần đây, số vụ lừa đảo trực tuyến ngày càng nhiều với số nạn nhân và số tiền ngày càng lớn. Có không hiếm vụ nạn nhân đã bị lừa mất tiền tỷ, thậm chí bị lừa mất nhiều tỷ đồng.
Cử tri ghi nhận và đánh giá rất cao sự nỗ lực của các cơ quan chức năng, đặc biệt là Bộ Công an và Bộ Thông tin và Truyền thông trong việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân để tránh lừa đảo. Thời gian qua, nhiều đường dây lừa đảo trực tuyến với quy mô lớn đã bị công an triệt phá và mang lại niềm tin cho nhân dân.
Tuy nhiên, cử tri đề nghị các cơ quan chức năng quyết liệt hơn nữa trong công tác phối hợp phát hiện, xử lý triệt phá loại tội phạm này. Đặc biệt với thủ đoạn lừa đảo trực tuyến, tội phạm thường sử dụng số tài khoản ngân hàng và số thuê bao điện thoại không chính chủ để liên hệ và nhận tiền.
Vì vậy, cử tri mong muốn Bộ Thông tin và Truyền thông có những giải pháp hữu hiệu hơn nữa và mạnh mẽ hơn nữa trong việc rà soát, xử lý và quản lý sim rác. Cử tri cũng mong muốn ngân hàng rà soát, xử lý những tài khoản ngân hàng không chính chủ vì đây đang là kẽ hở cho loại tội phạm này lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội.
Hiện nay, chúng ta chưa có quy định về số lượng tài khoản ngân hàng tối đa mỗi cá nhân được mở và khi không sử dụng đến tài khoản ngân hàng nữa có thể do chuyển qua sử dụng dịch vụ của ngân hàng khác, người dân cũng không có thói quen đóng hay hủy tài khoản ngân hàng. Một phần trong số các tài khoản ngân hàng không sử dụng đó đã được cho, được bán lại và tạo kẽ hở cho tội phạm hoạt động. Bởi vậy, cử tri cho rằng khi xử lý được sim rác và số tài khoản ngân hàng không chính chủ thì chắc chắn loại tội phạm này cũng sẽ giảm nhiều hơn.
Đại biểu Ma Thị Thúy (đoàn Tuyên Quang) nêu nhận định rằng, nhiều lĩnh vực cử tri đã có kiến nghị nhưng vẫn diễn biến phức tạp, được đông đảo cử tri quan tâm như tình trạng lừa đảo qua không gian mạng, đảm bảo an ninh trên không gian mạng, ngăn chặn tin nhắn rác và cuộc gọi lừa đảo…
Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, 42 kiến nghị của cử tri gửi đến Bộ Thông tin và Truyền thông giữa hai kỳ họp đã được Bộ trả lời, xử lý hoặc có lộ trình xử lý, có thời gian hoàn thành cụ thể.
Đề cập đến vấn đề lừa đảo trực tuyến, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng đây là vấn đề đang diễn ra trên diện rộng, không chỉ ở Việt Nam mà trên phạm vi toàn cầu như là một hệ lụy của chuyển đổi số.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu 6 giải pháp đã thực hiện trong việc ngăn chặn vấn nạn này.
Thứ nhất, tuyên truyền vẫn là một giải pháp quan trọng hàng đầu và có tính lâu dài. Bộ đã chỉ đạo các báo, đài lớn tổ chức các chuyên mục để cảnh báo các thủ đoạn lừa đảo trực tuyến. Đặc biệt, Bộ TT&TT đã sử dụng hệ thống thông tin cơ sở là loa phát thanh phường, xã để thông tin thường xuyên tới bà con.
Thứ hai, Bộ TT&TT đã phối hợp với Bộ Công an để xử lý và triệt phá một số đường dây lừa đảo trực tuyến thời gian qua.
Thứ ba, lừa đảo trực tuyến thường sử dụng điện thoại và giả danh cơ quan nhà nước. Bộ đã chỉ đạo các nhà mạng đầu tư công nghệ nếu cơ quan nhà nước dùng điện thoại liên hệ với người dân sẽ hiện tên của cơ quan nhà nước trên máy điện thoại di động hoặc điện thoại cố định có màn hình.
Trong trường hợp điện thoại cố định không có màn hình thì người dân có thể yêu cầu gọi điện lại qua số di động để xác nhận tên cơ quan nhà nước, nếu không có tên thì người dân không nên tin.
Thứ tư, lừa đảo trực tuyến cũng thông qua số điện thoại không chính chủ hoặc sim rác. Gần 5 năm qua, Bộ đã chỉ đạo rất mạnh mẽ các nhà mạng xử lý sim rác, nhiều chục triệu sim rác đã xử lý.
Người đứng đầu Bộ Thông tin và Truyền thông khẳng định, từ ngày 15/4/2024 đã cắt toàn bộ những sim thông tin không trùng khớp với cơ sở dữ liệu dân cư cũng như thực hiện xử lý vấn đề sim chính chủ.
Trường hợp Bộ TT&TT phát hiện sim rác, sim không chính chủ sẽ yêu cầu nhà mạng ngừng kinh doanh phát triển thuê bao mới. Đây là một hình thức xử lý rất nặng đối với các nhà mạng, thể hiện quyết tâm cao của Bộ trong vấn đề xử lý sim rác, sim không chính chủ.
Thứ năm, lừa đảo trực tuyến hay lập các trang web giả mạo của cơ quan nhà nước. Bộ TT&TT đã có sáng kiến gắn nhãn xanh cho các trang web của cơ quan nhà nước và các tổ chức đã được xác thực. Người dân khi vào các trang web không thấy có nhãn xanh phải cẩn trọng hơn.
Cuối cùng, Bộ TT&TT đã thiết lập một đầu mối để tiếp nhận phản ánh về các lừa đảo trực tuyến để hỗ trợ người dân.
