Bị “rác vũ trụ” làm hỏng hóc, Trung Quốc xử lý tàu Thần Châu 20 như thế nào?

Ngày 5/11, do phát hiện vết nứt trên cửa sổ, nhiệm vụ trở về của Thần Châu 20 đã bị tạm dừng khẩn cấp; 3 phi hành gia đã được chuyển sang tàu Thần Châu 21 trở về Trái Đất an toàn hôm 14/11.
Ngày 14/11, khoang trở về của tàu Thần Châu 21 mang theo 3 phi hành gia của tàu Thần Châu 20 đã hạ cánh an toàn xuống sa mạc Nội Mông. Ảnh: Xinhua.

Sửa chữa trên quỹ đạo và trở về Trái Đất không chở theo người

Sau hơn 20 ngày ứng phó xử lý, với việc cửa khoang của tàu không người lái Thần Châu 22 phóng lên đã được kết nối thành công với trạm không gian Thiên Cung, một "cuộc sát hạch lớn ứng phó khẩn cấp trong không gian" của Trung Quốc đã kết thúc.

Tàu vũ trụ Thần Châu 22 được phóng lần này, ngoài việc chở thực phẩm hàng không, trái cây và rau quả tươi cung cấp cho các phi hành gia trên trạm Thiên Cung, còn mang theo thiết bị xử lý vết nứt cửa sổ của tàu vũ trụ Thần Châu 20 còn đang kẹt lại.

Bước tiếp theo, tàu Thần Châu 20 bị hư hại sẽ được xử lý như thế nào? Trả lời câu hỏi của phóng viên CCTV, ông Quý Khải Minh, Trợ lý Chủ nhiệm Văn phòng Kỹ thuật không gian có người lái Trung Quốc, Người phát ngôn báo chí, cho biết: Trước hết, chúng tôi muốn để các phi hành gia của tàu Thần Châu 21 đang trên quỹ đạo kiểm tra thêm tình trạng vết nứt cửa sổ của Thần Châu 20 khi ra hoạt động bên ngoài không gian.

Các phi hành gia tàu Thần Châu 21 trên quỹ đạo sẽ ra ngoài không gian để kiểm tra và sửa chữa tàu Thần Châu 20 bằng dụng cụ do tàu Thần Châu 22 mang lên.
Ảnh: CCTV.

Ông cho biết thêm, có thể công việc này sẽ được thực hiện trong đợt các phi hành gia ra ngoài không gian tiếp theo. Tàu vũ trụ Thần Châu 22 được phóng lần này, cũng đã mang theo một thiết bị xử lý, đến lúc đó có thể sẽ tùy tình hình mà mời các phi hành gia thực hiện việc bảo vệ cửa sổ bị hư hỏng. Công việc này vẫn đang được tiến hành thử nghiệm và xác minh trên mặt đất, nhưng thời điểm phóng tàu vũ trụ Thần Châu 22 không thể bỏ lỡ, vì vậy nó đã được phóng, mang một số công cụ liên quan lên đó.

Ông khẳng định, cuối cùng, tàu Thần Châu 20 sẽ trở về Trái Đất trong trạng thái không người lái, và quá trình trở về cũng sẽ thu được dữ liệu thử nghiệm chân thực nhất. Dữ liệu này cũng vô cùng quý giá và có ý nghĩa đối với các công việc liên quan sau này.

Hình đồ họa do máy tính dựng mô tả rác vũ trụ dày đặc trên quỹ đạo quanh Trái Đất. Ảnh: QQnews.

Đối phó với rác vũ trụ - vấn đề nan giải

Trong những năm gần đây, số lượng mảnh vỡ không gian có xu hướng gia tăng, đe dọa ngày càng lớn đến sự an toàn của các tàu vũ trụ, vệ tinh nhân tạo đang hoạt động trên quỹ đạo và thậm chí là tính mạng của các phi hành gia. Làm thế nào để đối phó hiệu quả với thách thức này và tăng cường khả năng bảo vệ của hệ thống hàng không vũ trụ đã trở thành một vấn đề then chốt mà những người làm hàng không vũ trụ Trung Quốc phải đối mặt và nỗ lực khắc phục.

Ông Giả Thế Cẩm, Tổng thiết kế sư về phi thuyền chở người Viện 5, Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc nói: “Đã xuất hiện một vết nứt xuyên thấu, xuyên qua toàn bộ độ dày của kính, từ bề mặt bên trong ra bề mặt bên ngoài cửa sổ. Xem xét vết nứt này, chúng tôi sơ bộ đánh giá kích thước của mảnh vỡ không gian có lẽ chưa đến 1 mm, nhưng đã gây hư hại cửa sổ khoang vì tốc độ của nó quá lớn. Khoang trở về có một điểm đặc biệt, bởi vì khi trở về cần phải dựa vào cấu trúc đặc biệt để chống nhiệt, nên không được phép có bất kỳ sự khác biệt nào bên ngoài khoang”.

Về khả năng không cần cửa sổ nữa, hủy bỏ cửa sổ, khiến mọi thứ đều rất chắc chắn? Ông Giả Thế Cẩm, nói: “Từ góc độ nhân văn, một khoang, hay một căn phòng, đều cần phải có cửa sổ. Vì vậy, điều này thực sự đã cảnh báo chúng tôi, môi trường không gian hiện tại thực sự ngày càng khắc nghiệt, đặc biệt là mảnh vỡ không gian, điều này đòi hỏi cấu trúc và khả năng chịu đựng va đập của phi thuyền phải được tăng cường hơn nữa”.

Ông Giả Thế Cẩm, Tổng thiết kế sư về phi thuyền chở người Viện 5, Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc. Ảnh: QQnews.

Chương trình phóng tàu không gian có người lái bị ảnh hưởng

Với việc phóng khẩn cấp Thần Châu 22, nhịp độ nghiên cứu và chế tạo các tàu vũ trụ tiếp theo đã được đẩy nhanh toàn diện. Tàu Thần Châu 23, ban đầu dự kiến xuất xưởng vào tháng 3/2026, dự kiến sẽ hoàn thành sớm hơn hai tháng; tàu vũ trụ Thần Châu 24 cũng đang được thúc đẩy hết tốc lực, nhắm đến mục tiêu xuất xưởng vào mùa hè năm sau. Vì số hiệu tổ hợp phi hành gia (phi hành đoàn) thường trùng với số hiệu nhiệm vụ tàu vũ trụ được thực hiện, phi hành đoàn tiếp theo sẽ được đặt tên là "Phi hành đoàn Thần Châu 23", điều này có nghĩa là " Phi hành đoàn Thần Châu 22" sẽ mãi mãi bị bỏ trống trong chuỗi.

Việc Phi hành đoàn Thần Châu 22 bị bỏ trống mãi mãi, là một lời nhắc nhở cho toàn bộ hệ thống kỹ thuật rằng đừng bao giờ nghĩ rằng công việc của mình đã đạt 100 điểm. Đối với ngành hàng không vũ trụ có người lái, công việc thực sự không bao giờ kết thúc. Ngay cả khi công việc đã hoàn thành, vẫn còn môi trường không gian, vẫn còn sự không chắc chắn. Đây chính xác là một lời cảnh báo: sau những thành công liên tiếp, mọi người vẫn phải tiếp tục tỉnh táo, tiếp tục cảnh giác, và tiếp tục duy trì tiêu chuẩn làm việc, không những không được giảm xuống, mà còn phải cao hơn nữa.

Theo QQnews, Sina