Bên nào thắng trong cuộc đấu ác liệt giữa tên lửa Hamas và hệ thống Vòm Sắt của Israel?

Dùng tên lửa rỗng để đánh lừa

Mấy ngày vừa qua, nhóm Hamas của Palestine ở Dải Gaza vẫn tiếp tục nã tên lửa vào Israel, nhưng cũng giống như cách đây vài ngày, phần lớn những quả tên lửa trong những ngày qua vẫn trống không! Người dân Israel chụp ảnh những quả tên lửa sau khi bị tên lửa của Vòm Sắt đánh chặn, xác tên lửa rơi xuống vườn nhà của người Israel. Đây đều là tên lửa giả dùng để làm mồi nhử hệ thống đánh chặn Vòm Sắt. Chúng không có đầu đạn, không chất lượng và thuốc phóng sử dụng đường+amoni nitrat: một quả tên lửa làm bằng ống dẫn nước trị giá 10 USD đọ với một tên lửa đánh chặn Vòm Sắt trị giá khoảng 35 - 40 ngàn USD!

Ấn tượng mà lực lượng vũ trang Hamas mang lại cho mọi người trước đây là các tên lửa bản địa được chế tạo thô sơ và đơn giản. Chúng hoàn toàn không phải là thứ vũ khí sát thương như trong trí tưởng tượng của người ta. Mối đe dọa thực sự rất hạn chế. Một mặt, độ chính xác không đủ, phần lớn đã bị rơi trước khi tới được đất Israel. 85% số còn lại sẽ bị hệ thống Vòm Sắt của Israel chặn lại, những quả không bị đánh chặn cũng một phần do công nghệ chưa đủ không thể phát nổ trên mặt đất. Cũng có một số quả Hamas cố tình không nhồi thuốc nổ, chỉ để cho hệ thống Vòm Sắt phải đánh chặn và tiêu thụ tên lửa đánh chặn của Vòm Sắt. Vì vậy, có thể thấy rằng Israel thực sự đã phóng đại mối đe dọa mà họ phải gánh chịu từ tên lửa của Hamas.

Kho tên lửa phong phú của Hamas

Nhóm Hamas của người Palestine có nhiều loại tên lửa khác nhau. Trong kho vũ khí đang phát triển nhanh chóng của lực lượng vũ trang Hamas trong những năm gần đây đã xuất hiện một số mẫu đặc biệt mới lạ và tiên tiến. Có thể thấy rằng trọng lượng đầu đạn và tầm bắn của các tên lửa tầm xa do Hamas trang bị đang có xu thế ngày càng tăng.

Phần lớn tên lửa mà Hamas sử dụng là Qassam với tầm bắn tối đa 10 km, tên lửa Quds với tầm bắn tối đa 16 km và hệ thống phóng đạn phản lực kiểu Grad với tầm bắn tối đa 55 km; pháo phản lực Sedzhil-55 có tầm bắn lên tới 55 km. Hamas cũng có các tên lửa tầm xa do Iran cung cấp: tên lửa M-75 có tầm bắn 75 km, tên lửa Fajir có tầm bắn 100 km và tên lửa R-160 có tầm bắn lên tới 120 km. Họ tấn công thành phố phía nam Eilat của Israel bằng tên lửa M-302 có tầm bắn tối đa 200 km. Nói cách khác, Hamas có thể tấn công Tel Aviv và bờ biển Địa Trung Hải đông dân cư của Israel.

Cơ quan Thông tin Quân sự Israel ngày 18/5 ra thông báo, kể từ khi xung đột Palestine - Israel leo thang, gần 3.700 quả tên lửa đã được phóng từ Dải Gaza tới Israel, khoảng 540 quả đã rơi xuống bên trong Dải Gaza. Có lẽ đây là bằng chứng về vấn đề chất lượng của công nghệ quân sự của Hamas (gồm các xưởng bán thủ công nằm rải rác). Lực lượng Phòng vệ Israel tuyên bố rằng 90% tổng số tên lửa được phóng lên đều bị hệ thống vòm sắt bắn hạ. Nhưng một số ít tên lửa vẫn đạt được kết quả, chẳng hạn như làm nổ tung các đường băng sân bay, đường cao tốc và kho xăng dầu của Israel. Đó được cho là chiến tích của một loại tên lửa mới.

Lữ đoàn Qassam của Hamas lần này đã sử dụng loại giàn phóng tám ống mới, hỏa lực đã được tăng lên rất nhiều. Đánh giá từ video về các cuộc tấn công bằng tên lửa lần này, mặc dù Hamas chưa thành lập được lực lượng pháo binh chính quy nhưng trình độ công nghệ kỹ chiến thuật đã được cải thiện đáng kể, Lực lượng Phòng vệ Israel đã thông báo “cứ ba phút lại có một quả tên lửa rơi xuống”. Điều này có nghĩa là cuộc xung đột Palestine - Israel đã bước sang một tình thế mới, ý tưởng xây dựng tuyến phòng thủ chỉ dựa vào hệ thống Vòm Sắt của phía Israel có thể sẽ không thể tiếp tục phát huy tác dụng.

Hệ thống Vòm Sắt, hiệu quả không như lời đồn

Nói chung, Vòm Sắt (Iron Dome) là một hệ thống phòng không tầm trung và tầm thấp với các chỉ số hợp lý, quản lý phát triển tốt và kiểm soát chi phí hiệu quả. Sau khi triển khai, trong thực tế chiến đấu trước đây, người ta đã chứng minh rằng mẫu tên lửa này vẫn đáp ứng được các yêu cầu về thiết kế, đặc biệt giá tên lửa "Tamil" mà nó sử dụng có điều khiển là 40.000 USD đương nhiên không phải là loại có hiệu suất cao. tên lửa, thiết kế khí động học và sơ đồ điều khiển rất truyền thống.

Pháo phản lực 40 nòng “Grad” 122mm được chế tạo từ thời Liên Xô là đối thủ giả tưởng cơ bản của Vòm Sắt. Grad là hậu duệ trực tiếp của "Katyusha" về vai trò chiến thuật. Thiết kế của nó gần như hoàn hảo. Grad không chỉ trở thành một trang bị mang tính biểu tượng của các quân đội không phải phương Tây, mà còn có một lượng lớn người hâm mộ và sản phẩm bắt chước trong quân đội phương Tây. Một vũ khí xuất sắc như vậy chắc chắn là cơn ác mộng của Israel. Trên thực tế, Vòm Sắt mới đi vào hoạt động vào tháng 4/2011, và đối tượng của nhiệm vụ đánh chặn đầu tiên chính là Grad. Israel cũng tuyên bố Vòm Sắt có thể đánh chặn đạn lựu pháo 155mm, nhưng cho đến nay vẫn chưa có trường hợp thực chiến nào được công khai.

Theo quảng cáo của công ty Raphael, tính đến nay Vòm Sắt đã thực hiện hơn 2.000 vụ đánh chặn, với tỷ lệ thành công là 90%. Israel đã triển khai tổng cộng 10 đơn vị tác chiến, mỗi đơn vị chiến đấu có từ 3 đến 4 bệ phóng và mỗi bệ phóng có 20 ống phóng tên lửa. Nói cách khác, toàn bộ Lực lượng Phòng vệ Israel có tối đa 40 bệ phóng và 800 ống phóng tên lửa. Vòm Sắt là một hệ thống vũ khí hiệu quả rất cao; về cơ bản đảm bảo rằng hai quả đạn "Tamil" có thể ngăn chặn một tên lửa. Điều này có nghĩa là toàn bộ các đơn vị Vòm Sắt chỉ có thể ngăn chặn được 400 quả tên lửa của Hamas. Sau khi bắn hết một cơ số đạn, tất nhiên phải nạp lại đạn. Tuy nhiên, trong quá trình nạp đạn chắc chắn phải có khoảng trống hỏa lực, trong thời gian này, chỉ có thể hy vọng Hamas không phóng tên lửa. Vòm Sắt cho đến nay vẫn chưa bị phá, chỉ là do hỏa lực của Hamas không đủ mạnh.

Trên thực tế, hỏa lực của Hamas thực sự không đủ mạnh. Mùa hè năm 2014 là một đỉnh điểm của cuộc chiến hỏa lực giữa hai bên. Trong cuộc xung đột kéo dài 50 ngày, Hamas đã phóng tổng cộng 4.594 quả tên lửa và đạn cối, trong đó 805 quả được coi là mối đe dọa và 735 đã bị Vòm Sắt đánh chặn. Theo tiêu chuẩn của một lực lượng lục quân, hỏa lực của Hamas là quá yếu, chỉ có thể coi đây là một cuộc tấn công bằng pháo. Hơn nữa, tên lửa Qassam do Hamas phóng vào thời điểm đó hầu hết được chế tạo thủ công bằng thiết bị dân dụng, tính năng đạn đạo kém và uy lực yếu, Vòm Sắt không khó để đánh chặn. Nhưng ngay cả như vậy, sáu đơn vị Vòm Sắt Israel triển khai ở hướng Dải Gaza vẫn cảm thấy bất lực, họ vội vã chuyển ba đơn vị từ các hướng khác tới và mua bổ sung một đơn vị mới sau chiến tranh.

A-120, loại tên lửa làm thay đổi cuộc chơi

Nhưng sự xuất hiện của dàn phóng tên lửa với 8 ống phóng đã khiến mọi việc thay đổi. Tên chính thức của loại tên lửa này không được thế giới bên ngoài biết đến, và một số nhà nghiên cứu phỏng đoán rằng nó được gọi là A-120. Trước đó, Hamas chỉ có thể sử dụng đường ray tự tạo để phóng lần lượt các tên lửa Qassam. Chu kỳ nạp đạn của các giá phóng và tên lửa là rất lâu, rất khó để tổ chức một cuộc tấn công hỏa lực và độ chính xác về mục tiêu của việc phóng thủ công đơn giản là rất bất cập. A-120 thì khác, giàn phóng nhiều nòng giúp rút ngắn đáng kể thời gian ngắm và cải thiện độ chính xác đánh mục tiêu. Nó có thể được coi là một loại pháo phản lực. Nhìn từ bên ngoài của tên lửa, A-120 phần lớn đã thoát khỏi hình ảnh thô thiển của tên lửa Qassam. Mặc dù cánh đuôi vẫn được hàn thủ công nhưng kỹ thuật chế tạo đầu đạn đã được cải thiện rất nhiều. Từ việc phân tích các hình ảnh có được, đầu đạn A-120 có khả năng được chế tạo bằng máy cuốn ép chuyên nghiệp, điều này không thể làm được trong một xưởng nhỏ.

Thiết bị phóng tên lửa A-120 là một cải tiến khác. Nó sử dụng thép và tôn dân dụng thông thường để làm thiết bị định hướng tiết diện vuông. Đánh giá từ hình ảnh, chỉ cần thép được cắt theo chiều dài yêu cầu và sau đó hàn là được, ngay cả công nghệ kim loại tấm cũng rất đơn giản. Mặc dù trình độ sản xuất ở Gaza rất thấp, nhưng nếu đưa ra các tiêu chuẩn nhất định, thì việc sản xuất hàng loạt nhiều bệ phóng tên lửa vẫn có thể đạt được. Một bệ phóng có thể cần ít thép hơn một lán để xe trong khu dân cư, điều này khiến Israel khó cấm vận nguyên liệu thô.

Có thể các bệ phóng do các xưởng khác nhau sản xuất có độ sai lệch tương đối lớn, nhưng khoảng cách giữa Dải Gaza và các thành phố chính của Israel rất gần, và tên lửa A-120 có thể đạt được mối đe dọa một cách hiệu quả. Vào giữa đêm 11/5, người Palestine đã đăng tải một đoạn video lên mạng xã hội ghi lại cảnh phóng tên lửa A-120 từ một khu dân cư. Có thể thấy từ quỹ đạo mà tên lửa A-120 do cùng một giàn phóng bắn ra có hiệu ứng nở hoa trên không phân tán rất rộng. Đây là một biểu hiện điển hình của thiết bị định hướng không đủ độ cứng.

Tỷ lệ đánh chặn thành công 90% là một kỷ lục lịch sử; đối mặt với tên lửa A-120 mới, liệu Vòm Sắt có còn thực hiện được hiệu quả tương tự hay không, vẫn cần tiếp tục quan sát trong thực tế chiến đấu. Ngay cả khi Israel có nguồn cung cấp bệ phóng tên lửa vô tận, nước này vẫn duy trì xác suất đánh chặn là 90% thì cứ 100 quả đạn A-120 do Hamas phóng thì vẫn có 10 quả rơi xuống các thành phố của Israel.

Khả năng tổ chức chiến thuật của Hamas cũng được cải thiện đáng kể, trong video do tổ chức này phát hành có thể thấy họ tổ chức bắn hỏa lực tập trung cấp đại đội. Trong những ngày gần đây, Hamas thường phóng hơn 100 tên lửa mỗi ngày. Đường kính đạn của tên lửa A-120 vượt quá 200 mm, có nghĩa là một cú đánh trúng sẽ gây ra thiệt hại lớn, nó không còn là hậu quả gây khó chịu của loại tên lửa Qassam thời kỳ đầu.

Tất nhiên, IDF biết rõ hậu quả của việc này và ngay lập tức tổ chức đánh chặn khẩn cấp bằng Vòm Sắt. Kết quả là, một cảnh tượng ngoạn mục hiếm có trong những năm gần đây đã xuất hiện trên bầu trời đêm, hàng chục quả tên lửa đánh chặn "Tamil" bay lên không trung, bùng nổ trên bầu trời đêm. Mặc dù cảnh đẹp, nhưng mỗi đám hoa lửa này trị giá 40.000 USD; liệu ngân khố của Israel có thể chịu được trong bao lâu?

Cuộc đối đầu không có hồi kết

Để ngăn chặn Hamas tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa vào mình, Israel không hoàn toàn dựa vào hệ thống Vòm Sắt. Kể từ năm 2011, Không quân và Lục quân Israel đã tiến hành nhiều hoạt động tổng hợp trên không và dưới đất, tiến vào Dải Gaza nhằm loại bỏ người chịu trách nhiệm chính trong các vụ tấn công bằng tên lửa của Hamas. Sau cuộc tấn công ngày 10/5, IDF đã theo đúng kịch bản, điều một số lượng lớn máy bay quân sự tới Gaza để ném bom các địa điểm có thể cất giấu vũ khí tên lửa và nhân viên. Người ta cho rằng các lực lượng đặc biệt của Israel cũng đã lẻn vào Gaza, tìm kiếm những người này và vũ khí đã gây ra cho họ những rắc rối lớn. Quân đội Israel cũng điều xe tăng, pháo tự hành đến bắn qua biên giới Gaza. Nếu điều này không hiệu quả, quân đội Israel sẽ cử một lực lượng cơ giới hóa tấn công thành phố. Tuy nhiên, thực tế trong 10 năm qua đã chứng minh rằng phương pháp loại bỏ mục tiêu này hoàn toàn vô dụng. Chỉ cần Hamas vẫn tiếp tục nhận được tài trợ, hỗ trợ kỹ thuật và nguyên liệu, việc giết chết vài quan chức Hamas và phá hủy kho tên lửa, không thể giúp ngăn chặn các vụ bắn tên lửa.

Khi cuộc đối đầu giữa Palestine và Israel gặp khó khăn, Israel tất nhiên có thể cân nhắc sử dụng một số lượng hạn chế các "mái vòm sắt" để ngăn chặn các tên lửa Qassam lẻ tẻ được phóng đi. Nhưng, sự xuất hiện của A-120 có nghĩa là độ khó của trò chơi này có thể đang chuyển sang chế độ bình thường và IDF không thể hy vọng giành chiến thắng trong trận chiến một cách dễ dàng. Trên thực tế, IDF đã thừa nhận trên Twitter rằng họ buộc phải đánh thức một số lượng lớn công dân vào lúc hơn hai giờ sáng và yêu cầu họ xuống hầm trú ẩn. Nhịp sống bình thường của những người dân bình thường đã hoàn toàn bị gián đoạn.

Khi công nghệ chế tạo giàn phóng tên lửa phát triển đầy đủ hơn ở Dải Gaza, độ khó của trò chơi có thể được nâng cấp. Israel có thể phải đối mặt với hơn một nghìn quả tên lửa tấn công mỗi ngày. Với cách tính này, dù Israel mỗi ngày bỏ ra hàng chục triệu, thậm chí hàng trăm triệu USD để mua tên lửa "Tamil" thì có hơn 100 quả tên lửa của Hamas vẫn lọt lưới.