Sáng 18/9, Liên Hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tổ chức Hội thảo “Phát huy sự đóng góp của Báo chí Liên Hiệp hội Việt Nam trong việc tập hợp và xây dựng đội ngũ trí thức khoa học công nghệ vững mạnh”.
PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch Liên Hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và PGS.TS Nguyễn Thị Trường Giang, Phó Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền đồng chủ trì Hội thảo.
Tham dự Hội thảo có ông Đỗ Công Tuân – Phó Trưởng ban Tuyên giáo Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng đông đảo các chuyên gia khoa học và đại diện các cơ quan báo chí trong hệ thống của Liên Hiệp hội Việt Nam.
Tích cực xây dựng và tập hợp đội ngũ trí thức khoa học công nghệ
Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS Phạm Ngọc Linh cho biết Liên Hiệp hội Việt Nam là một trong những tổ chức có số lượng cơ quan báo chí và đội ngũ phóng viên, biên tập viên lớn trong nước (với 70 cơ quan báo chí).
Theo PGS.TS Phạm Ngọc Linh, các tạp chí khoa học trong hệ thống Liên Hiệp hội đóng vai trò quan trọng trong nâng cao nhận thức và tập hợp lực lượng trí thức khoa học công nghệ.
“Trong các Hội, tổ chức khoa học công nghệ của VUSTA, các nhà khoa học, chuyên gia sinh hoạt trong các Hội này, tham gia vào cùng với các cơ quan tạp chí để đăng tải các bài nghiên cứu, các bài viết về ứng dụng khoa học công nghệ vào đời sống thực tiễn” – PGS.TS Phạm Ngọc Linh cho hay.
Do đó, theo PGS.TS Phạm Ngọc Linh giữa báo chí và đội ngũ tri thức khoa học công nghệ có mối quan hệ chặt chẽ, biện chứng.
Ông Linh nhấn mạnh: Báo chí của Liên Hiệp hội Việt Nam luôn song hành và thực hiện sứ mệnh của Liên Hiệp hội. Đó là tập hợp đoàn kết và phát huy trí tuệ của các đội ngũ khoa học công nghệ, thực hiện phản biện giám sát chính sách khoa học công nghệ, truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ, công bố những sản phẩm, những thành tựu nghiên cứu của khoa học công nghệ, của các nhà khoa học trong và ngoài nước.
“Sự hiện diện của báo chí trong khoa học công nghệ “biến” khoa học công nghệ khô khan thành thông tin sống động hấp dẫn, từ đó, khơi dậy tình yêu khoa học công nghệ trong cộng đồng” - PGS.TS Phạm Ngọc Linh đánh giá.
Bên cạnh đó, PGS.TS Phạm Ngọc Linh cho rằng báo chí của Liên hiệp Hội đã làm tốt công tác tư tưởng đối với đội ngũ trí thức khoa học công nghệ Việt Nam. Qua báo chí, giúp đội ngũ trí thức nhận thức được trách nhiệm, vai trò của khoa học công nghệ trong sự phát triển của đất nước. Đồng thời, báo chí cùng với đội ngũ trí thức tham gia vào công cuộc đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch.
“Báo chí không chỉ đăng tải thông tin khoa học công nghệ mà chúng ta còn làm giàu thêm tri thức khoa học công nghệ” - PGS.TS Phạm Ngọc Linh nói.
Trên cơ sở đó, ông Linh cho rằng báo chí, trong đó có báo chí của Liên Hiệp hội Việt Nam đã tham gia tích cực trong tập hợp đoàn kết trí tuệ, xây dựng và tập hợp đội ngũ trí thức khoa học công nghệ của Việt Nam.
Cần cập nhật các xu hướng công nghệ mới
Chia sẻ về những khó khăn của báo chí Liên hiệp Hội Việt Nam trong việc tập hợp đội ngũ tri thức khoa học công nghệ, TS Đặng Vũ Cảnh Linh, Viện Đào tạo bồi dưỡng cán bộ và Nghiên cứu khoa học, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho rằng, hầu hết các tạp chí khoa học của Liên hiệp Hội Việt Nam đều thực hiện cơ chế tự chủ về tài chính, điều này gây khó khăn và thách thức lớn trong giai đoạn cuộc cách mạng số, khi việc đầu tư cho công nghệ số, đào tạo nhân lực và phát triển các sản phẩm truyền thông mới đòi hỏi nguồn lực tài chính đáng kể.
Bên cạnh đó, TS Đặng Vũ Cảnh Linh cũng nhấn mạnh tới thách thức mà báo chí Liên Hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đang đối mặt là việc thiếu hụt đội ngũ phóng viên, biên tập viên có chuyên môn sâu về khoa học công nghệ.
Đồng thời, TS Linh cho rằng trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng, đội ngũ làm báo cần được cập nhật liên tục về các xu hướng công nghệ mới, kỹ năng sử dụng các công cụ truyền thông hiện đại và hiểu biết về hành vi người dùng trên các nền tảng số. Điều này đòi hỏi phải có chương trình đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên và đầu tư đáng kể cho phát triển nguồn nhân lực. Trong khi đó, đây là điểm hạn chế của nhiều cơ quan báo chí trong hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam.
Muốn có những bài viết hay, cần “đứng trên vai người khổng lồ”
Tại hội thảo, ông Lê Nghiêm – Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam, cho rằng báo chí muốn trọng dụng, thu hút được đội ngũ trí thức và trọng dụng được nhân tài tri thức, mỗi nhà báo phải gắn kết chặt chẽ với những chuyên gia khoa học công nghệ trong việc tạo sản phẩm báo chí.
“Các nhà báo phải dựa vào lực lượng tinh hoa của lực lượng khoa học công nghệ, cần trọng dụng họ để cùng phối hợp, triển khai những bài báo tốt. Mỗi nhà báo sẽ rất khó đạt hiệu quả trong công tác tuyên truyền nếu không đứng trên vai của “người khổng lồ” – ông Nghiêm nhấn mạnh.
Còn theo ThS. Nguyễn Hữu Giới - Chủ tịch Hội Thư viện Việt Nam - để báo chí của Liên Hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đồng hành cùng đất nước với nhiệm vụ vô cùng quan trọng là đẩy mạnh công tác tập hợp và phát triển đội ngũ trí thức khoa học công nghệ thì báo chí thuộc Liên Hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cần đẩy mạnh và đổi mới các hình thức thông tin, tuyên truyền, phổ biến kiến thức và tri thức khoa học công nghệ cho toàn dân, cho các nhà khoa học, các chuyên gia qua các tài liệu in truyền thống (sách, báo, tạp chí); tài liệu nghe nhìn và tài liệu trên mạng… Đây là thế mạnh của báo chí Liên hiệp Hội Việt Nam.
Đồng thời, báo chí của Liên Hiệp Hội cần tổ chức các chương trình Talkshow, diễn đàn khoa học công nghệ, các chương trình phổ biến kiến thức khoa học công nghệ nhằm lan tỏa tri thức cho người dân trong xã hội; mở thêm chuyên mục “Tấm gương các nhà khoa học công nghệ” qua các thời kỳ.
“Việc này không chỉ tôn vinh các nhà khoa học công nghệ lớn ở Việt Nam ở nhiều lĩnh vực qua các thời kỳ, mà còn có ý nghĩa tạo thêm động lực, nguồn cảm hứng cho các nhà khoa học trẻ ở nước ta, đóng góp vào chặng đường phát triển của đất nước”, ông Giới nói.