Mòn mỏi chờ đợi 2 Bệnh viện nghìn tỷ:

Bài 2: Vì sao 2 Bệnh viện nghìn tỷ mãi không hoàn thành?

VietTimes -- Hàng loạt tồn tại khiến cho 2 dự án Bệnh viện (BV) Bạch Mai và BV Hữu nghị Việt Đức cơ sở 2 ở Hà Nam mãi không "về đích", đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ ra trong Kết luận kiểm tra số 1350 về việc thực hiện 2 dự án trên, đồng thời, Bộ này đã báo cáo tình hình với Văn phòng Chính phủ.

BV Bạch Mai 2 vẫn tiếp tục thi công hoàn thiện.
BV Bạch Mai 2 vẫn tiếp tục thi công hoàn thiện.

Chậm giải ngân vốn

Tổng mức đầu tư ban đầu của BV Bạch Mai 2 là 4.990 tỷ đồng, lấy từ vốn nhà nước và các nguồn vốn hợp pháp khác, do chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án y tế trọng điểm – Bộ Y tế trực tiếp quản lý.

Tương tự, BV Hữu nghị Việt Đức 2 có mức đầu tư là 4.968 tỷ đồng. Cả 2 dự án khởi công vào năm 2014 và dự kiến hoàn thành vào năm 2017.

Do đó, trong giai đoạn năm 2014 – 2016, 2.653 tỷ đồng đã được ứng trước để xây dựng dự án BV Bạch Mai 2. Trong đó, số vốn đã xuất quỹ là 2.330,7 tỷ đồng, đã giải ngân được 1.915,14 tỷ đồng, đạt 82,1% số vốn xuất quỹ. BV Hữu nghị Việt Đức 2 được tạm ứng 2.577 tỷ đồng, xuất quỹ 2.209,16 tỷ đồng, giải ngân 1.757,48 tỷ đồng, đạt 79,5% tổng số vốn đã xuất quỹ.

Một khu vực của BV chưa hoàn thành.
Một khu vực của BV chưa hoàn thành.

Tuy nhiên, tới tháng 4/2017, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 547/QĐ-TTg về việc giao kế hoạch vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2016 – 2020 đồng thời thực hiện quy định tại mục 13, Nghị quyết số 89 của Chính Phủ vào tháng 10/2016 “mức vốn dự phòng là 10% trên tổng mức vốn kế hoạch trung hạn theo từng nguồn vốn; trong từng dự án, các bộ, ngành trong ương, địa phương thực hiện tiết kiệm 10% tổng mức đầu tư”.

Vì vậy, mỗi dự án được giao 4.500 tỷ đồng (bao gồm cả số vốn để thu hồi ứng trước từ Quỹ hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp), trong đó 4.050 tỷ đồng vốn để thực hiện và 450 tỷ đồng vốn dự phòng 10%. Như vậy, tổng mức đầu tư đã bị điều chỉnh giảm gần 1.000 tỷ đồng so với tổng mức đầu tư được duyệt từ năm 2014.

Cổng trước BV Hữu nghị Việt Đức tại Hà Nam.
Cổng trước BV Hữu nghị Việt Đức tại Hà Nam.

Từ đây, trong năm 2017, mỗi dự án được giao 1.600 tỷ đồng, trong đó thu hồi ứng trước mỗi dự án 1.000 tỷ đồng. Còn lại 600 tỷ đồng, năm 2017, dự án BV Bạch Mai 2 đã giải ngân được 66,505 tỷ đồng, dự án BV Hữu nghị Việt Đức 2 đã giải ngân được 95,383 tỷ đồng.

Tháng 4/2018, Bộ Kế hoạch & Đầu tư kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2017 sang năm 2018. Tính tới hết 28/9/2018, số còn lại của 600 tỷ đồng, dự án BV Bạch Mai 2 mới giải ngân được 241,258 tỷ đồng (đạt tỷ lệ 45,26%) còn dự án BV Hữu nghị Việt Đức 2 chỉ giải ngân được 164,871 tỷ đồng (đạt tỷ lệ 32,7%).

Khu đất bên cạnh tòa nhà BV Hữu nghị Việt Đức cũng nằm trong dự án hiện ngổn ngang, cỏ dại mọc um tùm.
Khu đất bên cạnh tòa nhà BV Hữu nghị Việt Đức cũng nằm trong dự án hiện ngổn ngang, cỏ dại mọc um tùm.

Theo Nghị quyết số 70/NQ-CP ban hành tháng 8/2017, các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước (vốn trong nước) đến ngày 30/9/ 2017 giải ngân đạt dưới 30% kế hoạch vốn năm 2017 được giao đầu năm, sẽ kiên quyết không bố trí kế hoạch năm 2018, để tập trung thực hiện hết số vốn kế hoạch năm 2017 kéo dài thời gian thực hiện sang năm 2018. Vì vậy, 2 dự án đều không được bố trí vốn kế hoạch năm 2018.

Mặc dù được bố trí nguồn vốn từ ngân sách cho 2 dự án đầy đủ, song, công tác giải ngân, thanh toán rất khó khăn, tỷ lệ giải ngân thấp. Tới thời điểm tháng 3/2019, tổng dự toán của các dự án và các hạng mục chưa được phê duyệt nên chỉ tạm được thanh toán đến 50% khối lượng hoàn thành. Nhà thầu đã có khối lượng hoàn thành nhưng không được thanh toán nên gặp khó khăn về tài chính, làm ảnh hưởng đến việc thi công dự án. Đây được cho là nguyên nhân chủ yếu khiến dự án chậm tiến độ nhiều năm.

Tổng mức đầu tư giảm, tăng quy mô dự án

Tuy nhiên, tới tháng 4/2017, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 547/QĐ-TTg về việc giao kế hoạch vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2016 – 2020 đồng thời thực hiện quy định tại mục 13, Nghị quyết số 89 của Chính Phủ vào tháng 10/2016 “mức vốn dự phòng là 10% trên tổng mức vốn kế hoạch trung hạn theo từng nguồn vốn; trong từng dự án, các bộ, ngành trong ương, địa phương thực hiện tiết kiệm 10% tổng mức đầu tư”.

Kết luận kiểm tra dự án 2 BV của Bộ Kế hoạch - Đầu tư tháng 3/2019
Kết luận kiểm tra dự án 2 BV của Bộ Kế hoạch - Đầu tư tháng 3/2019

Vì vậy, mỗi dự án chỉ được giao 4.500 tỷ đồng (bao gồm cả số vốn để thu hồi ứng trước từ Quỹ hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp), trong đó có 4.050 tỷ đồng vốn để thực hiện và 450 tỷ đồng vốn dự phòng 10%. Tổng mức đầu tư bị điều chỉnh giảm gần 1.000 tỷ đồng so với tổng mức đầu tư được duyệt từ năm 2014.

Trong khi đó, các dự án phải điều chỉnh tăng quy mô, tăng diện tích sàn, điều chỉnh công năng: BV Bạch Mai 2 tăng hơn 3.728 m2 diện tích sàn, thay đổi phương án xử lý nền móng từ phương án khoan nhồi sang phương án ép cọc bê tông cốt thép đúc sẵn ở khối nhà chính, bổ sung khu nội trú cho bác sĩ, thay đổi vị trí một số khoa phòng; BV Việt Đức 2 tăng 5.323 m2 sàn xây dựng gồm thay đổi phương án xử lý nền móng của khối nhà chính (tương tự BV Bạch Mai 2), bổ sung khu đào tạo và khu xạ trị tại tầng hầm, khu nội trú cho bác sĩ, thay đổi vị trí một số khoa, phòng, vị trí lối vào phụ của khối nhà chính.

Những khu vực chưa hoàn thiện của BV Hữu nghị Việt Đức 2 được bao tôn kín.
Những khu vực chưa hoàn thiện của BV Hữu nghị Việt Đức 2 được bao tôn kín.

Vì vậy, Ban quản lý dự án phải rà soát tổng mức đầu tư, điều chỉnh thiết kế các hạng mục cho phù hợp với nguồn vốn nhưng vẫn đảm bảo mục tiêu của dự án và các tiêu chí kỹ thuật. Điều này khiến cho việc lập dự toán, thẩm tra, thẩm định dự toán các hạng mục gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, việc điều chỉnh thiết kế bản vẽ thi công dẫn đến khối lượng trong hồ sơ dự toán trình không phù hợp với thiết kế kỹ thuật đã thẩm định trước đó.