Misa Zhu Mingming, một kỹ sư từng làm việc tại Alibaba Group, đã rời công ty vào năm 2014 để sáng lập Rokid, một công ty khởi nghiệp chuyên phát triển kính thông minh. Rokid đã thu hút sự chú ý lớn trong ngành công nghệ, đặc biệt là với các sản phẩm kính thực tế tăng cường (AR) được trang bị mô hình trí tuệ nhân tạo (AI).
Chỉ trong một thập kỷ, Rokid đã trở thành một trong những công ty khởi nghiệp nổi bật tại Hàng Châu, thành phố quê hương của Alibaba, được ví như “rồng con thứ bảy” trong thành phố này, theo sau sự phát triển của các công ty khởi nghiệp đình đám như DeepSeek và Unitree Robotics.
Zhu Mingming, người sáng lập Rokid, cho biết những năm tháng làm việc tại Alibaba đã giúp ông tích lũy nhiều kiến thức quan trọng về marketing, vận hành và tài chính, điều này đã tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của công ty mình.
Qua đó, Zhu trở thành minh chứng cho cách mà Alibaba đã thúc đẩy sự phát triển của ngành AI Trung Quốc thông qua những người sáng lập các công ty khởi nghiệp, đặc biệt là ở Hàng Châu.
Từ thương mại điện tử đến người dẫn đầu trong ngành AI
Alibaba, với nền tảng thương mại điện tử mạnh mẽ của mình, bao gồm các sản phẩm chủ lực như Taobao và Tmall, đã và đang chuyển mình mạnh mẽ để trở thành một lực lượng chủ chốt trong ngành AI.
Dù e-commerce vẫn là mảng kinh doanh cốt lõi, công ty đang ngày càng được nhìn nhận như một người tạo ra cơ hội khởi nghiệp, đặc biệt thông qua khả năng cung cấp AI cho các công ty và tổ chức trong nước.
Theo thông tin từ cơ sở dữ liệu ITJuzi, tính đến cuối năm 2024, đã có 85 công ty khởi nghiệp trong ngành AI được sáng lập bởi các cựu nhân viên của Alibaba, với gần một nửa trong số đó đặt trụ sở tại Hàng Châu. Điều này cho thấy Alibaba không chỉ là một ông lớn trong lĩnh vực thương mại điện tử mà còn đang là một người kiến tạo nền tảng cho sự phát triển của AI ở Trung Quốc.
Từ khi Wu Yongming lên làm CEO vào tháng 9 năm 2023, Alibaba đã có một chiến lược rõ ràng hơn để chuyển hướng mạnh mẽ vào AI.
Trong một tuyên bố gần đây, Wu nhấn mạnh chiến lược “người dùng là trung tâm, AI dẫn dắt” sẽ là trọng tâm trong tương lai của công ty. Ông đặt mục tiêu tập trung vào việc phát triển AI và đưa mảng điện toán đám mây của Alibaba trở thành trung tâm của chiến lược dài hạn, bên cạnh các hoạt động thương mại điện tử truyền thống.
Alibaba không chỉ sở hữu những mô hình AI mạnh mẽ của riêng mình, mà còn là một đối tác quan trọng của chính quyền địa phương, các viện nghiên cứu và các doanh nghiệp nhà nước trong việc triển khai các dự án AI.
Với tư cách là nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây lớn nhất Trung Quốc, Alibaba có vị thế quan trọng trong việc cung cấp các giải pháp AI cho các nhà máy và doanh nghiệp trong nước.
Đầu tư mạnh mẽ vào AI
Không dừng lại ở việc phát triển các mô hình AI, Alibaba còn cam kết đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng AI trong những năm tới.
Vào tháng 2 năm nay, công ty công bố kế hoạch chi 380 tỷ nhân dân tệ (tương đương 52,4 tỷ USD) trong ba năm tới để phát triển tài nguyên điện toán và cơ sở hạ tầng AI. Đây là một trong những khoản đầu tư lớn nhất của một công ty tư nhân Trung Quốc vào ngành điện toán và AI.
Động thái này của Alibaba cho thấy công ty không chỉ tập trung vào phát triển phần mềm mà còn đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật để hỗ trợ sự phát triển của AI. Bên cạnh đó, Alibaba cũng đang tìm cách xây dựng các mô hình AI thế hệ tiếp theo, bao gồm các mô hình mã nguồn mở như Qwen và đã thu hút sự chú ý của cộng đồng toàn cầu với những mô hình này.
Một trong những điểm đáng chú ý trong chiến lược AI của Alibaba là việc tập trung vào phát triển các mô hình AI mã nguồn mở.
Mô hình Qwen của Alibaba, bao gồm Qwen 2.5-Max, hiện đang đứng thứ ba trong bảng xếp hạng các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) do Chatbot Arena công nhận, chỉ sau các mô hình của DeepSeek.
Qwen không chỉ thu hút sự chú ý từ các nhà nghiên cứu mà còn được sử dụng rộng rãi bởi cộng đồng phát triển toàn cầu.
Chủ tịch Alibaba, Joe Tsai, đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của công nghệ mã nguồn mở trong chiến lược phát triển AI của công ty.
Ông cho rằng việc sử dụng mã nguồn mở sẽ giúp “dân chủ hóa AI”, cho phép bất kỳ ai cũng có thể triển khai mô hình AI trên cơ sở hạ tầng của riêng mình, dù đó là trên trung tâm dữ liệu hay máy tính cá nhân.
Động lực mới cho Alibaba
Bên cạnh AI, Alibaba cũng đang đẩy mạnh phát triển các sáng kiến trong lĩnh vực chip, đặc biệt là thông qua kiến trúc RISC-V, một thiết kế bộ xử lý CPU mới.
Với Damo Academy, nhóm nghiên cứu tiên phong của Alibaba, công ty đã ra mắt CPU đầu tiên đạt tiêu chuẩn máy chủ vào tháng 2 năm nay, mở rộng khả năng sử dụng các chip mã nguồn mở RISC-V trong nước.
Việc phát triển chip dựa trên RISC-V là một chiến lược quan trọng nhằm giảm sự phụ thuộc vào các công nghệ của Mỹ trong bối cảnh các lệnh cấm thương mại ngày càng nghiêm ngặt.
Dù Alibaba đang đạt được nhiều thành tựu trong ngành AI, nhưng công ty vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là từ các lệnh cấm và các hạn chế công nghệ từ Mỹ.
Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ đã khiến Alibaba và các công ty công nghệ Trung Quốc phải đối mặt với khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn cung cấp công nghệ tiên tiến, đặc biệt là trong ngành bán dẫn và AI. Tuy nhiên, như các nhà phân tích nhận định, chính những thách thức này lại thúc đẩy sự sáng tạo và đổi mới trong ngành công nghiệp AI Trung Quốc.
Theo SCMP
