Việc cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran được Ả Rập Saudi công bố sau khi người biểu tình tại Tehran giận dữ xông vào Đại sứ quán Ả Rập Saudi đốt phá, theo sau đó là lời chỉ trích đanh thép của người đứng đầu Iran. Cả hai vụ việc đều bắt nguồn từ việc Ả Rập Saudi chặt đầu giáo sĩ Shiite nổi tiếng Sheikh Nimr Al-Nimr với tội danh khủng bố.
Ngoại trưởng Ả Rập Saudi Adel Al-Jubeir cho biết nhân viên ngoại giao Iran có 48 giờ để về nước đồng thời triệu tập tất cả các nhân viên ngoại giao của Ả Rập Saudi tại Iran trở về.
Việc Ả Rập Saudi hành hình ông Al-Nimr và 46 người khác - vụ chặt đầu tập thể lớn nhất tại Ả Rập Saudi trong 35 năm qua - đã gây chia rẽ nghiêm trọng trong thế giới Hồi giáo và dấy lên những cuộc biểu tình phản đối lớn tại Bahrain, Iran, Pakistan.
Đây cũng có thể xem là hành động gây hấn mới nhất của chính quyền Ả Rập Saudi dưới thời Quốc vương Salman. Kể từ khi nắm quyền, ông Salman đã tiến hành xây dựng một liên quân nhằm không kích lực lượng nổi dậy người Shiite tại Yemen.
Lãnh đạo tối cao của Iran, Ayatollah Ali Khamenei ngày 3.1, đã cảnh báo Ả Rập Saudi sẽ phải gánh chịu "sự trả thù của Allah" cho tội lỗi vì đã giết giáo sĩ Shiite. Ngược lại Riyadh cáo buộc Tehran hỗ trợ "khủng bố" và đe dọa sẽ gây chiến.
Theo hãng thông tấn nhà nước Ả Rập Saudi, ông Al-Jubeir nói trong cuộc họp báo tại Riyadh rằng chính quyền Iran có "một hồ sơ dài của những hành vi xâm phạm cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài" - nhắc lại sự kiện chiếm đóng Đại sứ quán Mỹ năm 1979, và những sự cố như vậy cấu thành "một sự vi phạm trắng trợn các thỏa thuận quốc tế".
Ngoại trưởng Ả Rập Saudi cũng khẳng định Iran đang theo đuổi một "chính sách thù địch nhằm gây bất ổn an ninh cho khu vực", cáo buộc Tehran buôn lậu vũ khí, thuốc nổ và xây dựng mạng lưới khủng bố tại Ả Rập Saudi cũng như các nước khác trong khu vực Trung Đông. Ông Al-Jubeir thề rằng sẽ không để cho Iran "phá hoại an ninh của Ả Rập Saudi".
"Lịch sử của Iran là sự can thiệp tiêu cực và thù địch đối với các nước Ả Rập, luôn luôn đi kèm với lật đổ, phá hủy và giết chết các linh hồn vô tội", ông Al-Jubeir cáo buộc, trước khi công bố cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran.
Giáo sĩ Al-Nimr là thủ lĩnh của phong trào mùa xuân Ả Rập tại Ả Rập Saudi - được tiến hành bởi người Hồi giáo Shiite thiểu số - cho đến khi ông bị bắt vào năm 2012. Al-Nimr bị kết án về tội khủng bố nhưng ông phủ nhận và tuyên bố mình luôn chủ trương đấu tranh bất bạo động.
Thiên Hà - Theo AP, Một thế giới
