Đó là chia sẻ của PGS.TS.BS Zhuifeng Guo (Giám đốc Ban Đổi mới & Phát triển Ngoại khoa, Hiệp hội Quản lý Ngành Công nghiệp Y tế Quốc gia, Trung Quốc) tại Hội thảo Khoa học Quốc tế về Dinh dưỡng học đường năm 2025 - Vì một Việt Nam khỏe mạnh, Vì tầm vóc Việt do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế, Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức hôm nay 14/8.
Hội thảo đã quy tụ các cơ quan tham mưu của Đảng, cơ quan quản lý của Nhà nước, các nhà khoa học, chuyên gia quốc tế hàng đầu và sự đồng hành của Tập đoàn TH.
Coi đầu tư cho dinh dưỡng là đầu tư cho phát triển
Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức cho biết Việt Nam cần có một giải pháp đột phá về dinh dưỡng học đường, một cú hích chiến lược. Và mặt trận đột phá đó chính là trường học, bởi lứa tuổi học đường - đặc biệt giai đoạn từ 2 tới 12 tuổi là “giai đoạn vàng” để can thiệp toàn diện về dinh dưỡng và vận động, tạo ra tác động thay đổi trọn đời. Việt Nam cần hoàn thiện thể chế, chính sách - Coi đầu tư cho dinh dưỡng là đầu tư cho phát triển.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức cho biết Việt Nam cần có một giải pháp đột phá về dinh dưỡng học đường
Trong tham luận gửi tới Hội thảo, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã khái quát các kết quả từ "Mô hình điểm bữa ăn học đường bảo đảm dinh dưỡng hợp lý kết hợp tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ em, học sinh, sinh viên Việt Nam".
Mô hình điểm được triển khai tại 10 tỉnh thành, thuộc 5 vùng sinh thái lớn của cả nước. Kết quả triển khai mô hình điểm mang lại hiệu quả rõ nét về cải thiện tình trạng dinh dưỡng và thể lực, thay đổi tích cực nhận thức, thói quen ăn uống và vận động của học sinh, được phụ huynh và nhà trường đánh giá rất cao và thể hiện mong muốn được tiếp tục duy trì và phát triển các hoạt động của mô hình điểm.
“Các kết quả thu được đã cho thấy tính khoa học, hợp lý của mô hình và đây là giải pháp để giải quyết bài toán gánh nặng kép về dinh dưỡng hiện nay ở Việt Nam”, Bộ Giáo dục và Đào tạo đánh giá.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đề nghị luật hóa các quy định về dinh dưỡng học đường, đưa các nội dung quy định về dinh dưỡng học đường trong Luật Phòng bệnh. Chỉ đạo nghiên cứu, đề xuất tiến tới xây dựng Luật Dinh dưỡng/Luật Dinh dưỡng học đường.
Trao đổi tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Mai Thoa, Ủy viên chuyên trách, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cho biết hệ thống chính sách, pháp luật về chế độ, chính sách đối với trẻ em nói chung và về hỗ trợ, bảo đảm đời sống, dinh dưỡng học đường nói riêng đã được quan tâm ban hành. Các quy định này bước đầu tạo nền tảng quan trọng cho việc tổ chức bữa ăn học đường, bảo đảm an toàn thực phẩm, tăng cường dinh dưỡng cho học sinh. Qua đó còn góp phần thiết thực vào sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và phát triển toàn diện trẻ em.
Tuy nhiên, theo bà Mai Thoa hệ thống chính sách, pháp luật về dinh dưỡng học đường còn một số hạn chế, bất cập như văn bản quy phạm pháp luật quy định trực tiếp về dinh dưỡng học đường hiệu lực pháp lý chưa cao, chủ yếu là các văn bản mang tính hướng dẫn của bộ, ngành.
“Đến nay, chưa có văn bản quy định toàn diện về dinh dưỡng học đường để bảo đảm công tác này được triển khai một cách tổng thể, đồng bộ và hiệu quả. Một số nhiệm vụ quan trọng như xây dựng bộ tiêu chuẩn dinh dưỡng học đường thống nhất chưa được ban hành, dẫn đến thiếu cơ sở pháp lý vững chắc cho tổ chức và giám sát thực hiện”, bà Hoa nói.
Bà Hoa cho rằng để tạo chuyển biến rõ nét, toàn diện trong công tác dinh dưỡng học đường, góp phần cải thiện và nâng cao tầm vóc, thể lực của người Việt Nam Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương cần tập trung hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về dinh dưỡng học đường.
“Ngay tại kỳ họp thứ 10 tới, Quốc hội sẽ xem xét thông qua Luật Phòng bệnh, trong đó có nội dung dinh dưỡng sẽ được đưa thành một chương trong dự thảo luật này. Chúng tôi hy vọng dự thảo trình ra Quốc hội lần này sẽ giải quyết được những vấn đề bất cập và thiếu hụt về khung pháp lý liên quan tới dinh dưỡng học đường”, bà Nguyễn Thị Mai Thoa nói.
Trong khi đó, TS.BS Lê Thái Hà, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế cho biết có một số quy định liên quan tới dinh dưỡng học đường sẽ chuyển từ “khuyến nghị” sang “bắt buộc” khi được đưa vào Luật Phòng bệnh, quy định cụ thể trách nhiệm triển khai thực hiện công tác y tế trường học cho người học thuộc phạm vi quản lý của cơ sở giáo dục để bảo đảm người học được chăm sóc sức khỏe toàn diện cả thể chất và tinh thần. Bộ Y tế đang nỗ lực hoàn thiện dự luật và báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội xem xét.
Bốn trụ cột góp phần nâng cao thể lực, trí lực
Tại hội thảo, nhiều chuyên gia quốc tế hàng đầu đã đưa ra những bài học đa chiều từ các quốc gia đã thành công trong việc luật hóa và triển khai dinh dưỡng học đường.
Tiến sĩ Philipp Rösler, nguyên Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Y tế Đức chia sẻ kinh nghiệm thành công từ Tiêu chuẩn Dinh dưỡng Đức (DGE) và chương trình Sữa – Rau – Quả học đường của EU, khuyến nghị Việt Nam cần nhân rộng các mô hình đã thí điểm thành công, đồng thời xây dựng bộ tiêu chuẩn dinh dưỡng quốc gia riêng.
Chia sẻ kinh nghiệm của Trung Quốc trong việc triển khai chính sách dinh dưỡng học đường, PGS.TS.BS Zhuifeng Guo (Giám đốc Ban Đổi mới & Phát triển Ngoại khoa, Hiệp hội Quản lý Ngành Công nghiệp Y tế Quốc gia, Trung Quốc) cho biết Trung Quốc đã tích lũy nhiều kinh nghiệm quý báu trong việc triển khai chính sách dinh dưỡng học đường. Toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm học đường tại Trung Quốc được tối ưu hóa thông qua quy trình mua sắm chuẩn hóa, minh bạch, gắn kết với ngành công nghiệp địa phương và cơ chế điều chỉnh giá linh hoạt.
Từ thực tế tại Việt Nam, kết hợp với kinh nghiệm của Trung Quốc, TS Zhuifeng Guo cho rằng để xây dựng và triển khai chính sách dinh dưỡng học đường hiệu quả, điều kiện cần là nền tảng của chính sách bao gồm: xây dựng khung pháp lý và thể chế hóa chính sách; bảo đảm phối hợp liên ngành và tích hợp nguồn lực; duy trì nguồn tài chính bền vững. Cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành như Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế…, chính quyền địa phương cần tiếp tục được củng cố để nâng cao hiệu quả thực hiện.
Điều kiện đủ là yếu tố tối ưu chính sách bao gồm xây dựng tiêu chuẩn dinh dưỡng khoa học, thực đơn phù hợp từng vùng miền; thiết lập cơ chế giám sát minh bạch; đẩy mạnh giáo dục dinh dưỡng và nâng cao nhận thức cộng đồng. Chính sách sẽ khó đạt hiệu quả nếu thiếu một hệ thống giám sát chặt chẽ và sự tham gia của phụ huynh, nhà trường
“Nếu Việt Nam kết hợp chặt chẽ bốn trụ cột: pháp luật – tài chính – giám sát – giáo dục, chính sách dinh dưỡng học đường chắc chắn sẽ bền vững hơn, góp phần nâng cao thể lực, trí lực và phát huy tối đa tiềm năng nguồn nhân lực quốc gia”, TS Zhuifeng Guo nói.
Trao đổi thêm với PV bên lề hội thảo, TS Zhuifeng cho rằng để chương trình bữa ăn học đường và ly sữa học đường Quốc gia thành công, thì có 3 yếu tố cần thiết: Một là phải có Luật riêng của nhà nước dành cho chương trình. Hai là phải có sự vào cuộc của đa bộ ngành, trong đó quan trọng nhất là Bộ Giáo dục & Đào tạo, Bộ Y tế... Thứ ba, quá trình triển khai thực hiện phải được giám sát chặt chẽ dựa trên những tiêu chuẩn, quy chuẩn mà luật đã ban hành.
Từ góc độ của một doanh nghiệp khởi xướng, đồng hành cùng Chính phủ, các ban bộ ngành triển khai các Chương trình dinh dưỡng học đường quốc gia, Anh hùng Lao động Thái Hương, Nhà sáng lập Tập đoàn TH bày tỏ: Với những mong ước chân thành từ trái tim của một người mẹ, tôi mong tất cả chúng ta, trên cương vị riêng của mỗi người, hãy ứng xử với con trẻ ngày hôm nay bằng tấm lòng người mẹ, hãy góp phần thúc đẩy để ban tặng cho các con một Bữa ăn học đường, một tấm khiên, một thành trì che chắn vững chãi, đó là một bộ luật: gọi là Luật Dinh dưỡng Học đường, trong đó có ly sữa mang tên ly sữa học đường quốc gia.
Bà Thái Hương khẳng định, cùng với các doanh nghiệp chân chính khác, Tập đoàn TH tiếp tục sẵn sàng tham gia gánh vác cùng Đảng và Nhà nước chăm lo sức khỏe cho người dân.
“Hãy để mỗi bữa ăn học đường, mỗi ly sữa tươi sạch không chỉ nuôi dưỡng thể chất, mà còn thắp lên khát vọng và ý chí vươn mình của dân tộc Việt”, bà Thái Hương nói.
Phát biểu kết luận và chỉ đạo tại Hội thảo, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đánh giá cao nội dung tham luận và ý kiến phát biểu sâu sắc, tâm huyết của các nhà quản lý, cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước, các chuyên gia, nhà khoa học. Các ý kiến đã tập trung phân tích, khẳng định vai trò thiết yếu của dinh dưỡng cho con người Việt Nam, nhất là dinh dưỡng học đường đối với việc nâng cao sức khỏe, tầm vóc, thể lực, trí tuệ của thế hệ trẻ.
Nhiều đề xuất, kiến nghị mở ra những giải pháp rất thiết thực, có cơ sở khoa học, thực tiễn và tính khả thi cao, đặc biệt là tiếp cận dinh dưỡng theo vòng đời con người gắn với bối cảnh văn hóa, xã hội và điều kiện thực tiễn của Việt Nam
“Kết quả hội thảo là cơ sở để các ban, bộ, ngành tham mưu, xây dựng và hoàn thiện khung chính sách toàn diện về dinh dưỡng, góp phần thực hiện thắng lợi các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về chăm sóc sức khỏe, phát triển nguồn nhân lực và nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân”, ông Nghĩa nói.