Bộ Công Thương hiện vừa xây dựng dự thảo Thông tư Quy định lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống tại Việt Nam, nhằm thúc đẩy năng lượng sạch và hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào 2050. Dự thảo Thông tư đang được lấy ý kiến rộng rãi từ các tổ chức, cá nhân để hoàn thiện trước khi ban hành.
Theo dự thảo này, kể từ ngày 1/1/2026, phương tiện cơ giới dùng động cơ xăng trên toàn quốc sẽ sử dụng xăng sinh học E10. Trước một số lo ngại về sự tương thích giữa động cơ và loại xăng này, VietTimes đã có cuộc trao đổi với ông Bùi Ngọc Bảo – Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam.
Lộ trình chuyển đổi chậm hơn yêu cầu của Chính phủ
- Từ 1/1/2026, phương tiện cơ giới dùng động cơ xăng trên toàn quốc sẽ sử dụng xăng sinh học E10 thay thế cho các loại xăng khoáng đang sử dụng hiện nay. Ông đánh giá như thế nào về ưu thế vượt trội của xăng E10 so với các loại xăng đang bán trên thị trường?
- Trước hết, việc sử dụng xăng sinh học là một trong những mục tiêu hướng tới không chỉ của Việt Nam mà của các nước khác trên thế giới, bởi mục đích cao nhất của loại xăng này là giảm phát thải khí thải. Do đó, việc sử dụng xăng sinh học thay thế cho xăng khoáng đã diễn ra hàng chục năm nay trên thế giới.
Tại Việt Nam, Chính phủ yêu cầu chuyển đổi sang xăng sinh học trên cơ sở Quyết định 53/2012/QĐ-TTg của Thủ tướng, trong đó yêu cầu chuyển sang xăng E5 năm 2014 - 2015.
Nếu đúng theo lộ trình của Quyết định 53, từ 2016- 2017, chúng ta phải chuyển đổi xăng E5 lên thành xăng E10. Hiện, việc chuyển đổi đang chậm so với lộ trình đã đề ra.
Với cam kết của Việt Nam đối với COP 26 là đưa phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, cùng với những vấn đề môi trường, phát triển bền vững, Bộ Công Thương đã soạn thảo Thông tư quy định lộ trình về sử dụng xăng E10. Theo đó, bắt đầu từ 1/1/2026 sẽ chuyển đổi trên toàn thị trường đối với mặt hàng xăng và sẽ sử dụng xăng sinh học E10.
Tính năng cơ bản nhất của xăng E10 và tới đây có quy định với cả xăng E15, đó là loại xăng này giúp giảm khí phát thải CO, thân thiện với môi trường, hướng tới mục tiêu bảo vệ môi trường và vẫn đảm bảo các tính năng để các phương tiện giao thông hoạt động bình thường.
Riêng đối với xăng E10, theo báo cáo của các nhà khoa học, loại xăng này giúp giảm từ 25-30% khí phát thải CO.
- Từ ngày 1/8, một số doanh nghiệp đầu mối xăng dầu đã bán xăng E10 thí điểm ở Hà Nội, TP HCM và Hải Phòng. Phản ánh của người dân về việc sử dụng thí điểm xăng E10 là như thế nào, thưa ông?
- Việc 2 tập đoàn lớn là Petrolimex và PVOIL bán thí điểm xăng E10 không phải để đánh giá cảm nhận của người tiêu dùng mà chủ yếu để xem xét các vấn đề về logistic. Trên cơ sở đó, nếu từ 1/1/2026 tới đây phải bán trên toàn quốc xăng E10, các doanh nghiệp sẽ đánh giá việc chuẩn bị nguồn hàng, pha chế ra sao? Trong đó, cũng có việc giới thiệu cho khách hàng mặt hàng mới.
Mục tiêu cơ bản nhất của các doanh nghiệp khi thực hiện thí điểm bán xăng E10 là đánh giá khả năng logistic khi tổ chức triển khai bán loại xăng này trên diện rộng.
Trước đây, khi sử dụng xăng E5 và cho tới nay là xăng E10, chúng tôi chưa nhận được ý kiến của người dân hoặc của các tổ chức về vấn đề chất lượng của các loại xăng này. Trên thực tế, xăng sinh học là loại xăng đang được sử dụng thông dụng ở rất nhiều nước hiện nay.
Sẽ phải nhập khẩu 70% etanol
- Người tiêu dùng lo ngại việc sử dụng xăng E10 sẽ làm hư hại đến phương tiện giao thông. Quan điểm của ông ra sao về ý kiến này?
- Đối với những loại xe sản xuất sau năm 2000 thì người tiêu dùng hoàn toàn có thể yên tâm để sử dụng xăng E10 một cách bình thường.
Đối với xe sản xuất trước năm 2000, vẫn sử dụng xăng E10 chạy bình thường. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, nếu có những vấn đề phát sinh, ví dụ bộ chế hòa khí của xe bị chảy xăng thì người tiêu dùng có thể nhờ các cửa hàng sửa chữa xe để điều chỉnh kịp thời. Nếu không có vấn đề gì phát sinh thì xe vẫn chạy bình thường.
Vấn đề cần lưu ý ở đây là người tiêu dùng cần chọn loại xăng đáp ứng yêu cầu của xe. Bởi thực tế hiện nay, đa phần người tiêu dùng đang sử dụng xăng theo thói quen mà chưa chú ý đến yêu cầu sử dụng xăng của xe.
Ví dụ như yêu cầu của xe sử dụng nhiên liệu ở cấp độ V, thì chúng ta phải sử dụng nhiên liệu ở cấp độ V (ví dụ như xăng khoáng RON95-V, mà chúng ta không sử dụng RON 95 ở mức III, hay IV).
Bản chất E10 cũng chỉ là một loại xăng, ví dụ như xăng E10-RON95, cấp độ của nó thể hiện ở số la mã cuối cùng III, IV, V. Nếu xe yêu cầu phải sử dụng ở mức V, người tiêu dùng phải chọn E10-RON95 V mới đáp ứng yêu cầu nhiên liệu của xe. Nếu chúng ta vẫn sử dụng ở cấp thấp hơn so với yêu cầu của xe thì không thể đổ lỗi cho xăng E10 gây hư hỏng xe mà do cách chúng ta sử dụng chưa đúng loại xăng phù hợp với yêu cầu của xe.
Do đó, người tiêu dùng cần mở catalogue (tài liệu giới thiệu) của xe, xem nhà sản xuất yêu cầu sử dụng loại nhiên liệu gì? Để từ đó sử dụng loại nhiên liệu đúng theo yêu cầu của xe.
- Để thực hiện lộ trình từ 1/1/2026 bán xăng E10 trên toàn quốc, Hiệp hội xăng dầu Việt Nam và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh xăng dầu đã có sự chuẩn bị như thế nào, thưa ông?
- Chúng ta đã có quy định bán mặt hàng xăng E5 và khi chuyển sang bán xăng E10 thì một số đơn vị sản xuất đã phải tăng cường năng lực pha chế. Chính vì vậy Hiệp hội xăng dầu Việt Nam cũng như một số các doanh nghiệp có đề nghị với Bộ Công Thương cần có văn bản ban hành sớm để thông tin chính thức về lộ trình từ 1/1/2026 sẽ bán toàn bộ xăng E10 trên toàn quốc. Trên cơ sở đó để các doanh nghiệp chuẩn bị kịp thời cho việc bán loại xăng này trên diện rộng.
- Với lộ trình như vậy, chúng ta sẽ cần một nguồn cung cực kỳ lớn đối với xăng E10. Vậy theo ông, nguồn cung xăng E10 sẽ được đảm bảo như thế nào?
- Hiện nay chúng ta có tất cả 6 nhà máy để sản xuất etanol, nhưng do nhu cầu rất ít, cho nên chúng ta mới chỉ có 2 nhà máy làm việc. Còn 4 nhà máy chưa hoạt động. Nếu lộ trình này được thực hiện sẽ giúp các nhà máy đã xây xong đưa vào vận hành.
Nếu sử dụng xăng E10 trên toàn quốc thì tất cả 6 nhà máy này cũng chỉ đáp ứng được khoảng hơn 30% lượng etanol để pha vào xăng khoáng. Còn khoảng 70%, chúng ta sẽ phải nhập khẩu. Hiện nay, thị trường cung cấp etanol tiềm năng cho Việt Nam là Mỹ và Bra-xin.
- Xin cảm ơn ông!