Ngày 5/6, Philippines chính thức mở thầu mua 250.000 tấn gạo trắng hạt dài (loại 25% tấm) theo thỏa thuận liên Chính phủ (G2G), nhưng theo thông tin ban đầu, cả Việt Nam và Thái Lan đều bị loại do giá bỏ thầu đều vượt dự kiến ngân sách của Cơ quan lương thực quốc gia Philippines (NFA) đề ra.
Ông Lâm Anh Tuấn - Giám đốc Công ty TNHH Thịnh Phát, hội viên của Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA) đã xác nhận thông tin trên. Theo ông Tuấn, dự kiến ngân sách được NFA đưa ra để mua 250.000 tấn gạo lần này được quy ra khoảng 340 USD/tấn (giá giao tại kho của Philippines), trong khi đó, giá bỏ thầu của Việt Nam và Thái Lan đều cao hơn, cho nên Philippines đã quyết định loại bỏ cả hai, “trong đó mức giá Việt Nam đưa ra cao hơn mức dự kiến của Philippines khoảng 10 USD/tấn”, ông cho biết.
Tuy nhiên, ông Tuấn cũng lưu ý thêm rằng, NFA đã thương lượng với cả Việt Nam, Thái Lan và nếu đồng ý giảm giá theo đề xuất của NFA, họ sẽ nhập khẩu. “Nhưng nghe đâu Thái Lan đã “buông” luôn rồi, còn mình có đồng ý theo hay không vẫn chưa biết được, đang đợi kết quả”, ông nói.
Như vậy, trong trường hợp nếu Việt Nam đồng ý cung cấp 250.000 tấn cho Philippines, có nghĩa doanh nghiệp đại diện đi dự thầu đã đồng ý hạ giá bán theo đề xuất của NFA.
Trước đó chuyên trang phân tích thị trường lúa gạo thế giới (Oryza.com) lý giải Philippines quyết định nhập khẩu thêm gạo nhằm gia tăng dự trữ quốc gia do sản xuất trong nước bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thời tiết El Nino gây khô hạn tại quốc gia này.
Cuối tháng 2-2015 vừa qua, Việt Nam đã giành được hợp đồng cung cấp 300.000 tấn gạo trắng hạt dài cho Philippines theo thỏa thuận G2G, sau khi đồng ý giảm giá xuống ngang bằng với mức giá trúng thầu (200.000 tấn) của Thái Lan.
Trong năm 2014, Philippines đã nhập khẩu tổng cộng 1,8 triệu tấn gạo, trong đó có 1,5 triệu tấn được ký trong năm ngoái và 300.000 tấn còn lại được chuyển từ năm 2013 sang.
Còn theo dự báo của Tổ chức Nông lương Liên hiệp quốc (FAO), trong năm 2015, Philippines sẽ nhập khẩu khoảng 1,8 triệu tấn gạo để ổn định giá gạo nội địa và gia tăng dự trữ quốc gia.
Theo Oryza.com, hiện gạo 25% tấm của Thái Lan được chào bán với giá 330-340 USD/tấn, giảm 5 USD/tấn so với cách đây ít hôm, trong khi Việt Nam tăng 5 USD/tấn và được chào bán ở mức 330-340 USD/tấn.
Xuất khẩu gạo 4 tháng đầu năm của Việt Nam (bao gồm xuất tiểu ngạch) ước đạt 2,04 triệu tấn, kim ngạch 889 triệu USD, giảm 0,5% về lượng và 5% về giá trị. Đáng chú ý, xuất khẩu sang một số thị trường chính giảm mạnh so với cùng kỳ: Philipines giảm 41%, Trung Quốc giảm 45,1%...
Theo đánh giá của ông Huỳnh Thế Năng, Tổng giám đốc Tổng công ty Lương thực miền Nam, thị trường xuất khẩu gạo giảm sâu một phần là do những thị trường lớn của gạo Việt Nam như Indonesia, Philipines đang hướng dần đến tự chủ về lương thực.
Bên cạnh đó, xuất khẩu gạo gặp khó còn do nguồn cung các nước xuất khẩu dồi dào, tạo cạnh tranh gay gắt trên thị trường, một số nước xuất khẩu lớn như Thái Lan, Ấn Độ lượng tồn kho cao.
Chưa hết, trong khi Thái Lan nỗ lực đẩy mạnh xuất khẩu, giảm tồn kho thì các nước xuất khẩu gạo lớn khác như Ấn Độ, Pakistan cũng tăng cường cạnh tranh, giành thị phần xuất khẩu tại thị trường châu Phi, Trung Đông, Myanmar; Campuchia tăng cường xuất khẩu vào EU, Trung Quốc khiến cho xuất khẩu gạo của Việt Nam khó khăn về đầu ra. Tại thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam là châu Phi, lượng gạo XK cũng giảm sút.
Theo Trí Thức Trẻ
