|
|
Theo Truyền hình quân đội Nga ngày 18.4, vào năm 1965, các kỹ sư ở nhà máy Splav (nay thuộc tập đoàn NPO) tại vùng Tula, Liên Xô nhận được yêu cầu từ miền Bắc Việt Nam: cải tiến dàn phóng tên lửa hàng loạt (MLRS) loại Grad nổi tiếng thành các ống phóng đơn lẻ, cơ động để phù hợp chiến tranh du kích ở miền Nam Việt Nam.
Nhà thiết kế trưởng Nikolai Makarovets của tập đoàn tên lửa NPO nhớ lại: “Việt Nam nhờ chính phủ Liên Xô giúp cải tiến dàn phóng hàng loạt của loại tên lửa Grad thành những ống phóng đơn. Đó thực sự là một cú sốc cho chúng ta, vì các nhà thiết kế của chúng ta chỉ có 10 ngày để thực hiện yêu cầu này, và họ đã làm việc cả ngày lẫn đêm để đáp ứng và đã thành công”.
Theo đó, các ống phóng trong dàn phóng MLRS của Grad được tháo rời, các ống đều có rãnh để phóng quả đạn tên lửa đi xa chính xác hơn, và mỗi ống có dây cáp điều khiển dài 20 m nối tới bảng điều khiển.
Những ống phóng tên lửa đơn này được gọi là Grad-P (P viết tắt portable, tức cơ động, dễ mang vác). Du kích Việt Nam đã vận chuyển, giấu trong rừng rậm, ven sông ngòi hoặc chôn giấu trong lòng đất. Rồi khi thời cơ đến là sử dụng tấn công các mục tiêu của kẻ địch.
Đến năm 1966, những ống phóng tên lửa Grad đơn lẻ đầu tiên được đưa sang miền Bắc Việt Nam, và tổng cộng Liên Xô đã cung cấp khoảng 1.400 ống phóng như vậy cho Việt Nam, góp phần vào cuộc kháng chiến chống Mỹ.
| Dàn phóng đơn tên lửa Grad-Ptại bảo tàng của Nhà máy Splav ở Tula (Nga) |
| Còn đây là dàn BM-21 Grad chính quy - Ảnh: military-informant |
Các ống phóng tên lửa Grad (loại 122 mm) đơn lẻ này đã tạo ra hiệu quả tấn công tốt, khi du kích dùng để bắn vào các căn cứ quân sự của Mỹ ở miền Nam Việt Nam, gây nhiều thiệt hại cho quân Mỹ cũng như quân VNCH.
Truyền hình quân đội Nga cho hay tên lửa Grad 122 mm này đã bắn hàng ngàn quả vào các sân bay quân sự của Mỹ ở miền Nam Việt Nam. Loại Grad-P này có thể bắn theo từng dàn đơn lẻ hoặc phóng cấp tập khi hàng chục dàn cùng tấn công đồng loạt.
“Người Mỹ bị sốc khi chứng kiến sự xuất hiện của loại vũ khí này”, theo ông Makarovets.
Grad-P sau đó còn được sử dụng trong các cuộc chiến ở nhiều nơi trên thế giới như châu Phi, Trung Đông. Ngày nay tại bảo tàng của Splav ở Tula còn lưu giữ 1 dàn phóng đơn của loại Grad-P.
| Dàn phóng đơn tên lửa Grad-P |
| Nạp đạn cho dàn phóng đơn tên lửa Grad-P của quân đội một nước châu Phi - Ảnh: RG |
| Tên lửa Grad-P khai hoả từ ống phóng đơn |
Dàn tên lửa phóng loạt BM-21 Grad đi vào phục vụ quân đội Liên Xô từ năm 1963, có tầm bắn xa từ 3 - 20 km (một số loại cải tiến bắn xa đến 40 km), có 40 ống phóng với mỗi ống phóng dài 3 m. Loại đạn tên lửa (hay còn gọi là pháo phản lực) dài 2,87 m, thường có đường kính 122 mm, đầu đạn nặng 20 kg.
Ngày nay thế hệ hậu Grad của Nga có Tornado-S và Smersh mạnh mẽ hơn, bắn xa đến 100 km.
Xem clip Truyền hình quân đội Nga nói về việc cải tiến dàn tên lửa Grad thành những ống phóng đơn lẻ, phù hợp chiến tranh du kích theo yêu cầu của Việt Nam thời kháng chiến chống Mỹ:
Theo Thanh Niên