Cuộc tấn công quân sự của Moscow đối với nước láng giềng đã khiến hàng nghìn người thiệt mạng, hàng triệu người phải sơ tán, khiến Mỹ và các đồng minh buộc phải áp đặt các lệnh trừng phạt đối với các thực thể, doanh nghiệp và giới tài phiệt của chính phủ Nga.
Hãng thông tấn RIA dẫn lời một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao cho biết Nga sẽ đáp trả các lệnh trừng phạt của Liên minh châu Âu vào thứ Sáu (1/4). Nikolai Kobrinets nói với hãng tin Reuters: “EU sẽ sớm có câu trả lời… các biện pháp trừng phạt vô trách nhiệm của Brussels đã và đang ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày của người dân châu Âu bình thường”.
Hôm 31/3, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tung ra một trong những quân bài lớn nhất của mình khi yêu cầu người mua năng lượng châu Âu bắt đầu thanh toán bằng đồng rúp kể từ 1/4 hoặc các hợp đồng hiện tại bị tạm dừng.
Các chính phủ châu Âu bác bỏ tối hậu thư về năng lượng của Putin, trong đó nước tiếp nhận khí đốt Nga lớn nhất lục địa là Đức, gọi đó là "hành động tống tiền".
Cuộc tranh giành năng lượng có ảnh hưởng rất lớn đối với châu Âu do các quan chức Mỹ cùng các đồng minh trên khắp thế giới gây áp lực buộc Putin phải dừng cuộc tấn công quân sự đã cướp đi một phần tư trong số 44 triệu người của Ukraine.
CÁC TRẬN CHIẾN PHÍA TRƯỚC
Putin đã gửi quân vào ngày 24/2 để thực hiện cái mà ông gọi là "hoạt động quân sự đặc biệt" nhằm phi quân sự hóa Ukraine. Các nước phương Tây cho rằng mục đích thực sự của Putin là lật đổ chính phủ Ukraine.
Tại các cuộc đàm phán trong tuần này, Moscow cho biết họ sẽ giảm sự hiện diện quân sự gần thủ đô Kyiv và ở phía bắc như một hành động thiện chí và tập trung vào việc "giải phóng" khu vực đông nam Donbass. Tuy nhiên, Kyiv và các đồng minh cho rằng Nga đang củng cố lại lực lượng sau khi hứng chịu tổn thất từ một cuộc phản công của Ukraine để chiếm lại các vùng ngoại ô và các khu vực chiến lược ở phía đông bắc và tây nam thủ đô Kyiv.
Trong một bài phát biểu vào đêm muộn, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cảnh báo về "các trận chiến phía trước" ở Donbass và thành phố cảng phía nam Mariupol bị bao vây. “Chúng tôi vẫn cần phải đi trên một con đường rất khó khăn để đạt được mọi thứ chúng tôi muốn,” Zelenskiy nói.
Trong khi đó, các cuộc đàm phán hòa bình vẫn đang diễn ra bằng hội nghị trực tuyến vào thứ Sáu (1/4). Bộ Quốc phòng Anh cho biết, Moscow đang tái triển khai lực lượng từ các khu vực ly khai do Nga hậu thuẫn ở Gruzia đến Ukraine để củng cố vị thế của mình.
Các nhà chức trách Ukraine đã hy vọng sẽ sơ tán thêm nhiều cư dân khỏi Mariupol sau khi Nga đồng ý mở hành lang nhân đạo vào 1/4, nhưng một số thỏa thuận trước đó đã sụp đổ trong bối cảnh hai bên buộc tội lẫn nhau. Phó Thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk cho biết, 45 xe buýt được gửi đến sơ tán người dân khỏi Mariupol đã bị các lực lượng Nga chặn lại hôm 31/3 bên ngoài Berdyansk, khoảng 75 km về phía tây.
"Ngày mai, chúng tôi sẽ tiếp tục cố gắng thông qua một hành lang nhân đạo đến Mariupol để không phải bỏ rơi người dân của chúng tôi", bà nói trong một bài đăng trực tuyến.
Văn phòng thị trưởng ước tính 5.000 người đã chết. Hàng chục nghìn người đã bị mắc kẹt trong nhiều tuần với thức ăn, nước uống và các nguồn cung cấp ít ỏi khác trong thành phố từng là nơi sinh sống của 400.000 người nhưng đã bị nghiền nát do các đợt bắn phá.
Ở những nơi khác, có bằng chứng về việc Ukraine phản công thành công ở Trostyanets, một thị trấn phía đông. Xe tăng Nga cháy rụi và kho đạn bị bỏ lại rải rác trên những con đường lầy lội. Một người phụ nữ tên Larisa cho biết: "Chúng tôi đã ở dưới tầng hầm 30 ngày với con nhỏ. Bọn trẻ đang run rẩy, thậm chí nằm im".
KHỦNG HOẢNG NĂNG LƯỢNG
Với cuộc chiến làm trầm trọng thêm giá nhiên liệu toàn cầu, Tổng thống Joe Biden hôm 31/3 đã công bố đợt xả kho dầu dự trữ lớn nhất từ trước đến nay từ kho dự trữ dầu của Mỹ.
"Đây là thời điểm gây hậu quả và nguy hiểm cho thế giới", Biden nói khi ông tuyên bố xuất kho 180 triệu thùng bắt đầu từ tháng Năm. Tuy nhiên, số tiền đó không đủ bù cho khoản lỗ của Mỹ đối với dầu Nga mà ông Biden đã cấm trong tháng này.
Cuộc chiến cũng có nguy cơ làm gián đoạn nguồn cung cấp lương thực toàn cầu, với việc một quan chức chính phủ Mỹ chia sẻ hình ảnh các cơ sở lưu trữ ngũ cốc ở Ukraine (nước xuất khẩu lớn thứ 4 thế giới trong mùa trước) đã bị tàn phá.
