Truyền thông Trung Quốc "dọa" chiến tranh, Ngoại trưởng Pompeo hủy thăm Đài Loan

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao mỹ Morgan Ortagus viết trên Twitter rằng chuyến thăm châu Âu sắp tới của ông Pompeo sẽ là chuyến công du cuối cùng của ông trên cương vị Ngoại trưởng Mỹ. Bà đưa ra thông báo trên để đáp lại một bài bình luận trên tờ Thời báo Hoàn cầu – trong đó cảnh báo rằng chuyến thăm của ông Pompeo tới Đài Loan có thể dẫn tới chiến tranh.

“Không có kế hoạch tới thăm Đài Loan trong tuần này, nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục sự ủng hộ kiên định đối với Đài Loan như một nền kinh tế thị trường thành công, một nền dân chủ mạnh mẽ và một lực lượng tốt đẹp trên thế giới” – bà Ortagus viết.

“Trung Quốc cần phải hành động có trách nhiệm và ngừng tin vào những lời nói dối trong chính chương trình tuyên truyền của họ. Kiểu ngoại giao hoảng loạn của họ là nguy hiểm và tùy tiện” – bà viết thêm.

Cuối tuần trước, Ngoại trưởng Pompeo đưa ra một tuyên bố nói rằng những hạn chế trước đây áp đặt với giới chức Mỹ liên quan tới việc tiếp xúc với các đối tác Đài Loan là “trống rỗng và không còn”.

Ông nói rằng những hạn chế này từng được áp dụng “nhằm nỗ lực xoa dịu chính quyền ở Bắc Kinh”, và trong tương lai tất cả các cam kết chính thức với Đài Loan nên được xử lý thông qua Viện Mỹ tại Đài Loan – vốn được xem như Đại sứ quán Mỹ tại Đài Loan.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên trong hôm đầu tuần này nói rằng, Bắc Kinh cực lực lên án hành động của ông Pompeo và sẽ chống trả lại mọi nỗ lực phá hủy các lợi ích của họ.

Việc gỡ bỏ hạn chế chỉ là một trong số những động thái mới nhất gây căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc, trong những ngày cuối cùng của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Washington đã nâng cấp quan hệ với Đài Bắc, và nói rằng Đại sứ Mỹ tại LHQ Kelly Craft sẽ tới thăm Đài Loan trong tuần này.

Tháng 8 năm ngoái, Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ nhân sinh Mỹ Alex Azar đã trở thành quan chức cấp cao nhất của Mỹ tới thăm Đài Loan kể từ năm 1979. Bắc Kinh phản ứng bằng cách triển khai nhiều chiến đấu cơ tới sát Đài Loan.

Một bài bình luận đăng tải trên tờ Thời báo Hoàn cầu hôm cuối tuần trước nói rằng, cách phản ứng của Bắc Kinh sẽ “áp đảo” nếu như ông Pompeo tới thăm Đài Loan trước ngày tuyên thệ của ông Joe Biden ngày 20/1.

“Các chiến đấu cơ của PLA sẽ lập tức bay qua Đài Loan, tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với Đài Loan theo cách chưa từng có tiền lệ” – bài viết có đoạn – “Nếu Đài Loan và Mỹ dám tiếp tục đưa ra những hành động khiêu khích như vậy, rất có khả năng sẽ kích động một cuộc chiến tranh. Chúng ta sẽ trừng phạt chính quyền Đài Loan vì hợp tác với buổi diễn của oogn Pompeo”.

Xin Qiang – Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ thuộc ĐH Fudan – nói rằng Bắc Kinh rất có khả năng sẽ phản ứng mạnh mẽ nếu ông Pompeo thực sự đến thăm Đài Loan.

Vị chuyên gia nói rằng phản ứng này sẽ mạnh mẽ hơn so với thời điểm mà PLA thực hiện các cuộc thử nghiệm tên lửa nhằm đáp trả chuyến thăm của cựu lãnh đạo Đại Loan Lee Teng-hui (Lý Đăng Huy) tới thăm Mỹ vào năm 1995.

Nhưng một số nhà quan sát khác cho rằng Bắc Kinh khó có thể đưa ra hành động kịch tính bởi họ đang tập trung hơn vào việc hợp tác với chính quyền sắp tới của ông Biden.

Liu Weidong – chuyên gia về quan hệ Mỹ-Trung thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc – nói rằng rất khó có khả năng có thêm quan chức cấp cao của Mỹ tới thăm Đài Loan trong khi chỉ còn tính bằng ngày là chính quyền Trump kết thúc.

“Tổng thống Trump sẽ tập trung hơn vào vấn đề trong nước trong những ngày còn lại và ông ta sẽ không chú ý tới vấn đề Đài Loan” – ông Liu nói.

Một nguồn tin thân với PLA cũng cho hay Bắc Kinh đang tập trung hơn vào chính quyền mới của Mỹ.

“Trung Quốc đang chờ tới lễ tuyên thệ của ông Biden. Điều tiếng nào mà một chính phủ có thể tạo nên khi chỉ còn 10 ngày? Bắc Kinh chắc chắn sẽ cho Đài Loan một khoảng thời gian khó khăn (nếu ông Pompeo đến thăm hòn đảo này) bằng các cuộc tập trận quân sự gần đó” – SCMP dẫn nguồn tin trên cho hay.