Một startup được sáng lập bởi nhà khoa học nổi tiếng của Trung Quốc, Kai-Fu Lee (Lý Khai Phục), đã trở thành “kỳ lân” chỉ trong vòng chưa đầy 8 tháng dựa vào sức mạnh của một mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) nguồn mở mới được xem là vượt trội mô hình của Thung lũng Silicon xét trên một số khía cạnh.
Công ty này, có tên 01.AI, đã đạt được mức định giá hơn 1 tỉ USD sau vòng gọi vốn có sự tham dự của đơn vị điện toán đám mây của tập đoàn Alibaba, ông Lee nói trong một bài phỏng vấn. Vị CEO của công ty đầu tư mạo hiểm Sinovation Ventures dự kiến sẽ giữ vai trò CEO của startup mới. Ông bắt đầu hình thành đội ngũ nhân sự cho 01.AI trong tháng 3 và bắt đầu hoạt động vào tháng 6 năm nay.
Mô hình ngôn ngữ lớn mã nguồn mở của startup này, Yi-34B, đã cho phép các nhà phát triển trên toàn thế giới tiếp cận, bằng cả tiếng Anh và tiếng Trung. Các mô hình ngôn ngữ lớn, hay LLM, là những thuật toán máy tính được huấn luyện dựa trên lượng lớn dữ liệu để có thể đọc, hiểu và sản xuất ra các đoạn văn bản, hình ảnh và mã máy tính giống như con người.
Dựa trên một số thước đo quan trọng, Yi-34B vượt trội so với các mô hình mã nguồn mở sẵn có trên thị trường, bao gồm cả Llama 2 của Meta. Hugging Face, hãng điều hành bảng xếp hạng các LLM tốt nhất theo từng hạng mục, đã đăng tải đánh giá mới của họ trong tuần trước, trong đó mô hình của Trung Quốc đứng ở vị trí số 1 xét về LLM cơ sở trước huấn luyện.
“Llama 2 được xem là tiêu chuẩn vàng và là sự đóng góp lớn đối với cộng đồng mã nguồn mở”, ông Lee, 61 tuổi, nói trong một buổi phỏng vấn. “Chúng tôi muốn cung cấp một sự thay thế ưu việt hơn không chỉ dành cho Trung Quốc mà cả thị trường toàn cầu”.
OpenAI, có trụ sở tại San Francisco, đã kích hoạt cơn sốt về AI sau khi cho ra mắt chatbot có tên ChatGPT vào năm ngoái. Alphabet, Google và Meta kể từ đó đã đổ hàng tỉ USD vào nghiên cứu và phát triển, cố gắng giành vị trí tiên phong trong lĩnh vực AI tạo sinh (generative AI). Tỉ phú Elon Musk mới đây cũng cho ra mắt chatbot tên Grok.
Ở Trung Quốc, giới doanh nhân và các tập đoàn lớn cũng nhảy vào lĩnh vực này, trong đó Baidu cho ra mắt LLM có tên Ernie mà họ tự tin cho rằng sánh ngang với công nghệ của OpenAI. Alibaba đã hậu thuẫn ít nhất 3 liên doanh trong lĩnh vực này, bao gồm cả 01.AI. Các công ty của hai quốc gia hầu như không cạnh tranh lẫn nhau bởi công nghệ của Mỹ không sẵn có ở Trung Quốc.
Tuy nhiên, căng thẳng chính trị đang tăng giữa Mỹ và Trung Quốc đã gây khó khăn cho quá trình phát triển AI. Năm ngoái, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã áp lệnh cấm bán những con chip bán dẫn tối tân nhất của Nvidia cho các khách hàng Trung Quốc, viện dẫn các quan ngại về an ninh quốc gia mà trong đó công nghệ được sử dụng để huấn luyện các mô hình AI được ứng dụng vì mục đích quân sự. Tháng trước, Mỹ tiếp tục siết chặt lệnh kiểm soát, cấm Nvidia bán các loại chip kém hiện đại hơn mà hãng này thiết kế riêng cho Trung Quốc.
Ông Lee nhận định diễn biến này là “đáng tiếc” nhưng nói rằng 01.AI đã tích trữ được lượng chip mà họ cần sử dụng trong tương lai gần. Startup này đã bắt đầu tích trữ chip bán dẫn từ đầu năm nay nhờ vào tiền vay mượn từ Sinovation Ventures.
“Về cơ bản, chúng tôi đã đặt cược hết và chi tiêu vượt quá số tiền trong tài khoản ngân hàng của mình”, ông nói. “Chúng tôi cảm thấy đó là điều cần phải làm”.
"Sánh ngang với ChatGPT-4"
Ông Lee – từng làm việc cho Google, Microsoft và Apple trước khi chuyển sang công ty đầu tư mạo hiểm – đã xây dựng một đội ngũ hơn 100 người tại 01.AI, thu hút các đồng nghiệp cũ đến từ các công ty của Mỹ và nhiều công dân Trung Quốc từng làm việc ở nước ngoài. Nhóm này không chỉ có các chuyên gia về AI mà cả những doanh nhân dạn dày kinh nghiệm, đủ sức để thực hiện mọi công việc, từ IPO cho đến các vụ mua bán và sáp nhập.
01.AI đã vạch ra chiến lược kinh doanh của mình vượt ngoài mô hình mã nguồn mở mới được ra mắt. Startup này sẽ làm việc với khách hàng về các lựa chọn thay thế độc quyền, được điều chỉnh cho một ngành cụ thể hoặc tình huống cạnh tranh. Ví dụ: Yi-34B lấy tên từ 34 tỉ tham số được sử dụng trong huấn luyện, nhưng startup này hiện đang làm việc trên mô hình hơn 100 tỉ tham số.
“Mô hình độc quyền của chúng tôi sẽ sánh ngang với GPT-4”, ông Lee nói, đề cập đến LLM của OpenAI.
Đưa ra một hệ thống bằng tiếng Anh và tiếng Trung sẽ tạo ra lợi thế cho các công ty toàn cầu như ngân hàng, các hãng bảo hiểm và công ty thương mại, ông nói. Startup này có kế hoạch thêm nhiều ngôn ngữ khác trong tương lai.
Lee bắt đầu nghiên cứu về AI từ nhiều thập kỷ trước. Năm 1982, trong đơn xin nhập học tại trường ĐH Carnegie Mellon, ông viết rằng ông muốn cống hiến cuộc đời mình cho nghiên cứu AI bởi công nghệ này sẽ giúp con người hiểu rõ hơn về bản thân họ. Sau này, ông cũng xuất bản 2 cuốn sách nổi tiếng, bao gồm “AI Superpowers: China, Silicon Valley and the New World Order” và “AI 2041: Ten Visions for Our Futures”.
“Nó là bước đột phá lớn nhất của nhân loại”, ông Lee nói. “Đó cũng là bước đi cuối cùng để hiểu bản thân chúng ta”.
Lee nói rằng trước kia ông thường xuyên tự hỏi mình rằng liệu tiềm năng của công nghệ này có được công nhận rộng rãi trong thời của ông hay không. Và sau khi chứng kiến sức mạnh của thế hệ LLM mới nhất, ông quyết định rời khỏi vai trò nhà đầu tư mạo hiểm để trở thành CEO của một startup do tiềm năng của công nghệ mới và nhận thấy cơ hội kết nối các vai trò của mình – một nhà khoa học máy, tính, một tác giả và một lãnh đạo doanh nghiệp.
01.AI lựa chọn xây dựng một mô hình mã nguồn mở bởi phần lớn cộng đồng phát triển AI không thể tiếp cận hoặc không cần tới những mô hình lớn nhất, đắt tiền nhất. Các hệ thống AI mã nguồn mở cũng giống như phần mềm mã nguồn mở, nơi mà mã nguồn có thể được chỉnh sửa và tối ưu.
Quy mô của hệ thống AI Yi-34B, 34 tỉ tham số, đã được lựa chọn cẩn thận để có thể vận hành trên các máy tính có giá thành không quá đắt. Công ty này cũng cho ra mắt mô hình 6B để phục vụ cho nhiều nhà phát triển hơn.
“Đây là một quyết định được tính toán kỹ lưỡng”, ông Lee cho hay. “Thế giới không cần một mô hình nào khác, thế giới cần chúng tôi”.
Lee cho hay ông đã nhận được một số câu hỏi từ các đối tác của Sinovation Ventures về việc làm sao ông có thể cân bằng giữa hai vị trí CEO. Ông trả lời rằng, nếu ông dành ra 40 giờ mỗi tuần cho Sinovation, vẫn còn 128 giờ còn lại.
“Tôi có 86 giờ để làm việc ở 01.AI mà không lơ là trách nhiệm ở Sinovation”, Lee nói, và thêm rằng ông chỉ cần 6 giờ mỗi ngày để ngủ và mọi sinh hoạt khác./.
Người lao động gốc Á ở Mỹ có nguy cơ thất nghiệp vì AI
Lo ngại lạm phát dai dẳng và AI chiếm việc làm, làn sóng đình công ở Mỹ, châu Âu lan rộng
Các ngân hàng Trung Quốc chạy đua ứng dụng AI để cắt giảm chi phí
Theo Bloomberg
