Trung Quốc: Bê bối Vaccine giả và kém chất lượng gây chấn động

Liên tiếp phát hiện các vụ tiêu thụ Vaccine kém chất lượng

Cũng ngày 22/7, trang web của Cục Quản lý giám sát Dược phẩm quốc gia Trung Quốc đã ra thông báo mới nhất về tình hình vi phạm trong sản xuất vaccine ngừa bệnh chó dại sử dụng cho người: hiện đã làm rõ Công ty Trường Sinh đã bịa đặt bút lục về quá trình sản xuất và kiểm định, tùy tiện thay đổi thiết bị và các tham số công nghệ sản xuất loại vaccine này.

Cục này đã ra lệnh công ty đình chỉ sản xuất, thu hồi giấy chứng nhận quản lý chất lượng dược phẩm (GMP) của Công ty Khoa học kỹ thuật sinh học Trường Sinh, thành phố Trường Xuân, tỉnh Cát Lâm, đồng thời phối hợp với Cục Giám sát Dược phẩm tỉnh Cát Lâm lập án điều tra, chuyển giao cơ quan công an truy cứu trách nhiệm hình sự.

Theo báo chí Trung Quốc, “Sự kiện Vaccine” bùng phát bắt đầu bằng việc hôm 15/7, Cục Giám sát quản lý Dược phẩm Trung Quốc đăng trên trang web thông báo: căn cứ manh mối, Cục đã tiến hành kiểm tra đột xuất, phát hiện Công ty Khoa học kỹ thuật sinh học Trường Sinh, tỉnh Cát Lâm đã làm giả các số liệu về vaccine ngừa chó dại dùng cho người, vi phạm nghiêm trọng “Quy phạm quản lý chất lượng sản xuất dược phẩm” và buộc công ty phải đình chỉ việc sản xuất, tiêu thụ loại vaccine này bởi nếu tiêm nó thì 100% nạn nhân bị chó dại cắn sẽ chết vì không hề có kháng thể ngừa virus chó dại…

Được biết mỗi năm Trường Sinh sản xuất và tiêu thụ 3,5 triệu liều Vaccine ngừa bệnh dại. Từ ngày 16/7, các cơ quan phòng dịch ít nhất 20 tỉnh, thành, khu tự trị cả nước báo cáo về tình hình tàng trữ, sử dụng loại vaccine phòng bệnh dại có vấn đề này.

 Dân chúng còn đang chưa hết bàng hoàng lo sợ bởi trong bao năm qua, hàng triệu liều Vaccine ngừa bệnh dại này đã được tiêu thụ ở những đâu, tiêm cho những ai; thì ngày 20/7 Cục Giám sát dược phẩm Cát Lâm lại tiết lộ một vụ bê bối mới cũng vẫn liên quan đến Công ty Trường Sinh.

Qua điều tra đã phát hiện công ty này năm 2017 đã bán 252.600 ống Vaccine “3 trong 1” (phòng các bệnh ho gà, bạch hầu và uốn ván) cho tỉnh Sơn Đông; số Vaccine này đã được sử dụng tiêm cho 215.184 trẻ em từ 6 tuần đến 3 tháng tuổi ở 8 huyện, thị trong tỉnh, chỉ còn lại trong kho 5.241 ống do hao hụt và thu hồi được. Tuy nhiên, điều gây nên phẫn nộ trong dân chúng, nhất là những người có con em đã tiêm phải loại Vaccine dởm này là Công ty Trường Sinh chỉ bị xử lý nhẹ nhàng bằng cách tịch thu 186 ống Vaccine không đạt chuẩn – không có tác dụng phòng bệnh còn tồn kho và phạt hơn 3,4 triệu NDT.

Mức phạt này tưởng chừng rất lớn, nhưng nó không thấm gì so với mức lãi ròng 566 triệu NDT/năm của Công ty Trường Sinh. Chưa hết, năm 2017 Công ty Trường Sinh còn được chính phủ hỗ trợ tới 48,3 triệu NDT. Cơ quan giám sát dược tỉnh đã tiến hành điều tra công ty Trường Sinh từ tháng 11/2017, nhưng đến ngày 18/7 mới công bố kết quả và xử phạt.

Theo quyết định xử phạt mà báo chí có được thì: lô vaccine số 201605014-01 việc kiểm định không đúng quy định; đã sản xuất 253.300 ngàn liều, trong đó đã bán 252.600 liều cho Trung tâm dự phòng kiểm soát dịch bệnh tỉnh Sơn Đông với giá 3,4 tệ/liều; Công ty Trường Sinh đã kiếm lợi phi pháp 858.800 NDT từ lô vaccine kém chất lượng này.

Hình thức xử phạt do Cục Giám sát quản lý dược phẩm tỉnh Cát Lâm đưa ra là: tịch thu 186 liều vaccine không đạt chất lượng còn tồn kho, tịch thu 858.800 NDT thu nhập phi pháp và buộc công ty nộp phạt 3.442.900 NDT.

Điều khiến dư luận phẫn nộ hơn nữa là năm ngoái, Cục Giám sát quản lý dược phẩm tỉnh Sơn Đông đã biết lô vaccine họ mua của Công ty Trường Sinh này có vấn đề, đã có công văn nội bộ yêu cầu thu hồi, nhưng lại giấu biệt mọi chuyện. Thông tin này chỉ được biết đến khi Luật sư Vương Bằng mới đây đã đưa công văn nội bộ này lên mạng.

Lừa đảo, làm giàu bất chấp mạng sống trẻ em

Ngày 23/7, mạng Sohu đưa tin, theo báo cáo năm của Công ty Trường Sinh thì năm 2017 công ty này đã thu nhập 1tỷ 539 triệu NDT nhờ tiêu thụ 17.846.900 liều vaccine trong khi giá thành sản xuất chỉ 209 triệu NDT, tỷ lệ lợi nhuận là 86,44%. Năm 2017, số tiền chi cho tiếp thị, tiêu thụ sản phẩm lên tới 583 triệu NDT; công ty có 25 nhân viên tiêu thụ sản phẩm, tính ra mỗi người đã chi hết 23.318.500 NDT. Trong quá trình tiêu thụ vaccine các năm qua đã xảy ra nhiều vụ đưa hối lộ cho các bệnh viện địa phương, các cơ quan phòng dịch các địa phương dưới hình thức “chiết khấu”; đã có tới 20 vụ được xác định có dấu hiệu phạm tội “tham ô, hối lộ”, nhiều vụ đã được đưa ra xét xử.

Mặt khác, các phóng viên đã điều tra về thông tin về danh hiệu “10 sản phẩm tốt nhất ngành sản xuất dược phẩm Trung Quốc năm 2013” mà Công ty Trường Sinh được nhận, phát hiện hai hiệp hội đứng ra trao thưởng đều là tổ chức “ma” nên giải thưởng này không có thực. Trường Sinh còn đăng trên trang web hình ảnh về các nhà lãnh đạo Giang Trạch Dân, Hồ Cẩm Đào đến thăm và đề từ tặng công ty; nhưng hiện các hình ảnh này đều đã bị gỡ bỏ.

Đi sâu tìm hiểu về “Sự kiện Vaccine”, báo chí còn phát hiện ra một vụ nghiêm trọng khác: hồi tháng 11/2017, Cục Giám sát quản lý dược phẩm quốc gia đã phát hiện Sở nghiên cứu chế phẩm sinh học Vũ Hán bán ra 400.520 liều Vaccine “3 trong 1” kém phẩm chất cho thành phố Trùng Khánh (190 ngàn liều) và tỉnh Hà Bắc (210 ngàn liều); chưa rõ đã có bao nhiêu trẻ em bị tiêm những ống Vaccine chất lượng kém này; nhưng cho đến nay nơi sản xuất, tiêu thụ chúng vẫn chưa bị trừng phạt.

Hàng loạt nghi vấn được dư luận đặt ra: các Vaccine chất lượng kém này làm thế nào qua mặt được hệ thống giám sát kiểm định? Tại sao đến nay Ủy ban Y tế quốc gia (Bộ Y tế) vẫn không có ý kiến thông báo về ảnh hưởng của những Vaccine chất lượng kém này đối với trẻ em ra sao?

Mấy năm gần đây, ở Trung Quốc liên tiếp xảy ra nhiều vụ bê bối về Vaccine. Năm 2016, một vụ tiêu thụ Vaccine quá hạn sử dụng đã dẫn đến việc 200 người bị bắt, một số lượng Vaccine bảo quản không đúng quy định hoặc quá hạn sử dụng trị giá 570 triệu NDT đã được tiêu thụ phi pháp khắp Trung Quốc.

Năm 2010, tờ “Thời báo Kinh tế Trung Quốc” đã đưa tin: trong 3 năm qua, hàng trăm trẻ em ở tỉnh Sơn Tây đã bị chết hoặc mang bệnh vì tác dụng phụ của Vaccine kém chất lượng; các quan chức tỉnh này đã phủ nhận, còn biên tập viên tờ báo thì bị cách chức do đăng tin này.

Ngày 23/7, Tân Hoa xã đã phát bài bình luận về “Sự kiện Vaccine”, cho rằng: đối với mọi hành vi vi phạm của các công ty sản xuất vaccine, dù lớn hay nhỏ, nặng hay nhẹ, cơ quan giám sát quản lý đều phải xử lý nhanh và nghiêm khắc, tăng cường quản lý giám sát, hoàn thiện chế độ giám sát, quản lý từng khâu từ sản xuất, tiêu thụ, vận chuyển, bảo quản đến tiêm phòng; đặc biệt là ngăn chặn hành vi vi phạm của các công ty sản xuất. Bài báo viết, Trung Quốc là nước sản xuất vaccine lớn nhất thế giới, mỗi năm sản xuất hơn 1 tỷ liều, là một trong số không nhiều quốc gia có thể đáp ứng toàn bộ nhu cầu về vaccine phòng bệnh nhờ năng lực trong nước; hiện nay vaccine sản xuất trong nước thực tế đã chiếm hơn 95% lượng vaccine được sử dụng.

“Sự kiện Vaccine” trong nước đã khiến dân chúng mất lòng tin vào Vaccine trong nước; hiện đã xuất hiện cơn sốt các bậc cha mẹ mang con xuống phía Nam, sang Hongkong để tiêm loại Vaccine “5 trong 1” trong đó bao gồm tác dụng phòng ngừa 3 loại bệnh của Vaccine “3 trong 1” do Trường Sinh sản xuất.

“Sự kiện Vaccine” ngày càng nóng lên khi báo chí đi sâu điều tra về tài sản và cuộc sống xa hoa của “Vua Vaccine” Cao Tuấn Phương – bà chủ Công ty Trường Sinh mà mức lãi suất “khủng” của Trường Sinh kiếm được nhờ Vaccine chất lượng kém. Theo tờ “Tân Kinh báo”, mức lợi nhuận của Vaccine mà công ty này thu được còn cao hơn cả Công ty rượu Mao Đài (Quý Châu): cứ 100 tệ sản phẩm bán ra, Trường Sinh lãi 91,59 tệ, còn Mao Đài kiếm được 91.31 tệ.

Ngày 22/7, trên các trang mạng lan truyền bài viết về “Vua vaccine” đẩy “Sự kiện Vaccine” lên đến cao trào. Bài viết cho biết 3 đại gia vaccine Trung Quốc là Cao Tuấn Phương, Hàn Cương Quân và Đỗ Vĩ Dân đã từng liên quan đến việc bớt xén nguyên liệu, lừa đảo, giảm thấp hàm lượng kháng nguyên trong vaccine, gây nên cái chết của trẻ em sau khi tiêm phòng những năm trước; thế nhưng vaccine do họ sản xuất vẫn cứ ùn ùn tuồn ra, được tiêm vào cơ thể trẻ em.

Công ty Khoa học kỹ thuật sinh học Trường Sinh được thành lập năm 1992, Cao Tuấn Phương là Phó giám đốc; Hàn Cương Quân và Đỗ Vĩ Dân đều giữ các chức vụ quan trọng. Năm 2003, 3 người này đã hợp mưu để tư hữu hóa công ty Trường Sinh, đến cuối năm 2007 thì Quân và Dân bán lại cổ phần cho Cao Tuấn Phương khiến bà ta trở thành người duy nhất kiểm soát Trường Sinh; khi đó tổng tài sản của công ty ước tính 120 triệu NDT.

Đến 2015, khi Công ty Trường Sinh lên sàn chứng khoán, tổng giá trị tài sản đã có 5,5 tỷ NDT; năm 2017, Cao Tuấn Phương đã xếp thứ 820 trong danh sách những người giàu nhất thế giới Hồ Nhuận (Hurun Global Rich List 2017) với tài sản 5,1 tỷ NDT. Bà chủ 64 tuổi của Trường Sinh này có lối sống rất xa hoa, sử dụng máy bay trực thăng khi đi lại.

Việc xảy ra “Sự kiện Vaccine” khiến giá cổ phiếu của Trường Sinh lao dốc thảm hại: ngày 13/7 mỗi cổ phiếu có giá 24,55 tệ, đến ngày 20/7 chỉ còn 14,50, giảm 40%; chỉ trong mấy ngày tài sản của Trường Sinh đã bốc hơi 9,8 tỷ NDT. Việc điều tra về Trường Sinh đang được tiến hành; dư luận cho rằng Cao Tuấn Phương sẽ phải trả giá đắt về những hành vi, thủ đoạn làm giàu bất chấp tính mạng của trẻ em.

Chủ tịch Tập Cận Bình đích thân chỉ đạo xử lý vụ việc

Tin mới nhất, ngày 23/7, khi đang đi thăm các nước châu Phi, ông Tập Cận Bình đã ra chỉ thị về “Sự kiện Vaccine Trường Sinh”, nhấn mạnh phải xử lý nghiêm túc, triệt để vụ việc. Đài Truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV) đưa tin, ông Tập Cận Bình nhấn mạnh: “Phải đặt sức khỏe của nhân dân lên hàng đầu, kiên quyết giữ vững giới hạn an toàn; quyết tâm “dùng thuốc liều mạnh, cạo xương trừ độc”, hoàn thiện thể chế quản lý vaccine.

CCTV cho biết, Thủ tướng Lý Khắc Cường đã yêu cầu Quốc Vụ viện lập tức cử tổ điều tra, tiến hành thanh tra toàn bộ lưu trình từ sản xuất, tiêu thụ vaccine; nhanh chóng làm rõ chân tướng sự việc; dù liên quan đến những ai, đơn vị nào cũng kiên quyết xử lý, quyết không nương tay; kiên quyết trừng trị thật nặng những hành vi tội ác phạm pháp gây nguy hại đến an toàn tính mạng của nhân dân, kiên quyết nghiêm trị những phàn tử phạm pháp, nghiêm khắc truy cứu các hành vi không làm tròn chức trách của các công ty quản lý giám sát.