|
|
| Ngoại trưởng Mỹ (bên trái) và Ngoại trưởng Trung Quốc |
Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh hai cường quốc hàng đầu thế giới đang có cuộc khẩu chiến gay gắt về vấn đề Biển Đông. Mỹ công khai thách thức hành động xây dựng bồi đắp, cải tạo và xây dựng trái phép của Trung Quốc ở Biển Đông.
Mỹ đang cân nhắc khả năng đưa tàu chiến và máy bay do thám vào khu vực nằm trong phạm vi 12 hải lý so với các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh đang xây dựng phi pháp ở Biển Đông.
Bước đi trên của Mỹ có thể gây ra một cuộc đối đầu ở vùng Biển Đông – nơi chứa các tuyến đường biển chiến lược có tính sống còn đối với thế giới và cũng là nơi được cho là chứa đựng nguồn dầu mỏ, khí đốt dồi dào.
Bắc Kinh ngang nhiên đòi chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông và sau cuộc hội đàm với Ngoại trưởng Mỹ Kerry ở thủ đô Bắc Kinh, Ngoại trưởng Trung Quốc Wang Yi đã nói: "Quyết tâm của phía Trung Quốc là bảo vệ chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ. Quyết tâm đó rắn chắc như đá và không thể lay chuyển”.
"Đó là yêu cầu của nhân dân chúng tôi đối với chính phủ cũng như là quyền hợp pháp của chúng tôi”, ông Wang Yi đã nói như vậy tại một cuộc họp báo chung.
Đáp lại, Ngoại trưởng Kerry bày tỏ, Mỹ “lo ngại về tốc độ và phạm vi của những hoạt động bồi đắp, cải tạo và xây dựng của Trung Quốc” ở Biển Đông và kêu gọi nước này “hãy hành động để cùng với tất cả mọi người làm giảm căng thẳng” trong khu vực.
Khu vực cần “nền ngoại giao thông minh” hơn là “những tiền đồn và đường băng quân sự”, ông Kerry nói, ám chỉ đến các hoạt động bồi đắp, cải tạo trái phép của Trung Quốc ở Biển Đông.
Trước cuộc hội đàm giữa ngoại trưởng hai nước Mỹ, Trung, giới chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ đã cho biết, nhà ngoại giao hàng đầu của họ sẽ có lập trường cứng rắn và sẽ để “Trung Quốc hiểu rõ mà không có bất kỳ nghi ngờ gì về cam kết của Mỹ trong việc duy trì sự tự do hàng hải” ở Biển Đông. “Đó là một nguyên tắc mà chúng tôi quyết tâm duy trì”, vị quan chức Mỹ khẳng định.
Biển Đông đang là nơi chứng kiến những cuộc tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải gay gắt giữa Trung Quốc với 4 quốc gia Đông Nam Á gồm Philippines, Việt Nam, Brunei, Malaysia, và Vùng lãnh thổ Đài Loan.
Biển Đông là một trong những vùng biển quan trọng nhất thế giới bởi nó chứa các tuyến đường hàng hải sống còn. Đồng thời Biển Đông còn được cho là chứa đựng một trữ lượng tài nguyên thiên nhiên hấp dẫn, đặc biệt là dầu mỏ. Chính vì thế, Trung Quốc có tham vọng độc chiếm Biển Đông. Trong những năm gần đây, Trung Quốc có nhiều hành động quyết liệt và hung hăng nhằm thực hiện giành quyền kiểm soát gần như toàn bộ Biển Đông. Đặc biệt, gần đây, Trung Quốc đang đẩy mạnh các hoạt động bồi đắp, cải tạo và xây dựng trên 6 bãi san hô mà nước này chiếm đóng trái phép trên quần đảo Trường Sa vốn thuộc chủ quyền không thể tranh cãi của Việt Nam.
Việc Trung Quốc tăng cường hoạt động bồi đắp, cải tạo và xây dựng trên Biển Đông đang gây ra nỗi quan ngại rất lớn không chỉ với các nước có liên quan trong khu vực mà với cả cộng đồng thế giới. Hàng loạt nước, đặc biệt là Mỹ, đã liên tiếp lên tiếng bày tỏ thái độ bất bình đối với các hành động của Trung Quốc.
Nguy cơ bùng nổ xung đột Mỹ-Trung
Khi Hải quân Mỹ đưa một tàu chiến đấu tuần duyên đến thực hiện chuyến tuần tra đầu tiên ở quần đảo Trường Sa trên Biển Đông trong tuần vừa qua, lực lượng này cũng theo dõi cả bầu trời ở khu vực.
Tàu USS Fort Worth – một trong những chiếc tàu hiện đại nhất của Hải quân Mỹ, đã phái một máy bay do thám không người lái và một trực thăng Seahawk đi tuần tra không phận, một tuyên bố ít được chú ý được đăng tải trên website của Hải quân Mỹ cho biết.
Trong khi Hải quân Mỹ không đề cập đến những hoạt động bồi đắp, cải tạo, xây dựng cấp tập và trái phép của Trung Quốc ở quần đảo Trường Sa thì những hành động của tàu USS Fort Worth được cho là một hành động phô trương năng lực và sức mạnh Mỹ khi mà ngày càng có nhiều khả năng Trung Quốc sẽ thông báo thiết lập vùng nhận diện phòng không ở khu vực giống như nước này từng làm ở biển Hoa Đông.
"Điều đó là khó tránh khỏi. Tôi cá là cuối cùng họ sẽ làm điều đó nhưng tôi chỉ không biết là khi nào”, một chỉ huy quân sự cấp cao của Mỹ hiểu rõ tình hình ở Châu Á nhận định.
Vùng nhận diện phòng không không được quy định trong các hiệp ước hay luật chính thức nhưng nó thường được một số nước dùng để mở rộng quyền kiểm soát biên giới quốc gia. Vùng nhận diện phòng không đòi hỏi các máy bay quân sự và dân sự của các nước khác phải thông báo và nhận diện bản thân trước chủ nhà nếu không muốn bị đối mặt với hành động ngăn chặn về quân sự.
Trung Quốc đã từng gây bất bình và sự phản đối rất lớn từ các nước trong khu vực và Mỹ sau khi nước này hồi cuối năm 2013 bất ngờ tuyên bố thành lập vùng nhận diện phòng không ở biển Hoa Đông – nơi Trung Quốc đang có tranh chấp với Nhật Bản.
Trung Quốc ngày càng tỏ ra quyết liệt và bạo gan hơn trong các hành động nhằm tranh giành chủ quyền ở Biển Đông. Điều này đã khiến Mỹ hết sức lo ngại. Washington bắt đầu có nhiều động thái nhằm ngăn chặn tham vọng độc chiếm Biển Đông của Bắc Kinh. Diễn biến này gây ra quan ngại về khả năng bùng nổ xung đột giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới.
Theo: VnMedia