Bộ đôi cổ phiếu TPB của Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) và ORS của Công ty CP Chứng khoán Tiên Phong là cái tên đáng chú ý nhất thị trường chứng khoán tuần qua khi áp lực bán tháo dâng cao.
“Sóng gió” ập đến ngay sau thông tin thêm 3 lô trái phiếu của nhóm doanh nghiệp liên quan Công ty CP Tập đoàn Bamboo Capital (HoSE: BCG) bị tạm ngừng giao dịch khiến TPB giảm mạnh 5,3% và ORS giảm sàn trong phiên 20/3.
Tới phiên 21/3, sự kiện ông Đỗ Anh Tú rời “ghế” Thành viên HĐQT TPS và TPBank khiến ORS không thể thoát sàn, còn TPB nới rộng đà giảm và tác động tiêu cực nhất đến VN-Index phiên cuối tuần.
Đồng pha với bộ đôi TPB – ORS, các mã “họ” Bamboo Capital cũng giảm cực mạnh trong tuần qua, như: TCD của Công ty CP Tập đoàn Xây dựng TRACODI (-8,7%), BCG (-3,11%), BGE của Công ty CP BCG Energy (-6,98%), BCR của Công ty CP BCG Land (-6,9%).
Đà lao dốc của bộ đôi TPB – ORS đi liền với các thông tin tiêu cực của nhóm Bamboo Capital không lấy làm khó hiểu, bởi TPBank và TPS có sợi dây liên kết mật thiết với các doanh nghiệp trong hệ sinh thái Bamboo Capital.
Theo thống kê từ Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), trong giai đoạn 2019-2022, TPS đóng vai trò đầu mối thu xếp khoảng 22 lô trái phiếu cho các doanh nghiệp “họ” Bamboo Capital, ước tính tổng giá trị hơn 20.000 tỷ đồng. Trong đó, một phần trái phiếu đã đáo hạn, một phần được gia hạn và đang lưu hành.
Chẳng hạn, Công ty CP Đầu tư Thương mại Dịch vụ Gia Khang được TPS tư vấn phát hành 2 lô trái phiếu mã GKCH2124001 và GKCCH2124002, tổng trị giá 2.500 tỷ đồng, đáo hạn vào năm 2026. Đây cũng là 2 lô trái phiếu vừa bị HNX tạm ngừng giao dịch.
Gia Khang là công ty liên kết của BCG Land (công ty con do Bamboo Capital nắm 71,53% vốn). Số tiền huy động từ trái phiếu được công ty sử dụng gia tăng tỷ lệ sở hữu tại Công ty CP Đầu tư Thương mại Dịch vụ An Khang Land – chủ dự án Giga City.
Ghi nhận tại ngày 31/12/2024, Bamboo Capital đang đầu tư góp vốn vào Gia Khang 1.018 tỷ đồng.
Hay với Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Năng lượng Thành Nguyên - công ty con của BCG Land - TPS từng thu xếp phát hành 3 lô trái phiếu giai đoạn 2021-2022 với tổng giá trị 1.400 tỷ đồng. Trong đó, 2 lô trái phiếu mã TNECH2122001 và TNECH2122001 đã đáo hạn, còn trái phiếu mã TNECH2227001 sẽ đáo hạn trong năm 2027.
Liên quan đến lô trái phiếu đang lưu hành, Năng lượng Thành Nguyên thường xuyên chậm trễ việc thanh toán lãi cho nhà đầu tư.
Với Công ty CP Đầu tư và Dịch vụ Helios, TPS làm tổ chức đăng ký, lưu ký cho lô trái phiếu mã HISCH2124001, trị giá 3.000 tỷ đồng, đáo hạn vào 23/6/2024 và được xin gia hạn đến 23/6/2026. Lô trái phiếu này được BCG Land bảo lãnh thanh toán cam kết bảo lãnh vô điều kiện và không hủy ngang cho toàn bộ các nghĩa vụ thanh toán của HELIOS. Biện pháp bảo đảm kèm theo là cổ phần thuộc sở hữu của các cổ đông tại CTCP Miền đất Hoàng Thịnh Phát.
Trái phiếu HISCH2124001 hiện cũng bị HNX tạm ngừng giao dịch.
Bên cạnh đó, TPS cũng thu xếp cho Tracodi (công ty con do Bamboo Capital nắm 51,7% vốn) 2 lô trái phiếu mã TCDH2021001 (đã đáo hạn) và TCDH2227002 (đáo hạn vào năm 2027) trị giá 1.490 tỷ đồng.
Với lô trái phiếu đang lưu hành, tài sản bảo đảm là toàn bộ cổ phần thuộc sở hữu của các cổ đông tại CTCP Đầu tư và Phát triển Sơn Long, dự án Bãi Cháy thuộc sở hữu của Công ty Sơn Long.
Bãi Cháy là dự án khu khách sạn, dịch vụ du lịch quy mô 3,2 ha tại phường Bãi Cháy, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh do Công ty Sơn Long làm chủ đầu tư.
Công ty Long Sơn thành lập năm 2009, hiện có vốn điều lệ 150 tỷ đồng, ông Trần Hoàng Quý làm Giám đốc kiêm đại diện pháp luật. Tính tới cuối năm 2024, Tracodi nắm sở hữu 40,625% đơn vị này.
Còn BCG Land, giai đoạn 2019-2022, TPS đã thu xếp cho công ty này phát hành 8 lô trái phiếu có tổng giá trị 4.225 tỷ đồng; trong đó đang lưu hành 1 lô trái phiếu mã BCLCH2124001 trị giá 2.500 tỷ đồng. Đáng nói, lô trái phiếu này cũng bị HNX tạm ngừng giao dịch.
Điểm đáng chú ý là các doanh nghiệp phát hành trái phiếu kể trên có kết quả kinh doanh không mấy sáng sủa, nhiều đơn vị thua lỗ triền miên và sử dụng đòn bẩy tài chính cao.
Có thể kể đến Gia Khang, giai đoạn 2021- bán niên 2024, công ty này lỗ liên tiếp; lần lượt lỗ 169 tỷ đồng, 118 tỷ đồng và 109 tỷ đồng. Hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu rất cao: 3,15 lần ở thời điểm 30/6/2024.
Hay Năng lượng Thành Nguyên lỗ liên tiếp 3 năm từ 2021-2023: -59 triệu đồng, - 8,4 tỷ đồng và -1,3 tỷ đồng. Hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu cũng ở mức báo động: 4,26 lần.
Hay công ty mẹ Bamboo Capital, dù lợi nhuận tăng trưởng tốt trong các năm qua song đối mặt với bài toán dòng tiền khi dòng tiền kinh doanh âm 8 năm liên tiếp, từ 2017 đến nay.
Với tình hình tài chính bấp bênh cùng kinh doanh kém sắc, không lấy làm lạ khi nhiều doanh nghiệp “họ” Bamboo Capital không thể hoàn thành nghĩa vụ thanh toán gốc và lãi trái phiếu cho nhà đầu tư thời gian qua.
Là đơn vị thu xếp phát hành trái phiếu với các doanh nghiệp có chất lượng kém, TPS không tránh khỏi những rủi ro nhất định.
Bản thân TPS cũng sở hữu gần 1.300 tỷ đồng trái phiếu niêm yết và 789 tỷ đồng trái phiếu chưa niêm yết tại thời điểm cuối năm 2024. Giá trị danh mục đầu tư trái phiếu của công ty chứng khoán này đạt 2.083 tỷ đồng, chiếm 35% danh mục đầu tư (bao gồm FVTPL, HTM).
Rót vốn cho nhóm Bamboo Capital
Ngoài dòng vốn từ kênh trái phiếu, nhóm doanh nghiệp liên quan Bamboo Capital cũng tích cực sử dụng vốn vay ngân hàng, trong đó TPBank là một trong những đối tác chính. Ghi nhận tại thời điểm 31/12/2024, nhiều doanh nghiệp “họ” Bamboo Capital giá trị các khoản vay lớn tại TPBank.
Chẳng hạn với BCG Energy, công ty này đang vay TPBank 550 tỷ đồng để tài trợ dự án Nhà máy điện mặt trời Vneco Vĩnh Long. Khoản vay sẽ đáo hạn vào năm 2036, được thế chấp bằng tài sản hình thành trong tương lai của nhà máy điện mặt trời tại công ty con, quyền đòi nợ phát sinh từ hợp đồng mua bán điện.
Hay BCG Land vay TPBank 400 tỷ đồng để đầu tư xây dựng dự án khu nghỉ mát Malibu tại tỉnh Quảng Nam. Công ty mẹ Bamboo Capital cũng ghi nhận khoản vay ngắn hạn 567 tỷ đồng tại TPBank.
Bởi vậy, khi nhóm Bamboo Capital liên tục đón nhận tin xấu các lãnh đạo và người có liên quan bị khởi tố, hàng loạt lô trái phiếu bị tạm ngừng giao dịch, cổ phiếu TPB của TPBank lao dốc không phanh. Nhà đầu tư e ngại ngân hàng có nguy cơ gia tăng nợ xấu từ nhóm này.
Tính trong 1 tháng trở lại đây, cổ phiếu của “nhà băng tím” bốc hơi gần 13,5% thị giá, vốn hoá theo đó cũng hao hụt hơn 5.800 tỷ đồng.
Nhìn rộng hơn về quan hệ tài chính, nhóm doanh nghiệp Bamboo Capital còn vay vốn tại một số ngân hàng khác như: Ngân hàng TMCP Nam Á (HoSE: NAB), Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (HoSE: CTG), Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (HoSE: VPB)…
TPS từng có hơn một thập kỷ hoạt động cầm chừng với quy mô vốn điều lệ 240 tỷ đồng. Đến tháng 4/2019, công ty tăng vốn điều lệ lên 400 tỷ đồng và đổi tên từ Chứng khoán Phương Đông thành Chứng khoán Tiên Phong.
Hiện TPS do TPBank nắm giữ 27 triệu cổ phiếu, tương ứng 9,01% vốn. Bên cạnh đó, Công ty TNHH Đầu tư TP Việt Nam (do Chủ tịch HĐQT TPS Đỗ Anh Tú đồng thời làm Phó Chủ tịch) sở hữu 12,6 triệu cổ phiếu, tương ứng với 3,75% vốn TPS.
Giai đoạn 2019-2022, doanh thu của TPS tăng trưởng mạnh mẽ, từ 173 tỷ đồng năm 2019 lên 390 tỷ đồng năm 2020, rồi tăng mạnh lên 1.346 tỷ đồng năm 2021 và đạt 2.721 tỷ đồng năm 2022. Đáng nói, nguồn thu giai đoạn này chủ yếu đến từ hoạt động tư vấn và lưu ký chứng khoán, chiếm 50-97% tổng doanh thu.
Năm 2023, khi hoạt động tư vấn phát hành trái phiếu thưa dần, doanh thu tư vấn của TPS lao dốc, xuống còn 95 tỷ đồng. Trong khi đó, doanh thu lưu ký chứng khoán tiếp tục bứt phá, đạt hơn 1.000 tỷ đồng, đóng tỷ trọng 37% doanh thu.
