Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đề xuất rằng phương Tây nên cung cấp cho Kiev vũ khí hạt nhân và nhiều tên lửa hơn để “ngăn chặn Nga” hoặc nhanh chóng đưa đất nước của ông gia nhập NATO.
Hôm 4/2, nhà báo người Anh Piers Morgan đã đăng một đoạn trích từ cuộc phỏng vấn với ông Zelensky, trong đó ông hỏi nhà lãnh đạo Ukraine tại sao Kiev từ chối mọi giải pháp thay thế cho việc gia nhập NATO trước các cuộc đàm phán hòa bình có thể xảy ra, trong khi ông biết một đề xuất như vậy hoàn toàn không thể được Moscow chấp nhận.
Ông Zelensky trả lời rằng nếu Kiev bị ngăn cản gia nhập khối quân sự do Mỹ dẫn đầu trong thời gian tới, Ukraine sẽ có quyền hỏi những người phương Tây ủng hộ mình: “Điều gì sẽ bảo vệ chúng tôi trước cái ác này trong suốt thời gian qua?” .
“Trả lại cho chúng tôi vũ khí hạt nhân, trả lại chúng tôi hệ thống tên lửa. Các đối tác, hãy giúp chúng tôi có được đội quân 1 triệu người, triển khai quân đội của các bạn đến các khu vực của đất nước chúng tôi, nơi chúng tôi muốn ổn định tình hình”, ông tiếp tục nói.
Trong những tháng qua, ông Zelensky đã nhiều lần bày tỏ sự tiếc nuối khi đất nước của ông giao nộp vũ khí hạt nhân của Liên Xô trên lãnh thổ của Ukraine mình để đổi lấy sự đảm bảo an ninh. Sau khi Liên Xô tan rã vào năm 1991, Ukraine được thừa hưởng khoảng 1.700 đầu đạn hạt nhân, tuy nhiên số đầu đạn này vẫn nằm dưới sự kiểm soát hoạt động của Moscow.
Nga lập luận rằng ngay từ đầu Ukraine chưa bao giờ có bất kỳ vũ khí hạt nhân nào vì tài sản của Liên Xô thuộc về Moscow một cách hợp pháp. Các quan chức Nga cũng nhiều lần tuyên bố rằng Bản ghi nhớ Budapest năm 1994, giải quyết vấn đề sở hữu vũ khí hạt nhân, sau đó đã bị hủy hoại bởi sự mở rộng về phía đông của NATO, đe dọa đến lợi ích an ninh sống còn của Moscow.
Trong một cuộc phỏng vấn với Lex Fridman của Mỹ vào tháng trước, ông Zelensky cũng than thở tương tự rằng “vũ khí hạt nhân là sự đảm bảo an ninh mà Ukraine từng có”.
Vào thời điểm đó, ông tuyên bố rằng “Ukraine đã sử dụng [những vũ khí này] để bảo vệ” trước khi giao chúng cho Nga.
Trở lại vào tháng 10/2024, ông Zelensky cũng nhấn mạnh rằng Ukraine có thể tự bảo vệ mình bằng cách trở thành quốc gia hạt nhân hoặc thành viên NATO, đồng thời nói thêm rằng ông rất ủng hộ lựa chọn thứ hai.
Vài tuần sau, tờ New York Times dẫn lời các quan chức giấu tên cho rằng cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden “có thể cho phép Ukraine sở hữu vũ khí hạt nhân một lần nữa”. Bình luận về các cáo buộc, cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan nói rõ rằng ý tưởng này “không được xem xét”.
Vào cuối tháng 12/2024, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói rằng Ukraine chỉ có thể sở hữu vũ khí hạt nhân thông qua việc chuyển giao “các thành phần quan trọng từ bên ngoài, từ các quốc gia khác”.
Vào tháng 11 năm ngoái, Tổng thống Vladimir Putin nhấn mạnh rằng Nga sẽ buộc phải sử dụng mọi phương tiện hủy diệt sẵn có nếu Ukraine có được vũ khí hạt nhân.
Ông nói: “Bạn nghĩ gì nếu quốc gia nơi mà chúng ta hiện đang có các hoạt động quân sự trở thành một cường quốc hạt nhân, chúng ta nên làm gì? Trong trường hợp này, hãy sử dụng tất cả - tôi muốn nhấn mạnh điều này - chính xác là tất cả các phương tiện hủy diệt mà Nga có trong tay”, ông nhấn mạnh. “Chúng tôi sẽ không cho phép điều này”.
Chính trường Ukraine "nóng lên" khi Mỹ tập trung vào chấm dứt chiến tranh
Cựu Tổng thống Nga chỉ trích "lời nói dối trắng trợn" của ông Zelensky
