|
|
| Sáng 15/7, Tổng thống Donald Trump họp báo tại Nhà Trắng tuyên bố đã ký Luật tự trị Hồng Kông và bãi bỏ mọi ưu đãi dành cho Hồng Kông (Ảnh: AP). |
Theo trang tin Hồng Kông Đông Phương, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tổ chức một cuộc họp báo tại Nhà Trắng vào chiều 14/7 giờ địa phương (sáng 15/7, giờ Hà Nội), thông báo ông đã ký "Đạo luật tự trị Hồng Kông" đã được Quốc hội Hoa Kỳ thông qua trước đó và ký mệnh lệnh hành chính để chấm dứt địa vị ưu đãi đặc biệt dành cho Hồng Kông.
Hủy bỏ mọi chính sách ưu đãi với Hồng Kông
Trump nói trong bài phát biểu của mình, ông Trump nói, Hồng Kông hiện sẽ nhận được sự đối xử tương tự như Trung Quốc, không có đặc quyền, không có ưu đãi kinh tế đặc biệt và không xuất khẩu công nghệ nhạy cảm từ Hoa Kỳ sang Hồng Kông, bao gồm cả thuế quan. Ông nói tiếp: "Hồng Kông đã không còn là Hồng Kông và không còn có thể cạnh tranh với các thị trường tự do. Hoa Kỳ đã mất một đối thủ cạnh tranh rất nặng ký”. Ông nói thêm: "Tôi cho rằng sẽ có rất nhiều người rời khỏi Hồng Kông”.
Ông Trump tuyên bố, Luật Tự trị Hồng Kông sẽ cung cấp cho chính phủ Hoa Kỳ một công cụ mới mạnh mẽ để bắt các cá nhân và thực thể phá hoại tự do và tự trị của Hồng Kông phải chịu trách nhiệm.
Đáp lại việc Trung Quốc thực thi Luật An ninh Quốc gia cho Hồng Kông, Lưỡng viện Quốc hội Hoa Kỳ đã thông qua Luật Tự trị Hồng Kông hồi đầu tháng này. Luật này yêu cầu Bộ trưởng Ngoại giao phải báo cáo trước Quốc hội trong vòng 90 ngày kể từ ngày lập pháp, liệt kê danh sách những "người nước ngoài" (cá nhân hoặc tổ chức) đã góp phần khiến chính phủ Trung Quốc không thực hiện nghĩa vụ của "Tuyên bố chung Trung-Anh" hoặc "Luật cơ bản", bao gồm cả những hành vi khiến người Hồng Kông không thể hưởng thụ quyền tự do tụ tập, phát ngôn, tự do báo chí hoặc độc lập tư pháp, không thể tham gia bầu cử dân chủ, hoặc làm suy yếu quyền tự trị cao của Hồng Kông. Đối tượng bị trừng phạt bao gồm các sĩ quan cảnh sát đàn áp người biểu tình và các quan chức Trung Quốc thực thi Đạo luật An ninh Quốc gia cho Hồng Kông; những tổ chức tài chính nước ngoài thực hiện các giao dịch lớn với “những người nước ngoài” này..
| |
|
Ông Donald Trump: do dịch bệnh COVID-19 nên ông không muốn nói chuyện với Trung Quốc về giai đoạn hai của hiệp nghị thương mại (Ảnh: Reuters).
|
Về các biện pháp trừng phạt, dự luật trao quyền cho tổng thống đóng băng tài sản ở Hoa Kỳ của những người bị trừng phạt và cấm họ vào Hoa Kỳ. Các ngân hàng có giao dịch đáng kể với các đối tượng bị trừng phạt cũng sẽ bị xử phạt, bao gồm các hạn chế các giao dịch với Hoa Kỳ và thanh toán bằng đồng đô la Mỹ.
Ngay từ hồi tháng 5 năm nay, Tổng thống Trump đã tuyên bố rằng Trung Quốc "thay thế một quốc gia hai chế độ bằng một quốc gia một chế độ" và chỉ thị cho các quan chức Washington khởi động tiến trình bãi bỏ chính sách miễn trừ đối xử đặc biệt dành cho Hồng Kông. Vào thời điểm đó, ông nói điều này sẽ ảnh hưởng đến mọi sắp đặt cho mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Hồng Kông, bao gồm các quy định dẫn độ và kiểm soát xuất khẩu công nghệ sử dụng kép cho quân sự và dân sự. Ông cũng chỉ ra rằng Hoa Kỳ sẽ hành động để hủy bỏ mức thuế quan và đối xử đặc biệt với Hồng Kông về du lịch độc lập với phần còn lại của Trung Quốc.
Trong bài phát biểu của mình, ông Trump cũng không quên tấn công ông Joe Biden, cựu phó Tổng thống, người được xác định là ứng cử viên tổng thống của Đảng Dân chủ. Ông chỉ trích ông Biden đã ủng hộ Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), khiến Trung Quốc giành được lợi ích kinh tế rất lớn và mở đường cho Trung Quốc “cướp bóc” nước Mỹ. Ông nói: "Ông ấy (Biden) đã không làm gì ngoài những quyết định rất tồi tệ, đặc biệt là trong chính sách đối ngoại”.
Vào cuối cuộc họp báo, một phóng viên đã hỏi liệu ông Trump lần cuối cùng gọi điện cho ông Tập Cận Bình là khi nào và có kế hoạch nói chuyện với các nhà lãnh đạo Trung Quốc trong tương lai gần hay không. Donald Trump trả lời: “Gần đây tôi không nói chuyện với ông ấy. Không hề! Tôi cũng không có kế hoạch nói chuyện với ông ta”.
| |
|
Luật An ninh Quốc gia Hồng Kông đã trở thành tiêu điểm mới cho cuộc đọ sức Mỹ - Trung (Ảnh: Hk01).
|
Con dao hai lưỡi với Mỹ?
Trang Deutsche Welle ngày 15/7 nhận xét, chấm dứt địa vị kinh tế đặc biệt của Hồng Kông có thể là một con dao hai lưỡi đối với Hoa Kỳ. Các nhà phân tích nói rằng việc chấm dứt hoàn toàn chính sách đối xử đặc biệt với Hồng Kông có thể là sự "tự lừa dối" vì Hoa Kỳ đã được hưởng lợi rất nhiều từ các điều kiện thương mại thân thiện với Hồng Kông.
Theo dữ liệu từ Cục điều tra dân số của Bộ thương mại Hoa Kỳ, năm ngoái Hoa Kỳ đã có thặng dư thương mại lớn từ Hồng Kông, ở mức 26,1 tỷ USD. Năm 2018, đạt tới 31,1 tỷ đô la Mỹ.
Theo dữ liệu từ Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, có 85.000 công dân Mỹ đã sống ở Hồng Kông vào năm 2018. Hồng Kông cũng là một thành phố quan trọng cho kinh doanh kế toán và pháp lý của Hoa Kỳ. Hơn 1.300 công ty Mỹ có văn phòng tại Hồng Kông, bao gồm hầu hết tất cả các công ty tài chính lớn của Hoa Kỳ.
Vào tháng 5, khi Trung Quốc đang chuẩn bị ban hành Đạo luật An ninh Quốc gia cho Hồng Kông, Tổng thống Trump đã trả lời rằng ông đang khởi xướng các thủ tục để loại bỏ chính sách ưu đãi kinh tế đặc biệt cho phép Hồng Kông duy trì vị thế là một trung tâm tài chính toàn cầu.
Khi đó ông không đề xuất chấm dứt các đặc quyền kinh tế của Hồng Kông ngay lập tức, nhưng nói rằng động thái của Trung Quốc sẽ ảnh hưởng đến tất cả các thỏa thuận Hoa Kỳ-Hồng Kông, bao gồm các hiệp ước dẫn độ và kiểm soát xuất khẩu công nghệ lưỡng dụng cho cả quân sự và dân sự.
Vào cuối tháng 6, Hoa Kỳ đã bãi bỏ một số địa vị đặc biệt được luật pháp Hoa Kỳ cấp cho Hồng Kông và hạn chế xuất khẩu các sản phẩm quốc phòng và công nghệ sử dụng kép cho quân sự và dân sự.
Một quan chức Mỹ giấu tên cho biết chính phủ vẫn đang chuẩn bị các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức và thực thể Trung Quốc liên quan đến việc đàn áp ở Hồng Kông, bao gồm các lệnh cấm du lịch Mỹ và các biện pháp trừng phạt của Bộ Tài chính.
Thời điểm của các lệnh trừng phạt chi tiết vẫn chưa rõ ràng. Nhà Trắng trước đây đã đe dọa sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt như vậy, nhưng cho đến nay, chỉ có một số quan chức Trung Quốc áp đặt các hạn chế về thị thực.
| |
|
Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung có nguy cơ tái diễn? (Ảnh: .61financial.com).
|
Hiệp nghị thương mại giai đoạn hai Mỹ - Trung: vô vọng
Trong một cuộc phỏng vấn với CBS News vào ngày 14/7, khi được hỏi liệu có phải giai đoạn đàm phán thương mại thứ hai đã hết hy vọng? Ông Trump nói: "Tôi không hứng thú đến việc nói chuyện với Trung Quốc lúc này".
Ông nói: "Chúng ta đã đạt được một thỏa thuận thương mại tuyệt vời ... Nhưng ngay sau khi thỏa thuận được ký kết và mực chưa khô, họ đã tấn công chúng ta bằng bệnh dịch”.
Trong nhiều tháng qua, ông Trump đã cáo buộc Trung Quốc truyền bá virus corona mới sang Hoa Kỳ, nói rằng Trung Quốc phải chịu trách nhiệm cho việc không kiểm soát căn bệnh này. Dịch COVID-19 đã gây ra tổn thất nghiêm trọng cho nền kinh tế Mỹ và gây nguy hiểm cho hy vọng tái đắc cử của ông Trump vào tháng 11.
Là một phần của giai đoạn đầu của hiệp định thương mại Mỹ - Trung, Trung Quốc cam kết tăng mua 200 tỷ USD nông sản Mỹ và các thành phẩm, năng lượng và dịch vụ trong vòng hai năm; nhưng ông Trump nói rằng dịch bệnh đã thay đổi quan điểm của ông về thỏa thuận này.