|
|
| Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo sau khi Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol bị luận tội?. Ảnh: Nikkei. |
Sau cuộc bỏ phiếu luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol trong hôm 14/12, phe đối lập tiếp tục kêu gọi nhanh chóng phế truất ông, trong khi người giữ quyền Tổng thống nỗ lực kêu gọi các đồng minh của Hàn Quốc bình tĩnh.
Ai đang điều hành đất nước?
Thủ tướng Han Duck-soo đã nhậm chức lãnh đạo lâm thời và sẽ điều hành đất nước trong tối đa 8 tháng, tùy thuộc vào thời gian tòa án cân nhắc về đề nghị luận tội và quyết định mà tòa đưa ra.
Trong bài phát biểu đầu tiên trước quốc dân với tư cách là quyền Tổng thống, ông Han thề sẽ "đảm bảo việc quản lý ổn định".
“Tôi sẽ cống hiến hết sức lực và nỗ lực của mình để đảm bảo quản trị ổn định”, vị quan chức 75 tuổi nói.
Quy trình luận tội diễn ra thế nào?
Trong phiên vụ việc tương tự gần đây nhất liên quan đến cựu Tổng thống Park Geun-hye - bị Quốc hội luận tội vì các cáo buộc tham nhũng và kém năng lực - Tòa án Hiến pháp đã mất 92 ngày để xem xét đề nghị và cách chức bà.
Tòa án sẽ cần có 6 phiếu ủng hộ luận tội từ tổng cộng 9 thành viên.
Nhưng với 3 ghế trống do bất đồng giữa đảng cầm quyền và phe đối lập, tất cả các thẩm phán trong tòa án phải nhất trí ủng hộ mới có thể đưa ra quyết định luận tội - trừ khi tòa án lấp đầy các vị trí trống trong những tuần tới.
Các chuyên gia pháp lý cho rằng rất có khả năng các thẩm phán sẽ cách chức ông Yoon vì những vi phạm hiến pháp rõ ràng liên quan đến tuyên bố thiết quân luật của ông.
Rõ ràng Yoon "có mục đích làm tê liệt các chức năng của nhà nước", Kim Hyun-jung, nhà nghiên cứu tại Viện Luật Đại học Hàn Quốc, nói với AFP.
“Ngay cả những học giả bảo thủ nhất cũng thừa nhận rằng hành động này đã gây ra một cuộc khủng hoảng về trật tự hiến pháp”, ông Kim nói.
Quyền lực của ông Yoon sẽ bị đình chỉ cho đến khi tòa án ra phán quyết về vụ việc, tòa có thể loại bỏ ông Yoon khỏi chức vụ hoặc khôi phục quyền lực cho ông. Tòa án có tới 180 ngày để đưa ra phán quyết và xác nhận việc loại bỏ ông Yoon, một cuộc bầu cử nhanh chóng sẽ được tổ chức trong vòng 60 ngày.
Và không giống như các cuộc bầu cử thông thường, sẽ không có thời gian chuyển tiếp 60 ngày cho Tổng thống đắc cử: người chiến thắng sẽ tuyên thệ nhậm chức một ngày sau cuộc bỏ phiếu.
Lee Jae-myung, lãnh đạo đảng Dân chủ đối lập, nói với các phóng viên hôm 15/12 rằng việc tòa án đưa ra phán quyết nhanh chóng là cách duy nhất để giảm thiểu sự hỗn loạn trên toàn quốc do sắc lệnh thiết quân luật ngắn ngủi của ông Yoon gây ra.
Biểu tình sẽ tiếp diễn?
Các cuộc biểu tình rộng khắp ủng hộ và chống lại ông Yoon đã làm rung chuyển Seoul...và tình trạng này có thể sẽ tiếp diễn, gây áp lực lên Tòa án Hiến pháp.
“Những người ủng hộ việc loại bỏ ông Yoon có thể sẽ biểu tình tại Quảng trường Gwanghwamun gần Tòa án Hiến pháp”, Bae Kang-hoon, người đồng sáng lập tổ chức tư vấn chính trị Valid, cho biết.
Người biểu tình ở cả hai bên nói với AFP rằng họ sẽ tiếp tục xuống đường cho đến khi tòa án đưa ra phán quyết.
Cho Hee-sun, một người ủng hộ ông Yoon, nói với AFP tại một cuộc biểu tình hôm 14/12, trước cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội: “Tôi chắc chắn sẽ phản đối tại tòa án để yêu cầu tòa bác bỏ cuộc luận tội”.
Kim Cho-rong, người đã tuần hành hôm 14/12 kêu gọi các nghị sĩ luận tội ông Yoon, cho biết cô sẽ "tiếp tục biểu tình trong vài tuần tới để các thẩm phán lắng nghe tiếng nói của tôi".
Ai có thể là Tổng thống tiếp theo?
Các nhà phân tích cho rằng lãnh đạo phe đối lập Lee Jae-myung là người dẫn đầu khá rõ ràng cho chức Tổng thống.
“Ông Lee đã thể hiện khả năng lãnh đạo mạnh mẽ trong những ngày hỗn loạn kể từ khi thiết quân luật được ban bố và đóng vai trò quan trọng trong việc thông qua đề nghị luận tội”, Luật sư kiêm nhà báo chính trị Yoo Jung-hoon cho biết.
Ông Lee, người vươn lên từ khởi đầu khiêm tốn với tư cách là một "cậu bé làm việc tại nhà máy" và một thiếu niên buộc phải bỏ học để hỗ trợ gia đình, đã tận dụng câu chuyện làm giàu của mình để xây dựng danh tiếng chính trị.
Trong cuộc bầu cử năm 2022, ông Lee đã thua ông Yoon với tỷ lệ phiếu sít sao nhất trong lịch sử bầu cử Hàn Quốc, chỉ cách nhau khoảng 0,7%.
Tuy nhiên, nỗ lực tranh cử Tổng thống của ông đã bị lu mờ bởi một loạt vụ bê bối, trong đó có phán quyết của tòa án hồi tháng 11 kết luận ông vi phạm luật bầu cử, dẫn đến án treo. Nếu bản án được giữ nguyên, nó sẽ tước bỏ tư cách tranh cử của ông.
Từ đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) bảo thủ của Yoon, lãnh đạo đảng Han Dong-hoon và Thị trưởng Seoul Oh Se-hoon cũng được coi là những ứng cử viên tiềm năng.
Tuy nhiên, ông Yoo cho biết, bất chấp những thách thức pháp lý, ông Lee vẫn “vượt xa” trong cuộc đua vào Nhà Xanh có thể diễn ra trong tương lai.
“Trong khi vẫn còn sự không chắc chắn về phiên tòa đang diễn ra của ông Yoon, vẫn còn phải xem liệu tòa phúc thẩm có giữ nguyên bản án treo và đưa ra phán quyết trước cuộc bầu cử hay không”, ông Yoo nhận định. "Các thủ tục pháp lý chống lại ông Lee sẽ dừng lại nếu ông ấy thắng cử, trao cho ông ấy quyền miễn trừ với tư cách Tổng thống".
Một cuộc thăm dò vào tuần trước cho thấy hơn 52% cử tri đủ điều kiện ủng hộ ông Lee làm Tổng thống tiếp theo, trong khi tất cả các ứng cử viên tiềm năng khác xếp sau với cách biệt một con số.