|
|
| Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro (Ảnh: AFP) |
“Nó là một chủng virus mới. Không ai biết liệu có phải nó được sinh ra trong một phòng thí nghiệm, hay do một người đã ăn loài động vật nào đó không nên hay không” – lãnh đạo Brazil nói – “Nhưng quân đội biết mọi thứ về chiến tranh hóa học, sinh học và phóng xạ. Chúng ta có thể sắp lao vào cuộc chiến mới chăng? Tôi tự hỏi như vậy. GDP của quốc gia nào tăng trưởng mạnh nhất?”.
Mặc dù ông Bolsonaro không nêu đích danh Trung Quốc, nhưng đây chính là nơi mà đại dịch COVID-19 bắt đầu và là nền kinh tế duy nhất thuộc G20 tăng trưởng dương trong năm ngoái.
Tổng thống Brazil và những người thân cận ông từng nhiều lần đưa ra những bình luận gây hấn nhằm vào Trung Quốc, và đôi lúc khiến cho mối quan hệ với Trung Quốc – đối tác thương mại lớn nhất của Brazil – trở nên căng thẳng.
Tháng 3 năm nay, Tổng thống Bolsonaro đã thay thế Ngoại trưởng Ernesto Araujo – người từng chỉ trích Trung Quốc và tham vọng “thống trị thế giới” của nước này – cùng với nhà ngoại giao kỳ cựu Carlos Franca. Động thái này lúc bấy giờ được xem là nhằm hàn gắn quan hệ với Trung Quốc.
Giả thuyết rằng COVID-19 bắt nguồn từ một phòng thí nghiệm virus ở Vũ Hán là một vấn đề rất nhạy cảm đối với Trung Quốc – nhưng lại là vấn đề ưa thích của những người ủng hộ ông Bollsonaro và người được coi là “hình tượng” của ông, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Phía Trung Quốc từng nhiều lần cực lực phản đối giả thuyết này.
Một báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hồi tháng 3 năm nay từng kết luận rằng “cực kỳ ít khả năng” virus xuất phát từ một phòng thí nghiệm. Tuy nhiên, các chuyên gia của WHO nói họ đã gặp phải nhiều khó khăn khi phải xử lý dữ liệu thô trong chuyến làm việc tại Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc.
Ông Bolsonaro hiện đang đối mặt với làn sóng chỉ trích và thậm chí cả một cuộc điều tra ở Thượng viện do cách đối phó với COVID-19 – đã cướp đi sinh mạng của hơn 414.000 người ở Brazil.
Trong hôm 5/5 vừa qua, Brazil báo cáo có thêm 2.811 ca tử vong do COVID-19, trong khi đó, ông Bolsonaro vẫn phản đối các biện pháp “ở trong nhà” mà chính quyền các địa phương áp dụng để ngăn chặn dịch. Ông còn đe dọa sẽ đưa ra một sắc lệnh để bảo vệ quyền “được đi và về” của người dân.
Tổng thống Bolsonaro cũng phản bác lời kêu gọi của giới chuyên gia áp dụng các biện pháp hạn chế trên phạm vi toàn quốc, cho rằng tổn hại kinh tế là vấn đề tồi tệ hơn cả virus. Tuy nhiên, Tòa án Tối cao Brazil đã cho phép nhiều bang được thực thi các chính sách này.
“Tôi cầu Chúa rằng tôi sẽ không phải đưa ra sắc lệnh như vậy. Nhưng nếu tôi phải làm vậy, nó sẽ được thự thi nhờ vào tất cả quyền lực mà các vị Bộ trưởng của tôi có” – ông Bolsonaro nói – “Và tốt nhất là đừng có ai dám thách thức điều đó”.
Ở Brazil, tình trạng thiếu vaccine ngừa COVID-19 đã buộc một số thành phố lớn nhất nước này phải hoãn kế hoạch tiêm mũi thứ hai của chủng vaccine CoronaVac do Trung Quốc sản xuất.
Tổng thống Bolsonaro từng nói rằng, Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ sớm gửi vaccine Astra Zeneca tới quốc gia Nam Mỹ của ông. Nhưng trong ngày 5/5, một quan chức cấp cao của chính quyền Mỹ nói rằng chưa có quyết định được đưa ra về việc quốc gia nào sẽ nhận được thêm nguồn cung vaccine từ Mỹ.