Sau cuộc bao vây kéo dài 3 tháng, vào giữa tháng 5, quân đội Ukraine cuối cùng đã phó vỡ vòng vây của lực lượng Nga xung quanh Kharkiv, thành phố đông dân thứ hai ở Ukraine.
Kể từ khi Nga bắt đầu các cuộc tấn công vào Ukraine từ ngày 24 tháng 2, thủ đô 1,4 triệu dân đã bị bắn phá không ngừng, cướp đi sinh mạng của hơn 600 dân thường tính tới thời điểm giữa tháng 5.
Với việc các lực lượng của Nga bị đẩy lùi, hầu hết các lực lượng pháo binh Nga đã bị đẩy ra khỏi tầm bắn, giúp những người dân kiên cường của Kharkiv có thời gian nghỉ ngơi để chuẩn bị đáp trả các cuộc tấn công tiếp theo của Nga.
Đồng thời, ban giám đốc tình báo quân sự Ukraine vừa công bố một tài liệu ghi lại những tổn về các loại xe bọc thép mà Tập đoàn quân xe tăng Cận vệ của Nga phải gánh chịu trong 3 tuần đầu tiên của cuộc chiến. Đơn vị tinh nhuệ này đã dẫn đầu cuộc tấn công vào vùng Kharkiv, nhưng đã buộc phải rút lui vào tháng 4 trước sự đáp trả mạnh mẽ từ phía quân đội Ukraine. Chỉ huy của đơn vị đã bị sa thải sau nhiều tuần tấn công không có kết quả.
Nếu những tài liệu trên là chính xác, thì quân đội Nga đã mất 1/4 đến một nửa số xe tăng họ điều đến Ukraine chỉ trong vỏn vẹn 3 tuần chiến đấu ở xung quanh Kharkiv.
Đội quân xe tăng duy nhất của Nga
 |
Một quân nhân Ukraine bên cạnh một chiếc xe tăng T-90M của Nga bị phá hủy gần làng Staryi Saltiv ở vùng Kharkiv, ngày 9 tháng 5 năm 2022 (Ảnh: Business Insider) |
Tập đoàn quân xe tăng cận vệ 1 (1st GTA) là binh chủng xe tăng chiến đấu duy nhất của Nga. Thông thường có trụ sở tại Moscow, được chia ra thành ba sư đoàn chính và một lữ đoàn với nhiều phương tiện bọc thép và thiết bị hiện đại hơn phần còn lại của Quân đội Nga.
Mỗi trung đoàn xe tăng Nga sẽ có khoảng 93 xe được chia thành 3 tiểu đoàn, và một iểu đoàn bộ binh cơ giới được trang bị trên xe chiến đấu bộ binh BMP hoặc IFV (thường có khoảng 42-48 xe). Sư đoàn Bộ binh cơ giới Cận vệ 2 bao gồm: ba tiểu đoàn bộ binh cơ giới và một tiểu đoàn xe tăng.
Một binh đoàn xe tăng của Nga là sự tập hợp của 16 tiểu đoàn xe tăng và 16 tiểu đoàn bộ binh cơ giới. Trong chiến đấu, các tiểu đoàn này có khả năng được sử dụng như một tiểu đoàn đặc nhiệm - chiến thuật, được tăng cường sức mạnh bởi các khẩu đội pháo binh và các đơn vị yểm trợ khác.
Lục quân Nga cũng bao gồm một lữ đoàn chuyên về pháo (tên lửa cơ động BM-27 và hệ thống lựu pháo 2S19), tên lửa đạn đạo Iskander, tên lửa phòng không tầm trung Buk.
Thống kê thương vong ở Ukraine
 |
Xe quân sự Nga bị phá hủy bên vệ đường ở ngoại ô Kharkiv, ngày 26 tháng 2 năm 2022 (Ảnh: Business Insider) |
Về thương vong, nhật ký cho thấy đã có 409 binh sĩ của quân đội Nga thiệt mạng trong cuộc chiến lần này. Mặc dù 409 không phải con số nhỏ, nhưng có vẻ nó không hề hấn gì so với lực lượng hùng hậu của quân đội Nga.
Tuy nhiên, tài liệu mà tình báo Ukraine thu thập được còn cho biết thêm rằng quân đội Nga đã mất 308 xe bọc thép các loại, bao gồm:
- Trung đoàn xe tăng cận vệ 1 (thuộc Sư đoàn Bộ binh cơ giới Cận vệ 2) mất 45 trong tổng số 93 xe tăng T-72B3M nâng cấp. Mất gần 50% sức mạnh chiến đấu
- Ba trung đoàn cơ động của Sư đoàn xe tăng 4 mất 65 xe tăng T-80U và T-80UE, cùng 6 xe tăng T-72BV.
- Lữ đoàn bộ binh cơ giới 27 mất 9 trong tổng số 31 xe tăng T-90A.
- Tổn thất về phương tiện chiến đấu của lực lượng bộ binh cũng rất lớn, bao gồm xe chiến đấu BMP-2 và các xe BTR-80 APC.
Tài liệu ghi lại quân đội Nga chịu tổn thất 131 xe tăng, tương đương vật chất của hơn 4 tiểu đoàn xe tăng. Những thông tin được ghi trong tài liệu trùng khớp với các hồ sơ tổn thất được xác nhận chi tiết do blog Oryx cập nhật.
T-80 và T-90A là một trong những loại xe tăng hoạt động tốt nhất của Nga, được bảo vệ bằng nhiều loại giáp phản ứng nổ và hệ thống bảo vệ chủ động trước những quả tên lửa đang bay tới. Những chiếc T-80 cũng nhanh hơn nhờ động cơ tua-bin khí, trong khi T-90 có thiết bị gây nhiễu dẫn đường chống tia laser đặc biệt và thiết bị ngắm nhiệt của Pháp.
Trong khi đó, T-72B3M là một phiên bản hiện đại hóa của T-72, được tích hợp nhiều hệ thống phòng thủ.
Tuy nhiên những dòng xe tăng trên đang gặp phải "lỗ hổng" trong hệ thống nạp đạn tự động. Điều này tạo ra nguy cơ cao xảy ra vụ nổ thảm khốc nếu phần giáp phản ứng nổ bị xuyên thủng và khả năng sống sót của thành viên kíp xe là rất thấp.
 |
Xe tăng Nga bị phá hủy ở ngoại ô Kharkiv, ngày 26 tháng 2 năm 2022 (Ảnh: Business Insider) |
Trên thực tế, những thất bại trên chiến trường của Nga không chỉ đến từ những thiếu xót kỹ thuật của xe tăng, mà còn đến từ những yếu tố khác như khả năng hạn chế về chiến thuật của quân đội Nga cũng như sự kiên cường của Ukraine.
Các loại xe bọc thép và xe tăng của Tập đoàn quân xe tăng cận vệ số 1 tinh nhuệ của Nga có trụ sở tại Moscow đã tràn vào Ukraine và bao vây các thành phố lớn. Tuy nhiên, việc các mũi tấn công hoạt động thiếu ăn ý buộc các đơn vị cơ giới hóa của Nga phải tập trung quanh hai bên sườn của thành phố, bao vây các thành phố Sumy, Okhtyrka và Trostyanets ở phía tây của Kharkiv. Mục đích của quân đội Nga là mở thêm một hành lang phía đông tới Kyiv và bao vây Kharkiv, như các lực lượng Nga đã làm ở Mariupol.
Mặc dù đã thay đổi chiến thuật, nhưng các lực lượng Nga vẫn không đủ khả năng để có thể chiếm được các thành phố nhỏ này, do thiếu lực lượng bộ binh để ngăn chặn xe tăng khỏi các cuộc phục kích. Điều này cho phép các lực lượng phòng thủ Ukraine kiên cường bám trụ, kéo dài cuộc chiến qua nhiều tuần.
 |
Một xe bọc thép của Nga bốc cháy trong bối cảnh các phương tiện hạng nhẹ bị hư hỏng và bị bỏ rơi sau khi giao tranh ở Kharkiv, ngày 27 tháng 2 năm 2022 (Ảnh: Business Insider) |
Trong khi đó, các tuyến tiếp tế của các đơn vị mũi nhọn Nga tiến vào miền trung - đông Ukraine đang hứng chịu những tổn thất nặng nề từ các cuộc đột kích của quân đội Ukraine. Các lực lượng Ukraine đóng xung quanh Kharkiv, bao gồm các lữ đoàn cơ giới hóa số 92 và 93, đã bắt đầu một loạt các cuộc phản công tốc độ, nhanh chóng đánh bay nhiều trung đoàn của Nga, đánh lui các vòng vây mà Nga thiết lập.
Vào cuối tháng 3, các lực lượng Nga đã buộc phải rút lui khỏi thành phố Chuhuiv và phần trăm khả năng họ có thể chiếm được các thành phố ở phía Tây Ukraine là rất ít. Khi quân đội Nga miễn cưỡng rút lui khỏi các cuộc tiếp cận Kyiv, họ cũng phải rời bỏ các thành phố phía tây Kharkiv. Phần lớn Tập đoàn quân xe tăng cận vệ 1 đã trở lại Nga với hy vọng lượng kiệt quệ của họ có thể được tái triển khai cho một chiến dịch mới nhắm vào khu vực Donbas.
Một lực lượng yểm trợ của Nga vẫn ở xung quanh Kharkiv, đây là các lực lượng ly khai từ Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng. Nước đi này của Nga là để trấn áp các tuyến phòng thủ của Ukraine xung quanh Kharkiv và duy trì cuộc bắn phá.
Tuy nhiên, quân đội Ukraine đã nhận thức được điểm yếu của lực lượng yểm trợ của Nga. Vào tháng 5, lực lượng này đã huy động ba lữ đoàn cơ giới hóa xung quanh Kharkiv (số 72, 92 và 93) để thực hiện một loạt các cuộc phản công, đẩy lực lượng Nga từ phía bắc trở lại biên giới hoặc về phía đông Ukraine.
Theo Business Insider
