Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, một đồng minh thân cận của Tổng thống Mỹ Donald Trump, cho hay ông tin rằng nếu không phải vì “sự lừa dối” của Trung Quốc, virus corona chủng mới đã không lan tới nước Mỹ và không cướp đi sinh mạng của hơn 80.000 người dân Mỹ.
Ông Graham nói rằng Trung Quốc đã không cho phép các nhà điều tra tới nước này để nghiên cứu xem làm thế nào mà dịch COVID-19 bùng phát. Ông nói trong một tuyên bố: “Tôi tin rằng Trung Quốc sẽ không bao giờ phối hợp trong một cuộc điều tra nghiêm túc, trừ khi họ bị ép phải làm vậy”.
Những người phê bình ông Trump, bao gồm một số cựu quan chức, các học giả và nhà báo, từng nói rằng mặc dù Trung Quốc có nhiều câu hỏi cần phải trả lời liên quan tới đại dịch COVID-19 nhưng chính quyền Mỹ dường như đang tìm cách đánh lạc hướng dư luận khỏi điều mà họ xem là phản ứng chậm trễ của Mỹ trước dịch bệnh.
Ông Graham nói rằng “Đạo luật Trách nhiệm giải trình COVID-19” mà ông đề xướng sẽ yêu cầu Tổng thống xác nhận với Quốc hội trong vòng 60 ngày rằng Trung Quốc “đã cung cấp đầy đủ cho bất kỳ cuộc điều tra về COVID-19 nào mà Mỹ, các đồng minh của Mỹ hoặc các cơ quan của LHQ như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) dẫn đầu”.
Dự luật cũng yêu cầu sự xác nhận rằng Trung Quốc đã đóng cửa tất cả “chợ ướt” (chợ bán đồ tươi sống) có thể gây rủi ro tới sức khỏe của con người.
Trong cuộc họp báo tại Bắc Kinh sáng 13/6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói rằng Trung Quốc cực lực phản đối dự luật này và khẳng định rằng Bắc Kinh luôn cởi mở, minh bạch kể từ khi dịch COVID-19 bắt đầu bùng phát.
Dự luật mới sẽ cho phép Tổng thống Mỹ áp đặt hàng loạt lệnh trừng phạt, bao gồm đóng băng tài sản, cấm di chuyển và hủy hộ chiếu, ngoài ra còn hạn chế các khoản cho vay của các tổ chức tài chính Mỹ đối với các doanh nghiệp Trung Quốc và cấm các công ty Trung Quốc được niêm yết trên sàn giao dịch Mỹ.
Dự luật này được ông Graham phối hợp cùng 8 thượng nghị sĩ khác soạn thảo. Hiện Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ chưa đưa ra bình luận gì về động thái này.
Tổng thống Trump và những người ủng hộ ông trong đảng Cộng hòa đã liên tục cáo buộc Bắc Kinh thất bại trong việc cảnh báo với thế giới về tính chất nghiêm trọng của dịch COVID-19, gây ra tổn hại to lớn với nền kinh tế toàn cầu và đe dọa khả năng tái đắc cử của ông Trump trong kỳ bầu cử tháng 11 tới đây.
Thượng nghị sĩ Tim Kaine của đảng Dân chủ nói rằng có rất nhiều thứ “rõ ràng là sai lầm ở Trung Quốc”, nhưng cũng cần phải nhìn vào toàn bộ câu chuyện và chính quyền Trump không nên cố thoát khỏi sự phán xét.
“Đầu tiên là cần phải mang toàn bộ câu chuyện này lên bàn thảo luận và xem xem phần lỗi của từng bên, để sửa chữa vấn đề, sau đó chúng ta mới quyết định về vấn đề trách nhiệm” – ông Kaine nói.
