Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông và Tổng thống Nga Vladimir Putin chưa đạt được thỏa thuận nhằm chấm dứt cuộc chiến của Moscow ở Ukraine sau gần ba giờ hội đàm tại Alaska, mặc dù ông mô tả cuộc gặp là “rất hiệu quả”.
“Có rất, rất nhiều điểm chúng tôi đã thống nhất”, ông Trump nói tại cuộc họp báo chung với ông Putin. “Tôi sẽ nói là có một vài vấn đề lớn mà chúng tôi vẫn chưa giải quyết được, nhưng đã đạt được một số tiến triển. Cho nên, chưa có thỏa thuận cho tới khi có thỏa thuận”.
Ông Trump và ông Putin mỗi người phát biểu vài phút trước báo giới và không nhận câu hỏi.
Chưa rõ liệu các cuộc thảo luận có tạo ra bước tiến thực sự nào hướng tới một lệnh ngừng bắn trong cuộc xung đột đẫm máu nhất châu Âu trong 80 năm qua hay không – một mục tiêu mà ông Trump đặt ra ngay từ đầu.
Trong bài phát biểu ngắn gọn, ông Putin cho biết ông kỳ vọng Ukraine và các đồng minh châu Âu sẽ chấp nhận kết quả đàm phán Mỹ – Nga, đồng thời cảnh báo họ không được “phá hoại” tiến trình đạt được giải pháp.
Ông Trump và ông Putin, cùng các cố vấn hàng đầu về chính sách đối ngoại, hội đàm tại một phòng thuộc căn cứ không quân ở Anchorage, Alaska, đây là lần gặp đầu tiên kể từ năm 2019. Phía sau họ là tấm phông xanh với dòng chữ “Theo đuổi Hòa bình” (Pursuing Peace).
Mục tiêu công khai của ông Trump là đạt được cam kết chấm dứt giao tranh và thuyết phục ông Putin nhanh chóng gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky để đàm phán chấm dứt chiến tranh.
Ông Zelensky, người không được mời tới hội nghị, cùng các đồng minh châu Âu lo ngại ông Trump có thể “bán đứng” Ukraine bằng cách đóng băng xung đột và ngầm công nhận quyền kiểm soát của Nga đối với 1/5 lãnh thổ Ukraine.
Ông Trump tìm cách xoa dịu lo ngại này khi lên chuyên cơ Không lực Một, khẳng định sẽ để Ukraine tự quyết định về bất kỳ sự nhượng bộ lãnh thổ nào.
“Tôi không ở đây để đàm phán thay cho Ukraine, tôi ở đây để đưa họ vào bàn đàm phán”, ông nói.
Khi được hỏi điều gì sẽ khiến cuộc gặp được coi là thành công, ông Trump trả lời: “Tôi muốn thấy lệnh ngừng bắn nhanh chóng…Tôi sẽ không vui nếu không đạt được hôm nay…Tôi muốn chấm dứt việc giết chóc”.
Ông Zelensky đã loại trừ khả năng chính thức nhượng lãnh thổ cho Moscow và cũng đang tìm kiếm một bảo đảm an ninh do Mỹ hậu thuẫn. Ông Trump cho biết ông sẽ gọi cho ông Zelensky và các lãnh đạo NATO để thông báo về kết quả cuộc gặp với ông Putin.
Mỹ trải thảm đỏ đón ông Putin
Khi đặt chân tới Alaska, ông Trump đón ông Putin trên thảm đỏ ở đường băng căn cứ. Hai người bắt tay thân mật, chạm tay vào cánh tay nhau trước khi cùng ngồi xe limousine của ông Trump tới địa điểm hội nghị gần đó.
Ông Trump hy vọng một thỏa thuận ngừng bắn trong cuộc chiến kéo dài 3 năm rưỡi sẽ mang lại hòa bình cho khu vực và củng cố hình ảnh ông như một “người kiến tạo hòa bình” toàn cầu xứng đáng nhận giải Nobel Hòa bình.
Đối với ông Putin, hội nghị này đã là một chiến thắng lớn, minh chứng rằng nhiều năm nỗ lực cô lập Nga của phương Tây đã thất bại, và Moscow đang trở lại “bàn cờ” ngoại giao quốc tế.
Tham gia cuộc họp còn có Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio; đặc phái viên của ông Trump tại Nga, Steve Witkoff; trợ lý chính sách đối ngoại của Nga, Yury Ushakov; và Ngoại trưởng Sergei Lavrov.
Ông Trump, người từng tuyên bố sẽ chấm dứt chiến tranh Nga – Ukraine trong vòng 24 giờ, thừa nhận hôm thứ Năm rằng đây là nhiệm vụ khó hơn ông nghĩ. Ông nói nếu các cuộc đàm phán hôm thứ Sáu diễn ra thuận lợi, việc nhanh chóng thu xếp một hội nghị thượng đỉnh ba bên với ông Zelensky sẽ quan trọng hơn cả cuộc gặp với ông Putin.
Ông Zelensky cho biết hội nghị hôm thứ Sáu nên mở đường cho một “nền hòa bình công bằng” và các cuộc đàm phán ba bên có sự tham gia của ông, nhưng nhấn mạnh rằng Nga vẫn đang tiến hành chiến tranh.
“Đã đến lúc chấm dứt chiến tranh, và các bước đi cần thiết phải do Nga thực hiện. Chúng tôi đang trông đợi vào nước Mỹ”, ông Zelensky viết trên ứng dụng nhắn tin Telegram.
Khoảnh khắc cú bắt tay “đấu trí” giữa ông Trump và ông Putin tại Alaska
Thượng đỉnh Trump–Putin tại Alaska: "Canh bạc lớn" cho hòa bình Ukraine
