Tham lam khi thị trường sợ hãi

Sau cơn mưa trời lại sáng

Nhìn lại thị trường chứng khoán trong 2 năm trở lại đây có thể thấy một sự thay đổi rõ rệt về thị trường, nhận thức, nhà đầu tư và cả về cơ chế quản lý. Về thị trường, năm 2021 được xem là giai đoạn “thăng hoa”, bứt phá của thị trường chứng khoán Việt Nam với nhiều kỷ lục được thiết lập chưa từng có trong lịch sử 21 năm hoạt động.

Chỉ số VN-Index đạt mức cao kỷ lục khi vượt 1.500 điểm, tăng gần 40% so với cuối năm 2020. Thanh khoản của thị trường cũng liên tiếp đạt những kỷ lục mới, thậm chí không hiếm phiên đạt tới 2 tỷ USD. Cũng trong năm 2021, số lượng nhà đầu tư cá nhân tham gia vào thị trường chứng khoán đạt một kỷ lục vô tiền khoáng hậu. Số lượng tài khoản chứng khoán mở mới đạt 1,5 triệu tài khoản, gấp rưỡi tổng số tài khoản mở mới trong 4 năm trước đó.

Sau một năm tăng trưởng “nóng” về mọi mặt, sang năm 2022, cùng với thị trường thế giới thì thị trường chứng khoán Việt Nam cũng bước sang giai đoạn điều chỉnh. Chỉ số VN-Index lúc thấp nhất điều chỉnh về mốc 873 điểm, giảm tới hơn 40% so với mức đỉnh đạt được hồi tháng 1/2022. Tuy nhiên chỉ số đã dần hồi phục về cuối năm.

Một điểm đáng chú ý là thị trường chứng khoán Việt Nam đã và đang phát triển theo hướng ngày càng hiện đại và lành mạnh hơn khi các cơ quan quản lý đã xử lý nhiều vụ việc vi phạm, giúp thị trường trở nên minh bạch hơn; thay đổi về cơ chế giao dịch (rút ngắn chu kỳ thanh toán về T+2, cho phép mua bán lô lẻ trên HSX) giúp tăng thanh khoản cho thị trường trong giai đoạn khó khăn.

Mặc dù có nhiều thăng trầm trong năm 2022 nhưng bước sang năm 2023, thị trường chứng khoán Việt Nam được kỳ vọng sẽ dần khởi sắc trở lại, hứa hẹn vẫn là kênh đầu tư hấp dẫn cho nhà đầu tư.

Về triển vọng thị trường, nền kinh tế Việt Nam được Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo tăng trưởng đạt 6,2% trong năm 2023, còn Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo đạt 6,7%. Đây là mức tăng trưởng hết sức khích lệ đặt trong bối cảnh nền kinh tế thế giới hiện vẫn chịu nhiều tác động tiêu cực từ các vấn đề như: lạm phát cao, xung đột kéo dài giữa Nga – Ukraine, đồng USD mạnh lên và nguy cơ suy thoái kinh tế tăng lên ở châu Âu.

Theo chuyên gia của Công ty Cổ phần Chứng khoán VPS (VPS), hiện tỉ lệ lạm phát của Việt Nam vẫn nằm trong tầm kiểm soát. Bên cạnh đó, giải ngân đầu tư công đang được thúc đẩy mạnh mẽ; những nút thắt đối với thị trường bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp trong thời gian qua đang được các cơ quan quản lý dần tháo gỡ. “Đây là những tin tốt đối với thị trường chứng khoán” vị chuyên gia cho biết.

Cơ hội hiếm có

Chỉ số P/E của VN-Index tính thời điểm hiện tại (Nguồn: Fireant).

Hiện nay sau một thời gian VN-Index giảm sâu đã giúp định giá của nhiều doanh nghiệp hiện ở mức hấp dẫn. Theo các chuyên gia chứng khoán, hiện chỉ số P/E của thị trường đang ở vùng hấp dẫn, với mức 12,x lần. Hồi cuối năm 2022, P/E của VN-Index trong khoảng 10 lần, trong quá khứ chỉ có 4 lần chỉ số P/E của VN-Index nằm ở mức loanh quanh 10 lần, đó là các năm 2009, 2012, 2016 và 2020. Trong đó, hầu hết các năm sau đó đều hồi phục mạnh mẽ từ 25-150%.

Như vậy, với mức P/E hiện tại của thị trường đang ở 12,x thì cổ phiếu của các công ty Việt Nam đang ở mức giá cực kỳ hấp dẫn. Đã xuất hiện nhiều cổ phiếu có thị giá thấp hơn nhiều so với giá trị sổ sách. Đây chính là những cơ hội không thể bỏ qua đối với nhà đầu tư. Nếu việc “mua bắt đáy” phù hợp với những nhà đầu tư có kinh nghiệm thì việc mua gom tích lũy cổ phiếu lại có thể phù hợp với số đông nhà đầu tư, cũng như những người không có thời gian theo dõi bảng giá, bám sát thị trường.

Với những nhà đầu tư mới, đặc biệt tầng lớp trung lưu và thế hệ gen Z đang quan tâm tới kênh đầu tư chứng khoán, có thể nói đây là giai đoạn phù hợp để tham gia thị trường khi các cổ phiếu đang ở mức giá hấp dẫn.

Bên ngoài yếu tố P/E, điểm sáng kinh tế Việt Nam trong 3-5 năm tới cùng kỳ vọng nâng hạng thị trường chứng khoán hứa hẹn sẽ hút dòng tiền của nhà đầu tư trong và ngoài nước. Cả nền kinh tế và thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn đang ở trong giai đoạn tăng trưởng cao và các nhà đầu tư trong và ngoài nước sẽ không bỏ qua cơ hội này.

Theo chuyên gia VPS, mặc dù cơ hội đang mở ra tuy nhiên, nhà đầu tư cần có một cái nhìn thận trọng về khẩu vị rủi ro, nguồn vốn đầu tư, phương pháp đầu tư của mình. Đây là các yếu tố quan trọng để xây dựng một chiến lược đầu tư và phân bổ nguồn vốn đầu tư cho các kế hoạch nhằm đảm bảo an toàn tài chính.

Với nhu cầu ngắn hạn, nhà đầu tư có thể lựa chọn nhóm các cổ phiếu đầu ngành, nhóm cổ phiếu VN30 với ưu tiên các mã đã giảm sâu, các cổ phiếu vốn hóa trung bình có tình hình tài chính, kinh doanh ổn định cũng có thể là các lựa chọn.

Ngoài ra, nhà đầu tư có nhu cầu “bắt đáy” cũng nên bình tĩnh xem xét, do thị trường đang dần phục hồi sau 2 tuần giảm điểm nhưng chưa đủ để kết thúc xu hướng giảm trong ngắn hạn.

Nếu việc “mua bắt đáy” phù hợp với những nhà đầu tư có kinh nghiệm thì việc mua gom tích lũy cổ phiếu lại có thể phù hợp với số đông nhà đầu tư, cũng như những người không có thời gian theo dõi bảng giá, bám sát thị trường.

Bên cạnh việc lựa chọn thời điểm mua, lựa chọn cổ phiếu nắm giữ, nhà đầu tư cũng cần lưu ý đến những nhóm ngành nghề như tài chính, năng lượng, tiện ích, hóa chất, bán lẻ, tiêu dùng…