Su- 57 tàng hình tới Syria: Nga toan tính chính trị hay canh bạc quân sự?

VietTimes -- Các quan chức Nga và Syria không đưa ra bất cứ bình luận về video, được một người dùng mạng xã hội Wael Al Hussaini, đăng tải trên tài khoản của mình, ghi lại cảnh các máy bay chiến đấu lạ, được cho là Su-57- máy bay tàng hình thế hệ 5 (T-10 PAK FA) của Nga trên bầu trời Syria.
Máy bay tiêm kích tàng hình thế hệ 5 Su-57 Nga - ảnh minh họa The National Interest

Chất lượng video không cho phép các chuyên gia xác định chính xác, đây có phải thực sự là máy bay mới hay không. Hơn thế nữa ngoài video của Hussaini, không có video hoặc ảnh nào khác minh chứng cho sự hiện diện của Su-57 trên căn cứ không quân Khmemim.

Video duy nhất của Wael Al Hussaini, được cho là ghi lại các máy bay Su-57 trên không phận Syria

Trả lời các câu hỏi về sự xuất hiện các máy bay chiến đấu mới nhất của Nga ở Syria, phát ngôn viên điện Kremlin, ông Dmitry Peskov cho biết, đây là những câu hỏi dành cho Bộ Quốc phòng.

"Đây là câu hỏi thuộc trách nhiệm Bộ Quốc phòng. Tổng thống là tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang, nhưng vấn đề này nằm trong trách nhiệm của Bộ Quốc phòng", ông Peskov nói.

Nhận định về khả năng Nga triển khai các máy bay tiêm kích tàng hình ở Syria, trả lời câu hỏi của các phóng viên, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ Eric Pahon cho rằng, Su-57 Nga ở Syria không gây nguy hiểm cho các hoạt động của liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu. Quân đội Mỹ tiếp tục phối hợp với Nga nhằm tránh những nguy cơ va chạm không chủ ý.

Trả lời phỏng vấn ngày 22.02.2018, ông Pahon nói: "Chúng tôi không coi những máy bay Su-57 này là mối đe dọa đối với chiến dịch quân sự của Mỹ ở Syria, chúng tôi vẫn tiếp tục phối hợp với Nga để giải quyết nhằm tránh va chạm trong các hoạt động quân sự khi cần thiết".

Pahon cho rằng, sự xuất hiện của các máy bay chiến đấu Su-57 tới Syria dường như không "phù hợp với tuyên bố rút quân của Nga".

Trong một bài viết đăng trên tạp chí The National Interest, nhận định về việc triển khai một phương tiện quân sự, đang trong giai đoạn phát triển vào vùng chiến sự, bình luận viên quân sự Dave Majumdar cho rằng không có điều gì đặc biệt trong việc những chiến đấu cơ Su-57 xuất hiện trên chiến Syria.

Bình luận viên cao cấp của NI, Dave Majumdar cho rằng: Thực tế, động thái của Nga, nói chính xác hơn là của tập đoàn Sukhoi - nếu được xác nhận, cũng tương đương với việc tập đoàn Lockheed Martin triển khai F-22 Raptor vào cuối những năm 1990 hoặc đầu những năm 2000 trong khi máy bay chiến đấu vẫn đang trong giai đoạn phát triển kỹ thuật sản xuất (EMD). 

Tình huống triển khai một máy bay chiến đấu, đang trong phát triển tham gia chiến đấu thử nghiệm để thu thập kinh nghiệm hoạt động trong thực tế chiến đấu và những dữ liệu cần thiết trong môi trường khai thác sử dụng sát thực tế không phải là bất thường từ quan điểm của Liên Xô trước đây và Nga hiện nay.

Vasily Kashin, nhà nghiên cứu cao cấp thuộc Trung tâm Nghiên cứu tổng quan Châu Âu và quốc tế thuộc Trường Đại học Nghiên cứu Kinh tế Cao cấp Moscow (National Research University Higher School of Economics Moscow), trả lời phỏng vấn của The National Interest nhận xét, đây đơn thuần chỉ là một thử nghiệm trong thực tế chiến trường của một phương tiện chiến đấu đang phát triển. Điều này tương tự như hàng trăm phương tiện chiến đấu khác mà quân đội Nga đã thử nghiệm trên chiến trường Syria.

Theo ông Kashin, mục đích chính của việc đưa máy bay Su-57 không nhằm để thay đổi hình thái chiến trường Syria, mà chủ yếu là thu thập kinh nghiệm khai thác sử dụng trong môi trường sát thực tế chiến đấu, thu thập dữ liệu về hoạt động của hệ thống điện tử của máy bay. Các nhà phát triển máy bay chiến đấu Nga có thể kiểm tra năng lực thực tế của radar mảng pha quét điện tử chủ động và các bộ khí tài trinh sát, tình báo điện tử. Trong một số trường hợp nhất định, Su-57 có thể sẽ thực hiện nhiệm vụ chiến đấu hạn chế.

Báo Kommersant đăng một bài viết, dẫn nguồn từ một trong những kỹ sư hàng đầu của công nghiệp quốc phòng Nga cho biết, mục đích của việc triển khai 2 chiếc Su-57 Nga đến căn cứ quân sự Khmeimim là nhằm thử nghiệm hệ thống điều khiển hỏa lực của máy bay. Đây là một trong những vấn đề khó khăn mà hãng Sukhoi sẽ phải đối mặt trong các thử nghiệm cấp quốc gia của Su-57.

Những thử nghiệm đầu tiên hệ thống vũ khí của Su-57 bắt đầu từ trước khi T-50 PAK FA nhận tên gọi chính thức “Su-57” mùa hè năm 2017. Syria là thao trường tuyệt vời cho sự phát triển của tiêm kích tàng hình thế hệ 5. Ngoài việc trên không gian chiến trường này có sự tham gia của hầu hết các phương tiện bay NATO, máy bay không người lái và các phương tiện chiến đấu mặt đất, trên chiến trường Syria còn có sự tham gia của hầu hết các phương tiện trinh sát, tình báo, kiểm soát không lưu của Mỹ, Israel và các nước khác như Thổ Nhĩ Kỳ. Hơn thế nữa, trên chiến trường Syria còn có sự hiện diện của dòng máy bay tiêm kích thế hệ 5 tiên tiến nhất, F-22 Raptor.

Thử nghiệm trên chiến trường Syria, Su-57 có thể thu thập được những thông tin về các mục tiêu tiềm năng, khả năng phát hiện mục tiêu tàng hình, drones và khả năng bị các phương tiện trinh sát, tình báo và giám sát mục tiêu của đối phương phát hiện. Hoạt động trong vùng kiểm soát của hệ thống phòng không S-400 đã được kiểm chứng, Su-57 có ưu thế rõ ràng về khả năng tự bảo vệ và theo dõi, giám sát các mục tiêu trên không phận Syria. Những cơ sở dữ liệu này sẽ giúp nhà phát triển hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất Su-57, có được độ tin cậy cao hơn trước khi tiến hành các thử nghiệm cấp quốc gia để đưa vào biên chế chính thức trong lực lượng không quân Nga.

Hình ảnh máy bay được cho là Su-57 của Nga trên không phận căn cứ sân bay Khmeimim - ảnh video

Bình luận viên cao cấp của The National Interest Dave Majumdar cho rằng: Mặc dù cách tiếp cận của Nga là không chính thống và không phải là không có rủi ro, nhà phát triển Sukhoi có được nhiều lợi ích khi đưa Su-57 qua Syria. Nhưng Kremlin đối mặt với nguy cơ cung cấp những thông tin tình báo đáng quý cho các lực lượng quân sự Mỹ.

Căn cứ quân sự Khmeimim là địa bàn nằm trong sự giám sát chặt chẽ của tất cả các phương tiện tình báo, trinh sát hàng đầu của các lực lượng quân sự Mỹ, đặc biệt là các cơ quan tình báo hàng không, vũ trụ. Đây cũng là cơ hội bằng vàng của tình báo công nghiệp quốc phòng Mỹ và họ sẽ giám sát chặt chẽ các hoạt động của Su-57 nhằm thu thập những thông tin hữu ích nhất về những máy bay tiên tiến thế hệ 5 của đối thủ tiềm năng. Hơn nữa, một máy bay chiến đấu mới và đang phát triển thường có khuynh hướng lỗi kỹ thuật. Như vậy, động thái của Kremlin có thể là một canh bạc 50/50.

Theo nhận xét của tờ Kommersant, hiện nay các nhà phát triển đang thử nghiệm hoạt động của Su-57 với các động cơ mới giai đoạn 2, những động cơ này cho phép Su-57 mở rộng được dải tốc độ, khả năng siêu cơ động của máy bay chiến đấu. Việc triển khai Su-57 trong một môi trường chiến đấu thực sự có thể giúp Sukhoi thu được những thông tin quý giá về chế độ hoạt động của động cơ cũng như quy trình bảo trì, bảo dưỡng, khai thác sử dụng máy bay ở một đơn vị chiến đấu. Đặc biệt, nhà phát triển có thể có được những thông số quý báu về hoạt động của hệ thống điện tử, hệ thống động lực trạm nguồn trong điều kiện sử dụng các loại vũ khí khác nhau trong các nhiệm vụ chiến đấu.  

Mặc dù một số nhà bình luận nhận xét rằng, việc triển khai Su-57 là một động thái chính trị nhằm cảnh báo các đồng minh của Mỹ, nhưng Dave Majumdar cho rằng, điều này không có ý nghĩa lớn, Su-57 hiện mới đang trong quá trình thử nghiệm động cơ giai đoạn 2, hệ thống vũ khí trang bị đầy đủ chưa được lắp đặt, do đó Su-57 ở Syria thuần túy chỉ là quá trình thử nghiệm nhằm thu thập dữ liệu để hoàn thiện quy trình kỹ thuật sản xuất. Tuy nhiên, những kinh nghiệm thu được trên chiến trường Syria có thể sẽ khiến Su-57 trở thành đối thủ đáng sợ của F-22 và F-35. 

TTB